تاکنون و در همه سال‌های اخیر، زبان‌های انگلیسی و عربی در مدارس آموزش داده می‌شدند که همین موارد هم به دلیل ضعف‌های مختلف در اجرا منجر به سوق دادن دانش آموزان به کلاس‌های خصوصی خارج از مدارس شده است. آموزش‌های نصف و نیمه‌ای که شاید فقط در حد آشنایی دانش آموزان با زبان‌های خارجه بوده و تمام نیاز را برطرف نمی‌کرده است.
در این شرایط که وزارت آموزش و پرورش با چالش‌های عمده‌ای در زمینه تامین آموزگار مناسب برای آموزش زبان‌های خارجه مواجه است، ورود موضوع آموزش زبان‌های دشوارتری مانند فرانسه و آلمانی هم جای بررسی بیشتر دارد.با این حال نمی‌توان به دلیل محدودیت‌ها، از خیر آموزش گذشت و در واقع باید موانع و مشکلات موجود برطرف شده و از آموزگاران مناسب استفاده کرد تا بهترین نتیجه را گرفت.
موضوع ورود آموزش زبان‌های فرانسه و آلمانی توسط حسن ملکی، رییس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی مطرح شده است. او پیشتر در این زمینه گفت: اکنون اجرای آزمایشی تدریس این دو درس همزمان با آغاز سال تحصیلی در دستورکار قرار گرفته است و محدودیت‌هایی پیش روی ماست. از جمله این محدودیت‌ها می‌توان به پیش بینی معلم‌های مناسب اشاره کرد.
فرانسه و آلمانی زبان دوم خارجه باشد
مجید علایی، دکترای زبان شناسی در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: چنین اقدامی سال‌ها در دانشگاه‌ها نیز در حال اجراست و دانشجویان در رشته‌هایی مانند آموزش زبان این شانس را داشتند که زبان دیگری را نیز در کنار زبان انگلیسی یاد بگیرند. این‌که چقدر این طرح‌ها موفقیت آمیز بوده نیازمند بررسی‌های بیشتر است، اما می‌توان اجرای این طرح‌ها را در بلند مدت موفق بدانیم. این افراد حتی در فرصت‌های شغلی که پس از دانشگاه خواهند داشت، می‌توانند موقعیت‌های بهتری کسب کنند.
وی افزود: بنابراین آموزش این زبان‌ها در مدارس هم می‌تواند برای دانش آموزان مفید باشد. ولی باید توجه کنیم که زبان عصر جدید، زبان اینترنت است و هر فردی که بتواند به اینترنت دسترسی داشته باشد، در جهان امروز سواد بیشتری دارد. در عین حال، زبان اینترنت، انگلیسی است. پس زبان‌هایی مانند فرانسه یا آلمانی باید به عنوان زبان دوم خارجی محسوب شود .
زبان چینی هم می‌تواند زبان دوم خارجه باشد
این زبان شناس اظهار کرد: همچنین می‌توان از زبان چینی به عنوان زبان دوم خارجه استفاده کرد. زیرا می‌توان این پیش بینی را داشت که چین به عنوان یک قدرت نوظهور جهانی در آینده موثر خواهد بود. بنابراین خواندن زبان‌هایی مانند چینی می‌تواند در کنار زبان انگلیسی حتی در آینده شغلی دانش آموزان هم تاثیر مناسبی داشته باشد.
علایی درباره احتمال حذف زبان انگلیسی و جایگزینی با زبان خارجه دیگر بیان کرد: بحث بر سر اجباری یا اختیاری بودن زبان خارجه نیست و میزان اهمیت آن قابل توجه است. یادگیری زبان اول خارجه می‌تواند اجباری باشد، اما این‌که زبان انگلیسی حذف و زبان دیگری جایگزین شود، با توجه به شرایط جهانی چالش های بسیاری به همراه دارد و مشکلات زیادی در ارتباطات بین المللی ایجاد می کند.
وی افزود: به نظر می رسد با توجه به تسلط جهانی زبان انگلیسی و نیاز روزمره افراد به آن این زبان همچنان حفظ شود ، اما بهتر است خواندن زبان دوم خارجه هم اجباری شده و انتخاب آن بر عهده دانش آموزان گذاشته شود.
آیا دانش آموزان به کلاس‌های خصوصی سوق داده نمی‌شوند؟
نکته قابل تامل درباره آموزش زبان‌های دشواری مانند فرانسه و آلمانی در مدارس، احتمال سوق دادن دانش آموزان به کلاس‌های خصوصی و خارج از مدارس است.
علایی در این زمینه گفت: این‌که نظام آموزش و پرورش ما در حال حاضر بستر و زیرساخت لازم برای آموزش زبان دیگری را دارد، موضوعی است که باید وزارت آموزش و پرورش پاسخگو باشد. به هر حال باید حجم زیادی از افراد متخصص برای آموزش این زبان‌های خارجه در اختیار گرفته شود. فارغ التحصیلان زبان و ادبیات انگلیسی در سال شاید قابل مقایسه با کسانی نباشند که از زبان و ادبیات فرانسه یا آلمانی فارغ التحصیل شوند.
این زبان شناس افزود: بنابراین بزرگترین چالش در راستای اجرای این طرح، تامین نیروی مناسب برای آموزش است. علاوه بر مواد آموزشی، عدم بازدهی قابل تصور هم وجود دارد. در مورد این عدم بازدهی می‌توان به تعداد دانش آموزان در کلاس‌های مدارس یا عدم حضور نیروی متخصص اشاره کرد. اکنون مدرسان زبان های خارجی که در استخدام رسمی وزارت آموزش و پرورش باشند، انگشت شمار هستند.
وی ادامه داد: حالا چه تضمینی وجود دارد که نیروی انسانی کارآمد و توانمند برای آموزش زبان آلمانی تامین شود. این نقص‌ها باید ابتدا برطرف شود تا چنین طرح‌هایی قابلیت اجرا داشته باشد. این طرح به خودی خود خوب و قدم مهمی است، ولی چالش‌های آن باید شناسایی و رفع شود.
علایی همچنین گفت: اگر قرار باشد زبان‌های غیر از انگلیسی به جای آموزش این زبان جایگزین شود، باید بسترهای آن وجود داشته باشد اما درعین حال زبان اول ارتباطات ،تجارت و معاملات اکنون انگلیسی است .البته اگر قرار باشد به دنبال دلایل اقتصادی باشیم، یادگیری زبان‌هایی مانند چینی هم می‌تواند مناسب‌تر باشد.
به نظر می‌رسد آموزش زبان دوم خارجه در مدارس در عین مناسب بودن، باید در زمینه نوع زبان دوم خارجه به صورت انتخابی بر عهده دانش آموز گذاشته شود. با تمام این اوصاف، اگر قرار باشد که خانواده‌ها به واسطه ورود زبان دوم خارجه به مدارس، هزینه گزافی برای کلاس‌های خصوصی جهت آموزش این زبان دوم به دانش آموزان بپردازند، عملا این طرح برای اجرایی شدن مشکلات زیادی خواهد داشت و باید فکری به حال کیفیت آموزش زبان دوم خارجه در مدارس کرد تا هزینه اضافی به خانواده‌ها در شرایط دشوار اقتصادی تحمیل نشود.
نظر شما