ربات موبیلیزاسیون مفصل شانه در ایران ساخته شد

   به گزارش روز یکشنبه دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی  ،این ربات که دارای گواهینامه ثبت اختراع در ایران و آمریکا می باشد، از جمله تجهیزات فیزیوتراپی محسوب می شود که اختلال داخل مفصلی شانه (هایپوموبیلیتی) را با تکنیک های موبیلیزاسیون مفصلی، احیاء و درمان می کند.
بنابر این گزارش « ربات موبیلیزاسیون مفصل گلنوهومرال (شانه) »، برای اولین بار در جهان، در قالب پایان نامه دکتری " محمدحسن آذرسا " فیزیوتراپیست و دکترای تخصصی رباتیک پزشکی کشورمان، طراحی و ساخته شد.   

 محمدحسن آذرسا که از فارغ التحصیلان رشته فیزیوتراپی و دکترای تخصصی رباتیک پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران و هم اکنون بورسیه دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی است، درباره اختراع خود می گوید: این ربات، تکنیک های موبیلیزاسیون مفصلی را که فیزیوتراپیست باید با انگشتان دست خود برمفصل شانه اجرا کند و با انجام حداقل ۲۰ دقیقه کار بر مفصل، خستگی برای فیزیوتراپیست و عدم دقت کافی را در پی خواهد داشت، می تواند با حسگر نیرو و حسگر جابجایی که در این ربات تعبیه شده، سبب شبیه سازی حرکت انگشتان دست فیزیوتراپیست شود و با حرکت های مختلف در جهت های گوناگون، در درمان اختلال مفصلی شانه بیمار موثر باشد.
   وی با تاکید بر اینکه در استفاده از ربات موبیلیزاسیون مفصلی نیز متخصص فیزیوتراپی نقش دارد و در نتیجه، محل استفاده از این ربات، درمراکز خدمات فیزیوتراپی و با حضور فیزیوتراپیست است، می افزاید: فیزیوتراپیست می تواند با استفاده از این ربات، در ابتدای کار، حین فعالیت و بعد از آن، داده های تخصصی که حسگر نیرو و حسگرجابجایی ربات نشان می دهد، به ارزیابی وضعیت جسمی بیمار بپردازد و از چگونگی روند درمان  که براساس اصول « میتلند  Maitland» (روش استاندارد درمانی در تکنیک های موبیلیزاسیون) تعریف شده است، آگاهی یابد.
   دکتر آذرسا تصریح می کند: این ربات تحت ارزیابی بالینی هم قرار گرفته و نتایج درمانی آن نسبت به روش دستی، خیلی راحت تر و سریعتر بدست آمده است. بطوری که با بررسی و مقایسه نتایج درمان با استفاده از ربات و روش دستی، دریافتیم که مدت زمان دستیابی به نتایج درمانی در روش رباتیک، تقریبا به نصف مدت زمانی که فیزیوتراپیست با دست خود تکنیک ها را اجرا می کرد، کاهش یافته، ضمن آنکه در حین کار، خستگی و مشکلات ارگونومیک بر بدن فیزیوتراپیست ایجاد نکرده است.
   وی می افزاید: نمونه این ربات، تاکنون در جهان ساخته نشده است و به همین دلیل، علاوه بر ثبت اختراع آن در ایران، در کشور آمریکا نیز به ثبت رسیده است.
   این محقق و عضو گروه آموزشی ارگونومی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، چشم انداز فعالیت خود در این حوزه را طراحی و ساخت رباتی جامع تر برای درمان اختلالات همه مفاصل بدن انسان ذکر کرده و تاکید می کند: خوشبختانه با تحقیق، طراحی و ساخت ربات موبیلیزاسیون مفصلی شانه، پایه اصلی اینگونه ربات ها آماده شده است و از این به بعد، می توان با تغییراتی بر روی بازوهای انتهایی ربات، کاربرد آن را برای درمان همه مفاصل آسیب دیده در اندام های مختلف بدن، گسترش داد.
   دکتر آذرسا با اشاره به هزینه ۳ الی ۴ هزار دلاری برای طراحی و ساخت اولین نمونه این ربات موبیلیزاسیون مفصلی شانه، می افزاید: همزمان می توانم با تولید بیشتر ازهمین نوع ربات، هزینه ساخت آن را کاهش داده و در صورت وجود سرمایه گذار، نسبت به تولید انبوه آن، اقدام کنم.
***
   دکتر" نورالدین کریمی " دانشیار گروه فیزیوتراپی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و استاد مشاور این پروژه تحقیقاتی و فناورانه نیز در این باره می گوید: اختلال داخل مفصلی (هایپوموبیلیتی)، که دارای طیف وسیعی از علل ارتوپدی و نورولوژی، مانند شکستگی، دررفتگی، تصادف، پارگی تاندون و آسیب های شغلی (برقکار، بنا، نقاش ساختمان) و یا بیماری های مغز و اعصاب مانند سکته مغزی می باشد و یا حتی بدون علت، که به نام " شانه یخ زده یا منجمد " شایع است، تاکنون توسط دستان پرتوان متخصصان فیزیوتراپی و بکارگیری تکنیک های موبیلیزاسیون مفصلی، قابل احیاء و درمان بوده است، اما متخصصان باید وقت زیادی برای اجرای این تکنیک ها صرف کنند و اگر در اثر خستگی فیزیوتراپیست و یا حجم کاری او، زمان لازم صرف نشود، روند درمان موفقیت آمیز نخواهد بود.
    وی می افزاید: انجام این تکنیک ها با انگشتان دست متخصصان فیزیوتراپی، ضمن آنکه تداوم کار در ۲۰ الی ۳۰ دقیقه را برای فیزیوتراپیست بسیار سخت و خسته کننده می کند، دقت کمتر در میزان نیروی وارد شده، تکرارپذیری کم و مدت زمان طولانی تر برای درمان را سبب می شود، اما در روش رباتیک، فیزیوتراپیست می تواند در اولین جلسه از ویزیت هر یک از بیماران، با توجه به شرایط و اختلال داخل مفصل آنان، اندازه جابجایی مفصل و میزان نیرویی که برای جابجایی لازم است، به عنوان یک برنامه موبیلیزاسیون مفصلی، به ربات بدهد، و دستگاه نیز حرکت های لازم را در هر جلسه فیزیوتراپی، با جابجایی مفصل از صفر تا حداکثر ۲۰ میلی متر تنظیم کرده و بطور مداوم در۲۰ الی ۳۰ دقیقه  بر مفصل شانه بیمار اعمال کند.
   این عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی در پایان این گفت وگو، ضمن تاکید بر این نکته که تنظیمات دستگاه برای درمان هر یک از بیماران باید توسط متخصصان و کارشناسان فیزیوتراپی در مراکز ارائه دهنده خدمات فیزیوتراپی انجام شود، در عین حال تصریح می کند: برخلاف دیگر تجهیزات فیزیوتراپی که نمی توانند بجای فیزیوتراپیست، خدمات توانبخشی را ارائه بدهند، این ربات پس از آنکه برنامه موبیلیزاسیون مفصلی را از فیزیوتراپیست دریافت کند، قادر به اجرای برنامه مانند یک متخصص فیزیوتراپی است و در نتیجه فیزیوتراپیست با اطمینان از اجرای برنامه توسط ربات، می تواند به امور دیگر برسد و همزمان، به بیماران بیشتری خدمات ارائه بدهد.
   وی می افزاید: بکارگیری این ربات، به دقیق تر شدن تکنیک های فیزیوتراپی برای احیاء و حرکت بدون درد مفصل کمک می کند، و روند درمان را راحت تر و سریعتر پیش می برد.
 جلسه دفاعیه دکتر محمدحسن آذرسا  از رساله دکتری خود و رونمایی از اولین « ربات موبیلیزاسیون مفصل گلنوهومرال »، که حاصل نخستین تز محصول محور دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران با موفقیت برگزار شد.