نادر کمالی روز دوشنبه در نشست تخصصی طراحی، نوآوری، تولید و بسته بندی صنایع دستی افزود: این روش از ۶ هزار سال قبل تا کنون نسل به نسل منتقل شده و به ما رسیده و اکنون تنها ۲ نفر این روش را در سراسر این کره خاکی بلد هستند که در شهرستان میناب زندگی می‌کنند.
وی ادامه داد: یکی از این افراد آقای رحیمی است که روزها در کنار بانک ملی در شهر میناب جهله‌های خود را برای فروش عرضه می‌کند و در طول روز تنها یک یا ۲ تا از دست ساخته‌هایش را خریداری می‌کنند و عصر و شب خسته و کوفته با خانه باز می‌گردد.
وی اضافه کرد: وقتی دیگران این وضعیت را می‌بینند برای امرار معاش به سراغ شغل‌های دیگری مانند کرایه کشی می‌روند و فردی تمایلی برای آموختن این روش باستانی را در خود نمی‌یابد.
عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان ابراز کرد: جهله سازی هم کاری نیست که به آسانی و سادگی بتوان آن را آموخت بلکه بایستی از کودکی برای فراگیری آن وقت گذارد و جای تاسف دارد که بگویم چنانچه این ۲ نفر از دنیا بروند جهان دیگر به این میراث باستانی دسترسی نخواهد داشت و هنر جعله سازی برای همیشه از دنیا رخت بر می بنندند.
کمالی اشاره کرد: این سئوال مطرح است که چرا دانش آموزان یک یا ۲ روز از هفته توسط آموزش و پرورش به کارگاه این افراد برده نمی‌شوند تا با این هنر آشنا شوند و یا اینکه مسوولان از این افراد استفاده نمی‌کنند، نیاز است جهله سازی مورد توجه مسوولان قرار گیرد و مردم صنعتگران آن را قدر بدانند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: متاسفانه به غیر از سیاستمداران سایر گروه‌ها مانند صنعتگران صنایع دستی و غیره جایگاه اصلی خود را در جامعه ایران بدست نیاورده اند اما در سایر کشورها با صنعتگران صنایع دستی همچون سفرا رفتار می‌کنند.
مدرس دانشگاه هرمزگان خاطر نشان کرد: مسوولان کشور و حتی مسوولان ارشد هرمزگان از ما تقاضایی در خصوص کارهایی که می‌توانند در بخش صنایع دستی دهند ،به طور هزاران شغل ایجاد کرد، داشته است تا این صنعت حفظ شود.
صنایع دستی ایران می‌تواند بازارهای جهان را تسخیر کند
عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان افزود: صنایع دستی ایران زمانی بازارهای جهانی را تسخیر کرده بود و اگر مجدد احیا شود باز می‌تواند جایگاه خود را بدست آورد لذا هنر و گردشگری ایران می توان اقتصاد را تقویت کرد
کمالی گفت: هنرمند ایرانی با حوصله بر روی کار خود وقت می گذارد و بسیاری از کشورهای دنیا چنین حوصله‌ای ندارند و وقتی می توان با هنر درآمد کسب کرد نیاز نیست وقت و انرژِی خود را صرف صنایع دیگری کنیم که در آن مزیتی نداریم.
صنایع دستی ایران جهانی است
کمالی یادآور شد: وقتی هنرمند ایرانی به خارج می رود مانند سفیر کشور با وی برخورد می کنند، صنایع دستی ایران جهانی بوده و اسم ایران در دنیا برند است و وقتی در دنیا اسم ایران را بر زبان جاری کنید افرادی که آن را می‌شوند نام فرش و قالی یا باغ‌های ایرانی را بیان می‌کنند.
عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان با بیان اینکه زمانی میناب از قطب های پارچه بافی دنیا بود و امروزه حتی افراد آشنا به این فن آن را کنار گذاشتند، مثال زد: چنانچه بخواهیم پارچه بافی سنتنی را احیا کنیم نباید به دنبال نخ های کارخانه‌ای برویم چرا که این کار از اساس اشتباه است.
وی پیشنهاد کرد این افراد پارچه استبرقی تولید کنند که هر متر آن می‌تواند چند میلیون تومان قیمت داشته باشد زیرا اگر بتوان با الیاف استبرق حوله تولید کرد تمام باشگاه های ورزشی دنیا از آن استفاده می کنند چون جذب آب و کیفیت بالایی دارد و آنگاه باشگاهی مانند بایرن مونیخ آلمان با تولید کننده ایرانی قرارداد می بندند.
وی ادامه داد: برنامه تولید فرش با استفاده از الیاف استبرق را داریم و همچنین می توانیم با الیاف این گیاه پارچه هم تولید کرد، هزینه آن بسیار پایین و کیفیتش بسیار بالاست بنا براین لازم نیست برای تهیه آن پولی پرداخت کرد، مشکلی هم برای محیط زیست ایجاد نمی کند چون از کرک های داخلی میوه آن استفاده می شود.
گلابتون دوزی می‌تواند منجر به بهبود معیشت صنعتگران شود
عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان همچنین گفت: گلابتونی که اکنون در هرمزگان استفاده می‌شود از جنس طلا و نقره نبوده و مصنوعی است که از خارج وارد می‌شود و تنها رنگ طلا و نقره دارد و تنها ذوق و سلیقه بانوان هرمزگانی موجب تداوم این هنر و رواج و رونق آن شده است.
کمالی اضافه کرد: این هنر همانطور که سوزن دوزی بلوچ با قیمت خوب در کشور خرید و فروش می شود می تواند در سطح کشور خرید و فروش شده و در معیشت صنعتگران مطلوب برجای گذارد.
صنایع دستی باید کاربردی شود
پژوهشگر فعال در حوزه صنایع دستی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: صنایع دستی باید از حالتی که دارد خارج شده و کاربردی شود و می توان کارهای متعددی با محصول صنایع دستی مانند حصیر انجام داد.
وی ادامه داد: چند سال قبل قراردادی برای نوآوری در زمینه حصیر منعقد شد که دستاوردهای متعددی داشت و اکنون از حصیر در تهران و اصفهان استفاده می‌شود و برای اولین بار خانه های پیش ساخته حصیری ثبت اختراع شد که می توانیم آن را صادر کرد.
وی اضافه کرد: سقف کاذب و دیوار پوش و غیره را می توانیم از حصیر تولید کرد و اکنون با این تعداد بافنده نمی توان پاسخ حجم بالای سفارش های داخلی بود.
عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان اظهار داشت: ظرفیت های بسیاری در هرمزگان وجود دارد که مغفول باقی مانده و کسی برای آنها دل نمی سوزاند و در این زمینه ها می‌توان کار کرد.
وی با اشاره به وجود صدف در هرمزگان اشاره کرد: تنها استفاده‌ای که اکنون از صدف می‌شود برای ساخت و تهیه تابلو است اما آیا نمی‌توان از آن برای جواهر سازی استفاده کرد تا فردی که به کنار دریا می‌آید گوشواره صدفی خریداری کند.
برخی صنایع دستی می‌توانند به عنوان بسته بندی بکار گرفته شوند
کمالی با اشاره به اهمیت بسته بندی در عصر حاضر، بیان کرد: بحث بسته بندی هم زمانی طرح شد که طراحی و نوآوری مطرح شد و در دنیای امروز بدون داشتن نشان تجاری موفق نمی شوید چرا که مردم به نشان تجاری توجه دارند.
وی ادامه داد: زمانی که محصول در بسته بندی به بازار عرضه شود راه های ارتباطی و تهیه کالا بر روی آن ذکر شده و خریداران می‌دانند سفارش بعدی را چگونه و از چه طریقی بدهند و یا به چه فروشندگانی برای تهیه کالا مراجعه کنند و این هم به نوعی احترام گذاردن به خریداران است.
عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان خاطر نشان کرد: از طرفی برخی از صنایع دستی می توانند به عنوان بسته بندی سایر کالاها مورد استفاده قرار گیرند مانند حصیر برای بسته بندی کالایی مانند ماهی، ماهیگیران در گذشته از سبدهای حصیری استفاده می کردند.
کمالی ابراز داشت: سبدهای این افراد از برگ درخت خرما و خیس بود که منجر می‌شد ماهی تا زمان رسیدن به خانه زنده بماند و این را تجربه کرده‌ام، چنانچه میگو را به همین صورت بسته بندی و صادر کنیم ارزش افزوده بسیاری ایجاد می کند و حتی تبدیل به نشان تجاری می شود.
وی افزود: زمانی که میگوی هرمزگان در بسته بندی طبیعی، شیک و تمیز صادر می شود افراد برای خرید بیشتر و خریدهای بعدی از آن ترغیب می شوند و این منجر به ایجاد اشتغال افراد بسیاری در مناطق روستایی هرمزگان برای تولید بسته بندی ها می‌شود.
عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان خاطر نشان کرد: علاوه بر اینکه خود منجر به کاهش بیکاری می‌شود زمینه بهبود معیشت روستاییان را هم به آسانی فراهم می‌سازد، بدین ترتیب می‌توان به آسانی و بدون دردسر اشتغال ایجاد کرده و زمینه پایداری جمعیت روستاها را فراهم ساخت.
بودجه‌های پژوهشی تبدیل به کتابچه‌ای در قفسه‌ها می‌شود
کمالی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: هر ساله چندین میلیون برای تحقیق و پژوهش در هرمزگان اختصاص می‌یابد اما این بودجه‌ها هیچ بازخورد بیرونی نداشته و تبدیل به کتابچه‌ای در قفسه شده و تاثیری در جامعه برجای نمی گذارد.
وی اشاره کرد: به جای آن می‌توان بودجه را برای طراحی و تولید در نظر گرفت که در آن صورت نیازی به کار دیگری نیست و پس از یکسال افراد بسیاری در بخش هایی مانند تهیه بسته بندی خرما، لیموترش و سایر محصول‌ها در بخش صنایع دستی شاغل می‌شوند.
وی خاطر نشان کرد: حتی بسته بندی های تولید شده توسط این افراد را می‌توان صادر کرد و از آنها برای کشور درآمدزایی داشت.
مسوولان کشوری صنایع دستی بر طراحی تمرکز داشته باشند
پژوهشگر فعال در حوزه صنایع دستی همچنین ابراز داشت: پایه و اساس کار در صنایع دستی طراحی است و این باید در اولویت قرار گیرد تا بتوان چیزهایی که در ذهن افراد هست را ابتدا به صورت تصویر بر روی کاغذ آورده و سپس تبدیل به محصول کرد.
وی اشاره کرد: بنابراین مسوولان کشوری صنایع دستی بایستی بر این موضوع باید تمرکز داشته باشند و نسل جوان را در کنار صنعتکاران دارای تجربه به کار گرفت.
عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان خاطر نشان کرد: معاونت صنایع دستی و مدیران دانشگاه باید به صورت پیوسته با همدیگر نشست داشته و برنامه ها و آموزش ها را با هم بررس کرده و هدف اصلی را در ۱۰ تا ۲۰ سال آینده تعیین کنند و
بدون این هدفگذاری به جایی نخواهیم رسید و این هم کار سختی نیست چرا که هر ۲ مشتاق هستند.
جهله یا کوزه در زمان قدیم که صنعت برق و یخچال نبود بیشتر برای نگهداشت و خنک کردن آب از آنا استفاده می کردند و امروز کاربرد این چنینی ندارد و برای دکور و تزئیین منزل به عنوان کادو و هدیه از سازندگان خریداری می شود.
نظر شما