حدود ۷۵ درصد تشخیص بیماری‌ها بر پایه آزمایشگاه است

تهران - ایرنا - متخصص علوم آزمایشگاهی و هماتولوژی بالینی گفت: حدود ۷۵ درصد اساس تشخیص بیماری‌ها بر پایه آزمایشگاه استوار است اما در ایران به دلیل عدم قرار گرفتن آزمایشگاه در جایگاه واقعی خود در نظام سلامت و رشد ناموزون رشته‌های زیرشاخه پزشکی، نقش آزمایشگاه‌ها کم رنگ دیده شده است.

به گزارش روز سه شنبه ایرنا از انجمن علوم آزمایشگاهی، احمد قره باغیان افزود: در ایران به دلیل پزشک سالاری و رشد ناموزون رشته‌های زیرشاخه پزشکی، این نقش نادیده گرفته می‌شود بنابراین سهم هماتولوژی نیز از این وضعیت چندان متفاوت نیست در حالی که  هماتولوژی اهمیت خود را در آزمایشگاه، پزشکی و نظام سلامت بسیار برجسته می‌داند.

وی اضافه کرد: خون بافتی است که به دلیل سیالیت و وظیفه اکسیژن رسانی خود با همه بافت های دیگر در تماس مستقیم و غیرمستقیم است بنابراین سلامت یا بیماری بیشتر بافت‌ها در خون نمود دارد و بهترین و مهم‌ترین نمونه بیولوژیکی بدن محسوب می‌شود.

متخصص علوم آزمایشگاهی و هماتولوژی بالینی اظهار داشت: علم هماتولوژی نیز به بررسی خون و مغز استخوان از نظر مورفولوژی سلول‌های خونی، انعقاد و پایش داروهای ضد انعقاد، الکتروفورز هموگلوبین در تشخیص هموگلوبینوپاتی‌ها، بانک خون و انتقال خون در بیماری‌های مختلف، فلوسایتومتری در تشخیص بدخیمی‌های خونی و متاستازهای خونی، ژنتیک و تست‌های مولکولی بیماری‌های مختلف بدخیم و غیر بدخیم خون می‌پردازد.

قره باغیان ادامه داد: از سوی دیگر با افزایش بهداشت عمومی، رفاه اجتماعی، زندگی شهرنشینی، حمل و نقل جاده‌ای و افزایش امید به زندگی مهم ترین علت مرگ از بیماری بیمارهای عفونی به جز موارد استثنایی همه‌گیری ناشی از عوامل عفونت زای نوپدید و دوباره پدید مانند همه‌گیری کرونا، به بیماری‌های قلبی عروقی، و سرطان حتی در کشور ما تغییر یافته است. از این رو نقش هماتولوژی نیز در تشخیص اولیه و پایش بیماری‌ها و اثرات درمانی آنها پررنگ‌تر می‌شود.

وی به سهم هماتولوژی از تشخیص‌های آزمایشگاهی اشاره کرد و افزود: بیماری‌های ارثی و اکتسابی خون رقمی حدود ۲۰ درصد بیماری‌های انسان و تست‌های هماتولوژیکی مثل CBC، مورفولوژی، انعقاد، الکتروفورز، فلوسایتومتری، بانک خون نیز حدود ۳۷ درصد کل تست‌های آزمایشگاهی را به خود اختصاص می‌دهند و بعد از تست‌های بخش بیوشیمی (سهم ۴۵ درصدی)، بیشترین تعداد آزمایشات را تشکیل می‌دهد.

متخصص علوم آزمایشگاهی و هماتولوژی بالینی اضافه کرد: از سویی دیگر تفسیر برخی تست‌های بیوشیمی، ایمونولوژی، میکروبیولوژی و غیره نیز با رویکرد هماتولوژی است. به عنوان مثال نتایج تست‌های فریتین، آهن، فولات، بیلی روبین، کمپلمان، فاویسم، اریتروپوئیتین و دیگر موارد مشابه نیز برای تفسیر نتایج هماتولوژیکی کاربرد دارند.

به گفته قره باغیان، رشته هماتولوژی دومین رکن آزمایشگاه بوده و در مورد بیماری‌های خون، ترومبوز، نئوپلاسم، پیوند مغزاستخوان، تالاسمی و غیره مهم‌ترین محور تشخیص، کنترل و پایش درمان یا روند بیماری محسوب می‌شود. هماتولوژی ارتباط مستقیمی نیز به کیت‌ها و تجهیزات مدرن آزمایشگاهی دارد بنابراین میزان اهمیت و کارایی رشته بسته به ثروت، بودجه و سیاست‌های ملی کشور می‌تواند متفاوت باشد و به عبارتی نبود برخی امکانات روز دنیا در ایران یا گرانقیمت بودن آنها باعث می‌شود تا از متوسط جهانی فاصله داشته باشیم.

وی درباره سهم هماتولوژی در تشخیص و کنترل کووید ۱۹  افزود:  کرونا بیماری ریوی است که در فاز پیشرفته خود به دلیل تخریب بافت ریه یک فاز سیستمیک شدیدی را ایجاد می‌کند. در این مرحله بیمار وارد لنفوپنی و ترومبوسیتوپی شدید و اختلالات انعقادی می‌شود که در بخش هماتولوژی پایش می‌شوند و گاهی نیازمند تزریق خون و پلاکت است که در بخش بانک خون تامین می شود.

قره باغیان تصریح کرد: در مورد واکسن کرونا با نشان آسترازنکا و جانسون نیز وجود عوارض ترومبوتیک شبه HIT توسط بخش هماتولوژی تشخیص و پایش می‌شود.
 

اخبار مرتبط

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha