به گزارش ایرنا، کتاب چقن بسته به شمارگان یک هزار و ۲۵۰ و در ۱۴۶ صفحه از سوی حوزه هنری چهارمحال و بختیاری امسال به چاپ رسیده است و به گفته مسوولان حوزه هنری، آیین رونمایی از این کتاب به‌زودی برگزار خواهد شد.
منصور دهقان قهفرخی روز شنبه در گفت‌وگو با ایرنا درباره انتشار مجموعه اشعار خود با عنوان «چِقِن بَسته» با اشاره به اینکه این کتاب نخستین اثر مکتوبی است که در قالب شعر و به صورت ویژه به گویش مردمان شهر فرخشهر یا همان قهفرخ قدیم پرداخته است، افزود: تغییر نگاه در نحوه استفاده از گویش و لهجه قهفرخی و توجه به بُن‌مایه‌ها و مضامین ارزشمند فرهنگی در این رابطه، مهم‌ترین انگیزه و دلیل برای خلق این اثر به شمار می‌رود.
وی در توضیح عنوان کتاب خود یادآور شد: چِقِن یک کلمه قدیمی و به معنای "بهم فشرده "است که به نظر می‌رسد ریشه‌ای ترکی نیز داشته باشد، این واژه در همراهی با کلمه «بسته» به پارچه گره بسته‌ای اشاره دارد که در قدیم برای نگهداری مسکوکات، اشیای قیمتی و یا داروهای گیاهی از آن استفاده می‌شد.
دهقان تصریح کرد: چقن بسته در اصل ظرفی است که خود ارزشی ندارد اما مظروف آن مهم و ارزشمند است به همین دلیل از این عنوان که میان مردمان قدیم قهفرخ کاربرد داشته است، برای نام مجموعه اشعار نیز استفاده شد.
این شاعر ۵۲ ساله در خصوص قالب‌های شعری به کار رفته در اشعارش به گویش قهفرخی به غزل، دوبیتی و رباعی و همچنین یک نمونه اثر در قالب مثنوی اشاره کرد و گفت: محتوا و موضوع اشعار نیز اجتماعی، فرهنگی و عاشقانه است و بیان برخی کمیت‌ها و واحدهای اندازه‌گیری، ضرب‌المثل‌ها، بازی‌های محلی و آداب‌ورسوم مردم قهفرخ در مناسبت‌های مختلف نیز در میان ابیات گنجانده شده است.
دهقان قهفرخی، آوانگاری اصطلاحات و واژه‌های گویش محلی با استناد به سامانه الفبای آوانگاری بین‌المللی (IPA) را از ویژگی‌های کتاب چقن بسته دانست و تصریح کرد: برای نوشتار صحیح، ارائه معنی و ریشه‌یابی کلمات نیز از لغت‌نامه‌های معتبر فارسی استفاده شد که بررسی این بخش را امید شفیعی از پژوهشگران زبان و ادبیات فارسی بر عهده داشت.
وی در ادامه درباره دیگر آثار به چاپ رسیده به گویش قهفرخی یادآور شد: کتاب «گل اورونه» اثر مرتضی کریمی از شاعران جوان شهر فرخشهر نیز در سال ۹۵ گزیده‌ای از اشعار به گویش قهفرخی را به مخاطبان ارائه کرد که با توجه به ظرفیت‌های این گویش می‌توان گفت که همچنان نیاز به خلق آثار جدید در ساختارهای ادبی مختلف احساس می‌شود.
دهقان با بیان اینکه نحوه پرداختن به برخی گویش‌های محلی چهارمحال و بختیاری مدت‌هاست که به طنز محدود شده است، افزود: باید برای تغییر این نگرش تلاش شود چرا که ظرفیت‌های این میراث شفاهی بسیار گسترده است و هر واژه به تنهایی بار معنایی و فرهنگی متفاوتی را به نمایش می‌گذارد.
وی اظهار داشت: کار در حوزه ادبیات محلی دشواری‌های خاص خود را دارد چرا که در صورت بی‌توجهی به فرهنگ و خواستگاه اصلی واژگان نه تنها اثر تولید شده در ثبت و احیای گویش و لهجه نقشی نخواهد داشت بلکه می‌تواند به نوعی به هویت زبان محلی نیز لطمه بزند.
این شاعر اهل فرخشهر، پذیرش آثار ادبی تولید شده بر اساس گویش و لهجه محلی از سوی مردم را مهم دانست و گفت: به طور مثال اشعار مرحوم حیدر علی طالب‌پور بروجنی میان مردم این دیار شناخته شده است و تکرار این اشعار در محافل و نشست‌ها، همان نگرش و پشتوانه‌ای است که دیگر گویش‌ها و لهجه‌های رایج در استان برای احیا و رونق خود به آن نیاز دارند.
چِقِن بسته در آینده شنیده می‌شود
رییس حوزه هنری چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه حمایت از آثار نویسندگان و هنرمندان استان به ویژه آثار برگرفته شده از فرهنگ و زیست‌بوم محلی در دستور کار حوزه قرار دارد، گفت: چقن بسته سروده منصور دهقان قهفرخی حاصل چندین سال تلاش این شاعر در بیان دقیق گویش و لهجه مردمان قهفرخ است که به عنوان جدیدترین اثر حوزه هنری استان و توسط انتشارات سوره مهر منتشر شده است.
حجت‌الله شیروانی در گفت‌وگو با ایرنا افزود: بسیاری از واژگان قدیمی و فراموش شده قهفرخی در اشعار دهقان بار دیگر زنده شده‌اند و امید می‌رود این اثر مکتوب پس از رونمایی و توزیع با استقبال خوبی از سوی علاقه‌مندان به فرهنگ و هنر روبه‌رو شود.
وی به تجربه موفق تولید آلبوم صوتی اشعار اسفندیار ساکنیان در کتاب «قوطی بگیر بینیشون» اشاره و تصریح کرد: در صورتی که کتاب چقن بسته نیز با اقبال بالای عمومی مواجه شود، این ایده درباره این کتاب اجرا خواهد شد.
شیروانی درباره تولید آثار به دیگر گویش‌ها و لهجه‌های رایج در استان نیز یادآور شد: تاکنون کتاب‌هایی همچون «آی یاشی»، «قالان سوزلر»، «یاساشین شهر کیان» به زبان ترکی و چند کتاب در گویش و لهجه دهکردی و بروجنی در استان به چاپ رسید است و برای حوزه بختیاری نیز تلاش می‌شود اثری قابل قبول آماده و ارائه شود.
نظر شما