افزایش بیماری‌های قلبی و عروقی در خراسان رضوی و خطر مرگ ناشی از آن

به گزارش ایرنا، بیماری‌های قلبی و عروقی شامل ایسکمیک قلبی، سکته مغزی، فشار خون بالا و غیره از ۳۰ سال گذشته تاکنون همچنان علت نخست مرگ و ناتوانی ناشی از بیماری‌ها در جهان و ایران شناخته شده اند.

به گفته متخصصان، رگ های قلبی (عروق کرونری) وظیفه خون‌رسانی به عضله قلب را به عهده دارند، سکته قلبی به دلیل انسداد در رگها رخ می‌دهد و زمانی که عضله قلب آسیب دیده و عملکرد خود را از دست می‌دهد، فرد دچار عوارض ثانویه سکته قلبی می‌شود.

این انسداد در مراحل اولیه خفیف است اما به مرور زمان کامل شده و عضله قلب به‌دلیل نرسیدن اکسیژن دچار ایسکمی می‌شود که در نهایت باعث سکته قلبی خواهد شد، همچنین رسوب کلسیم، چربی و پلاک‌ها می تواند باعث مسدود شدن مسیر رگ‌ها شود.

سکته قلبی با درد بسیار شدید در قفسه سینه همراه است که گاه این درد در فک و کتف چپ نیز انتشار می‌یابد. تنگی نفس، حالت تهوع و تعریق از دیگر علامت‌های احتمالی سکته قلبی است.

در افراد مبتلا به دیابت ممکن است سکته قلبی بدون هیچ گونه علائم و درد قفسه سینه اتفاق بیفتد.

به گفته دکتر سیدآریا حجازی،  مدیرکل پزشکی قانونی خراسان رضوی، میزان مرگ طبیعی ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی در ۶ ماهه نخست امسال نسبت به مدت مشابه پارسال ۲۷.۱ درصد افزایش یافته و از ۲۰۷ نفر به ۲۶۳ نفر رسیده است.

افزایش ۹.۴ درصدی فوت ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی

معاون فنی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی متولی تعیین علل مرگ و میر است که اطلاعات آن از طریق نظام ثبت و طبقه‌بندی علل مرگ و میر جمع‌آوری می‌شود، گفت: هم اکنون بیماری‌های قلبی و عروقی عامل ۳۰ درصد فوت‌ها در مناطق زیر پوشش این دانشگاه است.

دکتر مجید جعفری نژاد افزود: بر اساس آمارهای دریافتی از بیمارستان‌های دولتی و خصوصی، ثبت احول، پزشکی قانونی و سازمان فردوس‌ها، در سال گذشته ۹ هزار و ۸۵۱ نفر به دلیل بیماری‌های قلبی و عروقی در استان جان باخته اند که این رقم نسبت به سال پیش از آن، که ۹ هزار نفر بوده است، حدود ۹.۴ درصد افزایش نشان می دهد.

وی ادامه داد: این افزایش ناشی از سبک زندگی نامناسب از جمله کم تحرکی، استعمال دخانیات، تغذیه نامناسب، چاقی و سایر عوامل آسیب رسان به سلامت است که در صورت اصلاح آن به طور یقین آمارهای فوتی نیز کاهش می‌یابد.

معاون فنی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار داشت: بر اساس این گزارش هم اینک میزان فوت ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی استان در هر ۱۰۰ هزار نفر ۱۹۱ نفر است و امراض قلبی و عروقی، عفونی انگلی با احتساب ویروس کووید ۱۹، سرطان‌ها و تومورها، بیماری‌های دستگاه تنفسی، حوادث غیرعمدی ترافیکی و غیر ترافیکی، بیماری‌های غدد و متابولیک، دستگاه گوارش، بیماری‌های دوران تولد، بیماری‌های دستگاه ادراری و تناسلی و بیماری‌های سیستم عصبی، ۱۰ عامل مهم مرگ و میر در سال ۱۴۰۰ محسوب می‌شوند. 

اجرای کد ۲۴۷ برای جلوگیری از بروز عوارض سکته های حاد قلبی

دانشگاه علوم پزشکی مشهد برای خدمت رسانی به بیماران قلبی و عروقی اقدامات موثری را به اجرا گذاشته است.

جانشین معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد در این خصوص گفت: چند سالی است که به منظور درمان سریع و جلوگیری از بروز عوارض جبران ناپذیر سکته‌های حاد قلبی، کد ۲۴۷ در بیمارستان ها و مراکز درمانی زیر پوشش این دانشگاه در خراسان رضوی در حال اجراست.

دکتر ایوب توکلیان افزود: بر اساس این برنامه که در بیمارستان‌های بزرگ مشهد شامل امام رضا(ع)، شریعتی و قائم (عج) در مشهد اجرا می‌شود، بیماران به صورت شبانه‌روزی و در تمام ایام هفته، خدمات درمانی مورد نیاز را دریافت می‌کنند تا بتوان ضمن نجات بیمار، از بروز عوارض و مشکلات جسمانی در آنان نیز جلوگیری کرد.

وی ادامه داد: با ورود بیمار مبتلا به سکته قلبی به مراکز درمانی، خدمات مورد نیاز شامل بررسی‌های بالینی توسط پزشکان متخصص قلب مقیم و خدمات اینترونشن یا رادیولوژی مداخله‌ای همچون آنژیوپلاستی برای فرد انجام می‌شود و با توجه به شدت سکته قلبی، اقدامات درمانی صورت می‌گیرد.

دکتر توکلیان اظهار داشت: اختصاص تخت در بخش‌های مراقبت ویژه برای بیماران اعزامی با کد ۲۴۷ در اولویت است و در این زمینه ستاد هدایت درمان نیز در مرکز هدایت و پایش مراقبت‌های درمانی بیماران ( MCMC ) اقدامات لازم را در کوتاه‌ترین زمان انجام می‌دهد.

فعالیت ۹ دستگاه آنژیوگرافی در مراکز درمانی دانشگاه علوم پزشکی مشهد 

جانشین معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: همچنین در راستای افزایش خدمت رسانی به بیماران قلبی و عروقی هم اکنون ۹ دستگاه آنژیوگرافی در مراکز درمانی این دانشگاه در استان فعال است.

دکتر توکلیان افزود: برای توسعه خدمات رسانی به بیماران مبتلا به سکته‌های قلبی نیز قرار است کد ۲۴۷ در بیمارستان شهید هاشمی‌نژاد مشهد فعال شود تا بتوان به بیماران در کوتاه‌ترین زمان ممکن بهترین و باکیفیت ترین خدمات را ارائه داد.

وی ادامه داد: از سوی دیگر هم اکنون متخصص قلب و عروق در بیشتر شهرستان‌های زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد مستقر و در حال خدمات رسانی است و تجهیزات و داروی مورد نیاز برای ترومبولیتیک‌تراپی، که درمانی برای حل کردن لخته های خطرناک در رگ های خونی، بهبود جریان خون و جلوگیری از آسیب به بافت ها و اندام ها است، موجود است.

تجهیز ۳۴ آمبولانس به دستگاه تله کاردیوگرافی

رییس مرکز اورژانس پیش بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز گفت: برای توسعه خدمات‌رسانی به بیماران مبتلا به سکته‌های قلبی، خدمات تله کاردیولوژی به منظور تشخیص سریع عارضه قلبی در بیماران توسعه یافته و ۳۴ آمبولانس به دستگاه تله کاردیوگرافی مجهز شده اند.

دکتر علی یزدانی افزود: بر این اساس در آمبولانس‌های مجهز به دستگاه تله کاردیوگرافی که به تله کاردیوگراف متصل هستند، از بیمار نوار قلب گرفته می‌شود و همزمان اتاق فرمان نوار را ملاحظه می‌کند و در صورت تشخیص سکته قلبی به بیمارستان‌های مورد نظر ارجاع و آنژیو می‌شود تا مریض دچار عوارض سکته قلبی نشود.

وی ادامه داد: همچنین توسعه خدمات پزشکی از راه دور و استفاده از خدمات پزشکی از راه دور یا تله مدیسین در دنیا باعث کاهش عوارض سکته‌های قلبی و مرگ ناشی از آن شده است و در سال‌های گذشته و با توجه به اهمیت این موضوع توسعه و تجهیز آمبولانس‌های اورژانس پیش بیمارستانی به این دستگاه‌ها در اولویت برنامه‌های کاری قرار گرفته است.

به گفته وی، با استفاده از این دستگاه‌ها ضمن تسریع در تشخیص سکته قلبی و اقدامات درمانی به موقع، امکان ارتباط زنده و تصویری و صوتی با تکنیسین‌های اورژانس و ارسال نوار قلب به پزشک مرکز از محل حادثه فراهم می شود و بعد از آن، بیمار مبتلا به سکته قلبی به صورت مستقیم به بخش اورژانس قلب بیمارستان منتقل می‌شود.

اجرای برنامه خطرسنجی بیماری‌های قلبی و عروقی 

رییس گروه بیماری‌های غیرواگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد به خبرنگار ایرنا گفت: حوزه بهداشت نیز به منظور پیشگیری از بروز سکته و بیماری‌های قلبی، برنامه خطرسنجی حوادث قلبی و عروقی را با اندازه‌گیری قند خون، فشار خون و چربی خون در تمامی مراکز خدمات جامع سلامت اجرایی کرده است و افراد بالای ۳۰ سال می‌توانند با مراجعه به این مراکز از وضعیت سلامت قلب خود آگاه شوند.

دکتر بابک اقبالی افزود: مصرف دخانیات و الکل، رژیم غذایی ناسالم و کم تحرکی از عوامل اصلی خطر بیماری‌های قلبی و عروقی و سکته مغزی به شمار می‌روند که این عوامل خود را در افراد به شکل فشارخون، قندخون و کلسترول خون بالا، اضافه وزن و چاقی و خطرات تخریب کننده سلامت قلب نشان می‌دهند.

وی ادامه داد: بیماری‌های قلبی و عروقی نخستین علت مرگ در کشور و جهان هستند و سالانه حدود ۱۸.۵ میلیون نفر در سراسر دنیا به علت بیماری‌های قلبی و عروقی جان می بازند در حالی که ایجاد تغییرات کوچک در شیوه زندگی مانند داشتن ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی در روز، ترک سیگار و در پیش گرفتن یک رژیم غذایی سالم، می‌تواند به پیشگیری از بیماری قلبی و سکته مغزی کمک کند.

رییس گروه بیماری‌های غیرواگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار داشت: خطرسنجی بیماری‌های قلبی و عروقی مشخص می‌کند که در ۱۰ سال آینده چند درصد احتمال بروز حوادث قلبی و عروقی برای فرد وجود خواهد داشت.

دکتر اقبالی افزود: افراد بالای ۳۰ سال در صورت مراجعه به مرکز خدمات جامع سلامت، ضمن بررسی سابقه ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت و یا فشارخون بالا، سابقه مصرف دخانیات و یـا الکـل و سابقه خانوادگی بیماری قلبی و عروقی زودرس، دیابت و یا نارسایی کلیه در افراد درجـه یـک خـانواده، از نظر وجود فاکتورهای خطر همچون فشارخون، قند خون و کلسترول خون نیز مورد سنجش قرار می گیرند که این خدمات در اولین نوبت به آنان رایگان ارائه خواهد شد.

وی ادامه داد: در ارزیابی، افراد در چهار گروه خطر شامل کمتر از ۱۰ درصد (خطر کم)، ۱۰ تا ۲۰ درصد (خطر متوسط )، ۲۰ تا ۳۰ درصد (خطر زیاد) و ۳۰ درصد و بیشتر (خطر خیلی زیاد) قرار می‌گیرند و برحسب میزان خطر سکته‌های قلبی و مغزی که برای فـرد محاسـبه شـده و طبـق برنامه زمانبندی‌شده، پیگیری و ارزیابی مجدد میزان خطر سکته های قلبی و مغزی برای وی صورت می‌گیرد.

بهبود سبک زندگی، بهترین راه پیشگیری از بیماری‌ قلب

عضو هیات علمی گروه قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: کاهش مصرف نمک و شکر، افزایش فعالیت‌های جسمانی و کاهش استرس نقش تعیین کننده‌ای در کاهش آمار ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی دارد.

دکتر مصطفی داستانی افزود: بسیاری از علائم بیماری‌های قلبی که در مردان و زنان وجود دارد، یکسان است، اما زنان کمتر احساس درد قفسه سینه را تجربه می‌کنند و در عوض درد در فک، گردن یا قفسه سینه، احساس ضعف یا سرگیجه، فشار در قسمت فوقانی پشت و فشار در مرکز قفسه سینه را تحمل می‌کنند.

وی ادامه داد: هم اکنون، ۱۱ درصد جمعیت ایران مبتلا به قند خون و ۳۰ درصد دچار بیماری چاقی هستند که این عوامل ایجاد خطر در ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی است.

عضو هیات علمی گروه قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار داشت: از سوی دیگر، عدم کنترل فشار خون می‌تواند عوارض قلبی و عروقی زیادی را ایجاد کند که برخی از آنها به شدت تهدید کننده حیات است و منجر به ناتوانی مادام العمر می‌شود.

دکتر داستانی افزود: ترک سیگار، داشتن دست‌کم ۱۵۰ دقیقه ورزش هوازی متوسط یا ۷۵ دقیقه ورزش هوازی شدید در هفته، افزایش مقدار فیبر مصرفی، گنجاندن سبزیجات و میوه در رژیم غذایی و حفظ وزن سالم از جمله راهکارهای مفید در حوزه سبک زندگی است که می‌تواند در کاهش آمار ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی موثر باشد.