به گزارش ایرنا، امنیت غذایی از اصلیترین شرایط تحقق امنیت ملی و یکی از کارکردهای مهم بخش کشاورزی است و سنجش امنیت غذایی و شناسایی تاثیر توسعه کشاورزی بر آن برای سیاستگذاری بهتر در زمینه غذا اهمیت دارد که در این روند نقش و جایگاه نقش آفرینی دانش و فناوری حرف اول را در عصر تکنولوژی میزند.
امنیت غذایی و زیرشاخصهای آن شامل دسترسی به غذا، توانایی اقتصادی برای خرید غذا و بهداشت غذا همه و همه مواردی است که تامین هر سه بعد آن در ارتباط با رشد و توسعه بخش کشاورزی است و تقویت و رشد حضور فناوری و دانش در عرصه کشاورزی به این مهم ختم میشود.
نتایج تحقیقات جهانی نشان میدهد توسعه بخش کشاورزی (افزایش ارزش افزوده در این بخش) با بهبود دسترسی به غذا، موجب ارتقای امنیت غذایی میشود و باید به این نکته توجه داشت که تولید ناخالص داخلی تأثیر مثبتی بر امنیت غذایی دارد. به طوری که هر سه بعد امنیت غذایی با افزایش درآمد بهبود مییابد.
از طرفی افزایش قیمت با کاهش دسترسی به غذا و کاهش قدرت خرید، امنیت غذایی را کاهش میدهد و از سوی دیگر افزایش شهرنشینی در ابعاد مختلف تأثیرات مختلفی بر امنیت غذایی دارد، اما به طور کلی امنیت غذایی را کاهش میدهد زیرا اساس و پایه کشاورزی با زندگی روستایی و جمعیت فعال روستاها مرتبط است.
در شرایطی که کشور زیر فشار تحریمهای ظالمانه دشمنان قرار گرفته است، دانش و همت جوانان و اساتید ایرانی توانست با ایده پردازی بر پایه دانش نوین و علم روز اقدام به تولید قطعات و جایگزینهایی در عرصههای مختلف و صنایع متعدد کند تا بار دیگر ثابت شود هوش و استعداد ایرانیان تمام ثروت و سرمایه این مرز و بوم است.
شرکتهای دانشبنیان به عنوان بنگاههای اقتصاد مبتنی بر آخرین دانش روز، نقشی محوری در ساختار اقتصاد دانشبنیان ایفا میکنند؛ بر اساس ماده یکم "قانون حمایت از شرکتهای دانشبنیان" اینگونه موسسات و شرکتها واحدهای خصوصی یا تعاونی هستند که به منظور همافزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانشمحور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی شامل گسترش و کاربرد اختراع، نوآوری و تجاریسازی نتایج تحقیق و توسعه شامل طراحی و تولید کالا و خدمات در حوزه فناوری های برتر و با ارزش افزوده فراوان به ویژه در تولید نرمافزارها تشکیل میشوند.
نامگذاری سال ۱۴۰۱ توسط رهبر معظم انقلاب به نام "تولید، دانشبنیان و اشتغال آفرین" و تاکیدات معظم له در خصوص تولید و اشتغال و خودکفایی در کشاورزی و امنیت غذایی کشور، در حقیقت برای وزارت جهاد کشاورزی در گام دوم انقلاب اسلامی حکم "منشور راهبردی تحول بنیادین کشاورزی" را دارد که به تامین امنیت غذایی و در نهایت اقتدار غذایی کشور شتاب مضاعف میبخشد.
بی تردید با ادامه روند افزایش جمعیت و نیاز مبرم به فرآوردههای کشاورزی در آینده نزدیک باید نیاز غذایی این جمعیت از زمین و بخش کشاورزی به صورت چندبرابری تامین شود؛ نظر به بحران غذایی موجود در دنیا، ضروری است کشاورزی دانش بنیان که متکی به فناوری روز دنیا است، توسعه یابد تا در ادامه آن شاهد تامین و تضمین امنیت غذایی برای مردم باشیم.
خطه زرخیز خراسان رضوی که هم در عرصه کشاورزی و نیز در عرصه فعالیت شرکتهای دانش بنیان در کشور رتبه دار است، فرصتی طلایی برای خودنمایی و نقش آفرینی در همگامسازی ۲ حوزه کشاورزی و دانشبنیان را دارد تا شاهد توسعه کشاورزی اقتصادی و رشد اقتصاد کشاورزی باشد.
سالانه برای تولید هشت میلیون تن انواع محصولات باغی، زراعی و دامی در خراسان رضوی، یک میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار زمین زیر کشت ۸۳ نوع محصول میرود و به زبانی دیگر بخش کشاورزی ۲۸ درصد اشتغال و ۳۰ درصد صادرات غیرنفتی خراسان رضوی را به خود اختصاص داده است و درآمد سالانه بخش کشاورزی خراسان رضوی با ۳۶۳ هزار بهرهبردار، ۱۳۲ هزار و ۲۳۰ میلیارد ریال است و این گویای اهمیت این بخش در اقتصاد استان و سهم آن در اقتصاد ملی است.
علاوه بر نقش گسترده و سهم تعیینکننده خراسان رضوی در تولید محصولات دامی از جمله گوشت قرمز، مرغ، تخم مرغ و شیر؛ حجم قابل توجهی از محصولات باغی از جمله زعفران، پسته، داروهای گیاهی به خصوص زیره و میوه هایی مانند آلو، انگور و سیب در این استان تولید و البته صادر میشود.
خراسان رضوی میزبان بیش از پنج درصد شرکتهای دانشبنیان کشور است و از دیگر سو ۷۵ درصد کشاورزی این استان سنتی است که این امر نشان از نیاز به همتی مضاعف برای نزدیک کردن و همسوسازی کشاورزی با دانش و فناوری نوین دارد.
ارتقای امنیت غذایی کشور با توسعه دانش
رییس موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی در زمینه میزان توجه به تولید دانش بنیان در صنعت غذای کشور گفت: جایگاه صنعت غذا در کشور نسبت به سایر بخشهای صنعتی شرایط ویژهای دارد و به تبع آن نیازمند توجه خاص و برنامه ریزی ویژه است.
دکتر قدیر رجبزاده گفت: ذکر این نکته ضروری است که حدود ۲۰ درصد از کارگاه های صنعتی کشور در حوزه صنایع غذایی فعالیت میکنند که بخش قابل توجهی را به خود اختصاص داده است.
وی ادامه داد: این در حالی است که بررسی ها نشان میدهد، تولید در بخش عمدهای از کارگاه های صنعتی غذایی کشور به صورت سنتی انجام میشود و سطح دانش و فناوری در این بخش نسبت به سایر بخشهای صنعتی در سطح پایینتری است.
رییس موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی اظهار کرد: همچنین می توان گفت جایگاهی که این بخش از صنعت در توسعه و ارتقای شاخص های امنیت غذایی به عنوان یکی از مسایل اصلی و مهم کشور دارد بسیار حایز اهمیت است. از این رو توجه به توسعه دانش در این حوزه بسیار مهم و کلیدی است.
رجب زاده افزود: از سوی دیگر بخش عمده مواد اولیه در صنایع غذایی و تبدیلی کشور محصولات کشاورزی است. بنابراین با علم به اینکه سهم قابل توجهی از اقتصاد کشور مربوط به بخش کشاورزی است، جلوگیری از خام فروشی محصولات کشاورزی و توسعه دانش برای افزایش صادرات از طریق تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر امری ضروری به نظر میرسد.
وی با اشاره به مواجهه کشور با محدودیتهای منابع آبی در سالهای اخیر افزود: این امر از جمله دیگر عواملی است که ضرورت استفاده بهینه از منابع موجود را بیش از پیش ضروری میسازد لذا توسعه دانش و فناوری در زمینه ارتقای بهره وری در کارخانجات صنایع غذایی و کاهش ضایعات امری بسیار مهم است.
ضرورت به کارگیری علوم نوین در صنایع غذایی
رجبزاده تاکید کرد: نکته قابل توجه دیگر ضرورت بهکارگیری نتایج پژوهشهای مبتنی بر علوم نوین همانند زیست فناوری و نانوفناوری در صنایع تولیدی است چراکه امروزه روشهای زیستفناوری و نانوفناوری، تولید محصولاتی را که فرایند تولید بسیارسخت و پیچیده ای دارند، میسر ساخته است.
وی ادامه داد: از طریق این علوم می توان راهکارهایی برای نگهداری بهینه منابع غذایی، حذف آلودگیهای زیست محیطی، افزایش و بهبود تولیدات کشاورزی، کاهش وابستگی به مواد شیمیایی کشاورزی و کاهش هزینهها ارائه کرد و تولید مواد غذایی سالم، بهداشتی، کافی و ارزان و با کیفیت تغذیه ای بالا را با بهرهگیری از این دانشهای نوین و کاربردی امکانپذیر ساخت.
بیتوجهی به امنیت غذایی و تهدید سلامت جامعه
رییس موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی با بیان اینکه برخورد منفعلانه با امنیت غذایی مردم، در سالهای آتی آثار زیانباری بر سلامت جامعه به دنبال خواهد داشت، ادامه داد: از آثار سوء تغذیه و گرسنگی پنهان در جامعه می تواند ضعف سیستم ایمنی بدن و ابتلا به بیماریها، کوتاه قدی، چاقی یا لاغری مفرط، ناتوانی جسمی و کاهش بهره هوشی و کاهش قدرت یادگیری، تغییرات رفتاری به صورت بیحوصلگی، بیتفاوتی و انزواطلبی و در نهایت افزایش مرگ و میر باشد.
رجبزاده با اشاره به کاهش ۲۰ درصدی تولید غذا در جهان، افزود: به طور کلی کمیت و کیفیت تولیدات کشاورزی در کشور از عوامل بسیار مهم و تاثیرگذار در فراهم ساختن و در دسترس بودن مواد غذایی در جامعه است که بر اساس آمار رسمی منتشر شده از سوی وزارت جهاد کشاورزی در ۲۰ ساله منتهی به سال ۱۳۹۷ شاهد روند نسبتا باثبات و صعودی در تولید محصولات کشاورزی در کشور بودیم که تولید محصولات کشاورزی از ۶۵.۲ میلیون تن در سال ۱۳۷۹ به ۱۱۷.۸ میلیون تن در سال ۱۳۹۷ رسید.
رجب زاده ادامه داد: این در حالی است که در سال های اخیر (به ویژه ۲ سال اخیر) شرایط اقلیمی و آب و هوایی کشور و وضعیت بارش های آسمانی به گونه ای بوده است که باعث نوسانات قابل توجهی در تولید محصولات کشاورزی شده که این امر نیز باعث ایجاد تلاطم در قیمت این محصولات در بازار شده و آثار منفی در سفره مردم داشته است.
رییس موسسه علوم و صنایع غذایی بیان کرد: از سوی دیگر بخش قابل توجهی از مواد اولیه در کارخانجات صنایع غذایی، محصولات کشاورزی هستند. لذا این تلاطم ها و عدم توازن ها در تولید محصولات کشاورزی، آسیب های جدی به صنایع غذایی وارد کرده است و به نوعی می توان گفت اثر این بی ثباتی ها در تولیدات این کارخانجات کاملا مشهود است.
رییس موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی گفت: تلاش برای ایجاد ثبات اقتصادی خانوار، تأمین نیازهای غذایی خانوار با نگاه بر نیازهای غذایی فرد و سبد غذایی مطلوب، بسیار ضروری است.
سهم اندک دانش در مزارع خراسان رضوی
رییس سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سهم دانش در کشتزارهای این استان را اندک دانست و گفت: هم اینک بیش از ۷۵ درصد کشاورزی این استان سنتی است که سهم دانش در این مزارع صفر است و حال آنکه با ورود دانش و فناوری می توان تحولی بزرگ را در عرصه کشاورزی منطقه ایجاد کرد.
حمیدرضا شریفی افزود: برای علمی شدن کشاورزی و همچنین توانمندشدن مهندسان به علوم روز و مهارتهای لازم، آموزشهای مهارتی با همکاری اداره کل فنی و حرفه ای، مرکز علوم و تحقیقات کشاورزی، اتحادیه های تخصصی حوزه کشاورزی و دانشگاه علمی کاربردی استان به جامعه هدف ارائه میشود.
وی ادامه داد: در این راستا تاکنون ۱۱۰ کارشناس مهندسی جذب شده اند که سومین دوره مهارتی خود را نیز گذراندهاند و در سال گذشته ۹۲ دوره آموزشی با ۲۷ هزار و ۵۰۰ ساعت آموزش در استان برگزار شده است.
رییس سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، شمار اعضای این سازمان در استان را بیش از ۱۸ هزار نفر اعلام کرد و افزود: هم اکنون هشت هزار و ۱۰۰ نفر از این تعداد اعضای فعال هستند ضمن اینکه ۴۱۹ عضو حقوقی نیز در قالب شرکتها به عنوان عضو فعالیت دارند.
شریفی ادامه داد: هم اکنون ۲۰۱ شرکت خدمات غیردولتی در حوزه کشاورزی خراسان رضوی فعالیت دارند که به صورت تخصصی یا عمومی در حال فعالیت هستند و دفاتر آنها در مراکز بخش و روستاها مستقر است.
وی گفت: حضور مهندسان کشاورزی و توسعه دانش در عرصه تولید موجب افزایش بهره وری و امنیت غذایی میشود و این امر در تمامی فعالیتهای سازمان مدنظر و مورد توجه است.
توسعه دانش در صنعت غذا، رشد اشتغالزایی در کوتاه مدت
رییس موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی با تاکید بر اینکه توسعه دانش در صنعت غذا میتواند به صورت قابل توجهی اشتغالزایی کشور را در کوتاه مدت افزایش دهد، افزود: ظرفیتها و پتانسیلهای بالایی در صنعت غذا وجود دارد که از آن جمله می توان به وجود مواد اولیه ارزشمند که عمدتاً خام فروشی میشود و از سوی دیگر شمار زیاد دانشآموختگان در رشته های مرتبط دانشگاهی وجود دارند، که هر یک می توانند صاحب ایده برای ایجاد یک کسب و کار جدید باشند.
رجبزاده اظهار کرد: همچنین کارگاههای صنعتی در صنعت غذا در مقایسه با کارگاههای تولیدی در سایر بخشهای صنعتی، کوچک محسوب شده و با سرمایهگذاری کمتری قابلیت ایجاد و راهاندازی داشته و طبیعتاً زودبازدهتر خواهند بود.
وی افزود: این امر از یک سو نیازمند تسهیل قوانین و مقررات ذیربط و ایجاد زمینههای سرمایهگذاری و هدایت سرمایههای خرد به سمت تولید (به ویژه تولید دانش بنیان) و از سوی دیگر همسویی دانشگاهها و مراکز پژوهشی و فناوری با نیازهای جامعه و صنعت است، به نحوی که بتوان از پتانسیل های تخصصی و علمی دانش آموختگان دانشگاهی برای افزایش کارآفرینی در کشور بهره برد.
ضرورت کاهش ضایعات
کاهش ضایعات و استفاده مجدد از ضایعات برای تولید محصولات جدید یکی از راهکارهای افزایش بهره وری در صنعت غذا و رفع مشکلات ناشی از کاهش تولید مواد غذایی به شمار می رود.
رجب زاده گفت: به طور کلی بررسی حجم و ارزش ضایعات مواد غذایی کشور در سال های گذشته نشان از اهمیت چشمگیر ضایعات در اقتصاد کشور و اقتصاد خانوار دارد.
وی افزود: بر اساس آخرین آمار منتشر شده از سوی سازمان جهانی غذا (فائو) ارزش ضایعات مواد غذایی در ایران سالانه بالغ بر ۱۵ میلیون دلار است که بررسی این رقم در مقایسه با صادرات نفتی کشور از سهم چشمگیر این بخش از ضایعات حکایت دارد.
وی ادامه داد: بر اساس آمار رسمی فائو، ۲.۷ درصد از ضایعات مواد غذایی در دنیا در ایران اتفاق می افتد در حالی که ایران تنها ۱.۱۴ درصد از جمعیت دنیا را دارد و این امر متأسفانه بیانگر استفاده ناصحیح از مواد غذایی در کشور است و از این رو مقابله با پدیده ضایعات مواد غذایی، امری ضروری و اجتناب ناپذیر است.
رییس موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی اظهار کرد: علاوه بر تلاش برای کاهش ضایعات، یکی از اقدامات مهم در این رابطه استفاده مجدد از این ضایعات و توسعه فرآیندهای تولیدی مبتنی بر آنها در بخش صنعت و ایجاد ارزش افزوده از این ضایعات است.
وی ادامه داد: از یک سو حجم بالای ضایعات مواد غذایی در کشور و از سوی دیگر قیمت زیاد تمام شده مواد غذایی وارداتی و همچنین افزایش قیمت مواد غذایی در کشور در ۲ سال گذشته، سرمایه گذاری در توسعه فرایندهای مبتنی بر بازگرداندن ضایعات مواد غذایی را بیش از پیش سودآور و مقرون به صرفه کرده است.
رجب زاده بیان کرد: نکته دیگر این است که با توسعه این صنایع و طراحی خطوط تولید بومی برای آنها، عملا وابستگی این بخش از صنعت به مواد اولیه وارداتی بسیار پایین خواهد بود.
غذای طیّب گزینهای برای تحقق شعار سال
رجبزاده با بیان اینکه شعار سال باید در باورها تحقق یابد، گفت: برمبنای این باور، هر میزان سهم دانش و تکنولوژی در اقتصاد افزایش یابد ارزش افزوده بیشتری خواهیم داشت.
وی ادامه داد: مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی در سالهای گذشته همسو با سیاستهای کلان نظام در حوزه علوم و فناوری، توسعه دانش و خلق ثروت اقدامات قابل توجهی را انجام داده است که از آن جمله می توان به برگزاری نوآوردگاه مکملهای غذایی و رویداد جیرههای غذایی شرایط بحران، ایجاد دانش فنیهای متعدد و فروش به ذینفعان، انجام پژوهشهای کاربردی و تقاضامحور با مشارکت بخش صنعت و اجرای پروژههای دارای توجیه اقتصادی منتج به توسعه فناوری اشاره کرد.
وی افزود: توسعه برند غذای طیّب با مشارکت آستان قدس رضوی، که میتواند زمینه اشتغال و توسعه صادرات فراوانی برای کشور ایجاد کند، و اجرای آموزشهای کوتاه مدت و کارگاهی با رویکرد توسعه مرزهای دانش و همچنین برگزاری دورههای آموزشی کارآفرینی در حوزه صنایع غذایی ویژه دانشجویان، پژوهشگران و فعالان صنایع غذایی از دیگر فعالیت های انجام شده در موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی است.
رییس موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی به تدوین دو کتاب راهبردی و تحلیلی در زمینه صنعت غذای کشور در این موسسه اشاره کرد و گفت: کتابهایی با عنوان"ارزیابی وضعیت صنعت کشور با تأکید بر صنعت غذا" و "بررسی تحلیلی شاخصهای امنیت غذایی کشور و ضایعات مواد غذایی" با رویکرد شناخت بهتر صنایع غذایی با توجه به وضعیت امنیت غذایی در کشور، شناسایی ظرفیتها، چالشها و مسایل این حوزه و تدوین سیاستهای مناسب توسعه طرحهای پژوهشی بر اساس نیازهای احصا شده تدوین و منتشر شده است.
وی همچنین ایجاد مرکز نوآوری و پایلوتهای صنایع غذایی را از جمله برنامه های در دست اقدام موسسه برای تحقق شعار سال اعلام کرد.
تحقق کشاورزی اقتصادی در دل شرکتهای دانشبنیان
مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی در سال ۱۳۳۸ تاسیس شده است و هم اکنون ۹۴ استاد در این مرکز مشغول فعالیت هستند که بر اساس تحلیل های انجام شده، این مرکز تاکنون هزار و ۹۲۹ مقاله علمی در نشریات و همایشهای داخلی منتشر کرده است.
این مرکز صاحب امتیاز و ناشر یک مجله تخصصی است و علاوه بر این تاکنون ۸۳ مقاله معتبر بینالمللی نیز از این مرکز استخراج شده است. در سال ۱۴۰۰ پژوهشگران مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی بیشترین مقالات خود را با کلیدواژههای "عملکرد" و "زعفران" منتشر کردند.
رییس مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی نیز چندی پیش به ایرنا گفته بود: کشاورزی یکی از بخشهای مهم و تاثیرگذار در اقتصاد کشور است زیرا با تولید ارزش افزوده، ایجاد اشتغال و کارآفرینی می توان بخش زیادی از معیشت خانوادههای ایرانی را تامین کرد.
رضا اقنوم با اشاره به مزایای همکاری شرکتهای دانشبنیان با بخش کشاورزی افزود: شرکتهای دانشبنیان میتوانند با خدمات خود به برخی نیازهای حوزه کشاورزی مانند تولید سموم بیولوژیک، ماشینهای کشاورزی و غیره پاسخ دهند بنابراین همکاری شرکتهای دانشبنیان با بخش کشاورزی باعث بهرهمندی هر ۲ طرف و برقراری رابطه برد - برد بین طرفهای مختلف خواهد شد.
وی با بیان اینکه هماکنون ۱۱۰ شرکت فناور زیر پوشش مرکز رشد کشاورزی، منابع طبیعی و صنایع غذایی کشور قرار دارند، گفت: علاوه بر این هم اینک حدود ۳۳۷ شرکت در بخشهای مختلف مانند صنایع غذایی، گیاهان دارویی، مکانیزاسیون، تولید بذر، آبیاری و غیره فعالیت دارند.
رییس مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی با اشاره به اقدامات انجام گرفته برای توسعه نوآوری و فرهنگسازی در زمینه بهرهبرداری از توان شرکتهای دانشبنیان گفت: شرکتهای دانشبنیان در آغاز شکلگیری نیاز به حمایتهای اولیه دارند که بخشی از این حمایتها به فعالیتهای آموزشی در مراکز رشد به منظور رونق کسبوکار و سپس کمک به برندسازی بازمیگردد.
اقنوم تاکید کرد: بخش دیگری از حمایتها مربوط به افزایش سرمایه در گردش این شرکتها، فضای در اختیار آنها و صدور مجوزهای زیستمحیطی، تخصصی و غیره توسط دولت است. در نهایت مجموعه این حمایتها میتواند منجر به افزایش تعداد شرکتهای دانشبنیان و اشتغالآفرینی شود.
وی افزود: هماکنون از تعداد افراد شاغل در شرکتهای حاضر در مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی حدود ۱۳۵ نفر دارای شغل دائم و کمی بیشتر از این تعداد دارای شغل موقت هستند.
وی با بیان اینکه هماکنون سهم شرکتهای دانشبنیان حوزه کشاورزی تنها چهار درصد از کل شرکتهای دانشبنیان کشور است، ادامه داد: این در حالی است که بخش زیادی از نیازهای کشور در حوزه کشاورزی می تواند از طریق شرکتهای دانشبنیان و مراکز رشد تامین شود.
رییس مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، یکی از مشکلات بخش کشاورزی را وابستگی به واردات برخی مواد مانند نهادهها و خوراک دامی، کود، سم و غیره خواند و ادامه داد: این در حالی است که شرکتهای دانشبنیان میتوانند دستاوردها، دانش فنی و علم موجود در دستگاههای پژوهشی، دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی را تجاریسازی کرده و از این طریق خلاءهای موجود در حوزه کشاورزی را پر کنند.
اقنوم اظهار کرد: هم اکنون حدود ۴۰ واحد فناور یا ایده جدید آماده ورود به حوزههای دانشبنیان هستند و امیدواریم در سال پیش رو تعداد این شرکتها به ۲ برابر رشد کرده و سهم شرکتهای دانشبنیان و واحدهای فناور در حوزه کشاورزی استان افزایش یابد که در نتیجه آن علاوه بر کاهش وابستگی و ایجاد امنیت غذایی، اشتغال پایدار نیز در این مسیر محقق خواهد شد.
نظر شما