رییس حوزه هنری چهارمحال و بختیاری در این آیین از زبان به عنوان عنصر اصلی در هویت هر ملت نام برد و گفت: آنچه هویت ایرانی را تداوم بخشیده است، زبان فارسی است، زبانی که پویایی آن در دوران پر فراز و نشیب تاریخ ایران زمین موجب وحدت و اثرگذاری بسیاری شده است که در این میان زبان‌های محلی و گویش‌های بومی توانسته‌اند به عنوان گنجینه‌های کلمات در پویایی و زنده نگه‌داشتن زبان فارسی کمک کنند.
حجت‌الله شیروانی در ادامه افزود: چهارمحال و بختیاری به دلیل سکونت اقوام مختلف، دارای گویش‌ها و لهجه‌های متنوعی است و شاعران این خطه نیز به خوبی با این لهجه‌ها و گویش‌ها به سرودن اشعار در قالب‌های مختلف پرداخته‌اند.
وی با بیان اینکه حوزه هنری جایگاه ویژه‌ای را برای تولید و نشر آثار با زبان و گویش محلی در نظر گرفته است، تصریح کرد: کتاب چقن بسته از جمله آثاری است که با به کارگیری مطلوب گویش قهفرخی در قالب اشعار، می‌تواند نقش مهمی در حفظ و ماندگاری این گویش و خرده فرهنگ‌های وابسته به آن داشته باشد.
چاپ کتاب به گویش و لهجه محلی، خدمت به فرهنگ ایرانی است
استاد زبان و ادبیات دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد نیز در این آیین با برشمردن برخی ویژگی‌های شعر لهجه گفت: این نوع شعر به هیچ نوع در قالب الفبای فارسی قرار نمی‌گیرد و لازم است خواننده و مخاطب با کمک موسیقی و ظرافت و تیزهوشی که شاعر در اشعار خود به کار گرفته است به مفهوم کلمات دست یابد.
محمد حکیم‌آذر، برخورداری شعر لهجه از عروض مخصوص به خود را به عنوان یکی دیگر از ویژگی‌های این نوع شعر بیان کرد و افزود: اگر چه این نوع شعر متکی به عروض رسمی زبان فارسی است اما شاعر با جابه‌جایی کشش‌ها و هجاها، گونه‌ای جدید از عروض را شکل می‌دهد که همین موضوع خواندن شهر لهجه را سخت‌تر می‌کند.
وی سرودن شعر به گویش و لهجه محلی و یا تولید هرگونه آثار با این ویژگی را اقدامی مهم در حفظ خرده‌فرهنگ‌ها دانست و یادآور شد: نسل‌های آینده می‌توانند با مطالعه چنین آثاری پیوندشان را با گذشته حفظ کنند و هویت خود را به درستی بشناسند.
حکیم‌آذر در ادامه با بیان اینکه گویش قهفرخی همچون گویش‌های رایج در چهارمحال و بختیاری قرابت و نزدیک بسیاری با لهجه و گویش نواحی مرکزی فلات ایران دارد، تصریح کرد: با این وجود، گویش قهفرخی از موسیقی و دستگاه واژه‌سازی قدرتمندتری برخوردار است و سروده‌های منصور دهقان در کتاب چقن بسته از نظر ذات و سرشت به معنای واقعی، لهجه و گویش به شمار می‌روند.
این استاد زبان و ادبیان فارسی ادامه داد: مقدمه‌ای که در کتاب چقن بسته به قلم امید شفیعی قهفرخی آمده است از نقاط قوت این کتاب محسوب می‌شود و همچنین استفاده شاعر از قالب‌های غزل، مثنوی، رباعی و دوبیتی موجب شده است تا مردمی بودن آن به درستی حفظ شود.
وی حجم کتاب چقن بسته و تنوع اشعار را نیز قابل توجه خواند و گفت: منصور دهقان در این کتاب نشان داده است که بر عروض به خوبی تسلط دارد و پاورقی‌های ذکر شده در کتاب نیز خواننده را در یافتن معنای کلمات به خوبی هدایت می‌کند.
حکیم‌آذر با بیان اینکه احترام به گویش و لهجه احترام به هویت و فرهنگ ملی است، تهیه و انتشار نسخه صوتی کتاب چقن بسته، پرداختن شاعران محلی به بیان داستان‌ها و قصه‌های خاص منطقه در قالب شعر و تربیت شاگردان و علاقه‌مندان در مسیر سرودن شعر محلی را نیز به عنوان پیشنهادهایی برای حفظ خرده فرهنگ‌های منطقه بیان کرد.
گویش و لهجه به کار رفته در چقن بسته، زنده و حاضر است
ویراستار و آوانگار کتاب چقن بسته نیز در بخش دیگری از این برنامه گفت: در طی یک سال آوانگاری و ویرایش این کتاب در چند مرحله، رسم‌الخط و نوع آوانگاری تغییر یافت تا بتوان علاوه بر رعایت ساده‌نگاری، نزدیکی اشعار به زبان معیار و درک راحت‌تر معنا و مفهوم سروده‌ها نیز حفظ شود.
امید شفیعی قهفرخی در ادامه خاصیت و ویژگی شعر منصور دهقان را حاضر بودن آن دانست و افزود: چقن بسته کتابی تاریخی نیست و به لحاظ زمانی نیز دیر به چاپ نرسیده است بلکه کلمات و مفاهیم به کار رفته در آن همچنان در زبان روزمره مردم فرخشهر استفاده می‌شود.
شفیعی همچنین از استادان ادب و زبان فارسی و اهالی ویراستاری خواست تا با ورود به شعر گویشی، زمینه مناسب‌تری را برای نگارش و حفظ این بخش از فرهنگ محلی فراهم سازند.
به گزارش ایرنا، کتاب چقن بسته (گرینه شعرلهجه قهفرخی) به شمارگان یک هزار و ۲۵۰ نسخه و در ۱۴۸ صفحه از سوی حوزه هنری چهارمحال و بختیاری به چاپ رسیده است.
نظر شما