تشدید ترور در پاکستان؛ ارتش در اندیشه عملیات بزرگ

به گزارش روز دوشنبه ایرنا، پاکستان طی ماه‌های اخیر شاهد افزایش بی‌سابقه حملات مرگبار علیه غیرنظامیان و نیروهای امنیتی خود بود و دولت این کشور مدعی است که از دلایل اصلی تشدید ناآرامی‌ها در پاکستان استفاده تروریست‌ها و عناصر ضدپاکستانی از قلمروی افغانستان و حاکمان فعلی آن توانایی لازم برای پرداختن به نگرانی همسایگان خود را ندارند. در عین حال سخنگوی طالبان در کابل این اتهام اسلام‌آباد را رد می‌کند.

هر چند طالبان افغانستان چند ماه گذشته میزبان گفت وگوهای سازش میان دولت اسلام‌آباد و گروه تروریستی تحریک طالبان پاکستان بود اما همزمان با این مذاکرات حملات علیه مواضع نیروهای پاکستانی در مرزهای مشترک با افغانستان و یا عملیات‌های تروریستی در مناطق مختلف پاکستان ادامه یافت.

ابتکار دولت وقت اسلام‌آباد برای مذاکره با شبه نظامیان تحریک طالبان پاکستان و هرگونه عفو این عناصر، پیش‌تر با واکنش شدید رهبران سیاسی این کشور مواجه شد. برخی از رهبران اپوزیسیون پاکستان از جمله حزب مردم گفتند که نخست وزیر (عمران خان) بدون مشورت با پارلمان و نیروهای سیاسی کشور قدم حساسی برداشته که تبعات زیادی به دنبال خواهد داشت.

همزمان با تشدید حملات طالبان پاکستان و داعش خوراسان، عناصر تجزیه طلب در بلوچستان به عنوان استان همجواره مرزی پاکستان با جمهوری اسلامی ایران نیز شدت گرفت تا جایی که طی ۴۸ ساعت گذشته ۷ فقره حمله و انفجار در مناطق مختلف ایالت بلوچستان به وقوع پیوست و منابع خبری اعلام کردند که گروه غیرقانونی «ارتش آزادیخواه بلوچ» مسوولیت تمامی این حملات را برعهده گرفته است.

خیز جدید تروریسم در پاکستان که طی یکسال اخیر با با بحران شدید سیاسی و اقتصادی مواجه است، به یک کابوس برای مردم این کشور همسایه تبدیل شده و تحلیلگران بیم آن دارند که پاکستان بار دیگر به دوران تاریک تروریسم فرو برود جایی که روزانه ده‌ها نفر طعمه انفجار و حملات تروریستی می‌شدند.

گروه تحریک طالبان پاکستان که شورای امنیت سازمان ملل تهدید مستمر این شورشیان علیه نیروهای امنیتی پاکستان را خطرناک اعلام کرده بود، طی روزهای اخیر دست به عملیات‌های متعددی زد که تازه‌ترین آن روز جمعه گذشته به صورت انفجار یک عامل انتحاری در اسلام‌آباد پایتخت پاکستان مشاهده شد.

اوایل خردادماه امسال شورای امنیت سازمان ملل در آخرین ارزیابی خود در مورد تهدید مداوم نیروهای امنیتی پاکستان از جانب تحریک طالبان پاکستان موسوم به TTP مستقر در افغانستان هشدار داده: چشم‌انداز موفقیت روند صلح جاری تیره و تار است.

گزارش سالانه تیم نظارتی کمیته تحریم‌های سال ۱۹۸۸ طالبان افغانستان به پیوندهای تحریک طالبان پاکستان با طالبان افغانستان اشاره و تشریح می‌کند که چگونه این گروه از سقوط دولت اشرف غنی در تابستان سال گذشته منتفع شد و به روابط آن با سایر گروه‌های تروریستی فعال در افغانستان اشاره کرده است.

این گزارش خاطرنشان کرد: طالبان پاکستان بیش از ۴ هزار جنگجو در مناطق شرقی و جنوب شرقی در امتداد مرز افغانستان و پاکستان مستقر کرده و بزرگترین گروه جنگجویان خارجی مستقر در آنجا را تشکیل می‌دهد.

وزیر امور خارجه پاکستان اخیرا در یک پیامی خطاب به حاکمان موقت افغانستان هشدار داد که گروه تحریک طالبان پاکستان خط قرمز دولت اسلام‌آباد است و اگر حاکمان کابل علیه این عناصر برخورد نکند پاکستان حق مقابله با این تهدید به هر روشی را برای خود محفوظ می‌داند.

در عین حال سخنگوی طالبان افغانستان روز گذشته (یکشنبه) باردیگر حضور عناصر ضدپاکستانی در خاک آن کشور را رد کرد و گفت: اسلام‌آباد باید روی دلایلی کار کند که منجر به بی‌ثباتی در این کشور می‌شود.

پس از نبرد ارتش پاکستان با عوامل ناامنی در این کشور که از سال ۲۰۰۷ آغاز و تا سال ۲۰۱۱ ادامه یافت، دومین عملیات بزرگ نیروهای این کشور علیه تحریک طالبان پاکستان اواخر خرداد ۱۳۹۳ (ژوئن ۲۰۱۴) با عنوان عملیات «ضرب عضب» کلید خورد که تا سال ۲۰۱۷ ادامه یافت و سپس سومین مرحله این عملیات‌ها که تا امروز ادامه دارد با عنوان «رد الفساد» آغاز شد.

با توجه به موج اخیر اقدامات تروریستی در پاکستان گزارش‌ها حکایت از مذاکرات فشرده رهبران سیاسی و نظامی این کشور پشت درهای بسته دارد و انتظار می‌رود طی روزهای آینده با برگزاری جلسه کمیته امنیت ملی پاکستان تصمیم جدید این کشور برای مقابله با عوامل ناامنی اعلام شود

روزنامه پاکستانی «اکسپرس تریبیون» امروز نوشت: سیاست تعامل با گروه تروریستی تی تی پی نتیجه معکوس داشته و دولت درصدد اصلاح آن است. در همین ارتباط راهبرد جدیدی تدوین شده و آغاز یک عملیات بزرگ نظامی توسط ارتش علیه طالبان پاکستان دور از انتظار نیست.  
 
در این گزارش آمده است: پاکستان امیدوار بود که تسلط طالبان در افغانستان به ریشه کن کردن تهدید تحریک طالبان پاکستان کمک کند. اما برخلاف آن انتظارات، حملات تحت حمایت این گروه ضدپاکستانی افزایش یافت.  
 
 «بلاول بوتو زرداری» وزیر خارجه پاکستان در تازه‌ترین واکنش‌ها به افزایش خلاء امنیتی در مرزهای این کشور با افغانستان، کابل را به اقدام مستقیم علیه عوامل حملات به خاک پاکستان تهدید کرد و هشدار داد: صبر اسلام‌آباد در آستانه لبریز شدن است.  
 
تریبیون نوشت: از زمان تسلط طالبان در کابل، حدود ۴۲۰ حمله تروریستی در پاکستان ثبت شد. تنها در مدت سه ماه، تحریک طالبان پاکستان مسئولیت ۱۴۱ فقره از این حملات را بر عهده گرفت. این در حالی است که در ماه ژوئن امسال طالبان پاکستان آتش بس نامحدودی را اعلام کرد و در آخر در ۲۸ نوامبر امسال به آتش بس با دولت اسلام‌آباد پایان داد.  
 
ناظران بر این باورند که پاکستان تهدید تحریک طالبان پاکستان را سهل انگارانه تلقی کرد اما توافق صلح با این گروه مخوف یک اشتباه بزرگ بود. گفته می‌شود مقامات پاکستانی در راستای اعتمادسازی برای پیشبرد مذاکرات به صدها شورشی تحریک طالبان اجازه بازگشت به خانه‌های خود را دادند اما این گروه تروریستی مانند گذشته از مذاکرات و آتش بس برای تجدید قوا استفاده کرد.  
 
دکتر «اسفندیار میر» کارشناس مبارزه با تروریسم مرتبط با موسسه صلح ایالات متحده در واشنگتن، اظهار داشت: شواهد نشان می‌دهد که وضعیت به گونه‌ای است که پاکستان می‌تواند یک حمله نظامی بزرگ علیه تحریک طالبان پاکستان آغاز کند.  
 
وی اظهار داشت: اسلام آباد معتقد است که طالبان پاکستان بدون هیچ مانعی از قلمروی افغانستان اسفاده می‌کند لذا پاکستان علاوه بر تدارک یک عملیات نظامی، ممکن است گزینه عملیات برون مرزی علیه تحریک طالبان پاکستان را نیز در نظر بگیرد.  
 
تحریک طالبان پاکستان مسئولیت بسیاری از حملات مرگبار تروریستی در این کشور از جمله حمله به مدرسه پیشاور در دسامبر ۲۰۱۴ که دست کم ۱۲۰ کشته برجای گذاشت را بر عهده گرفته است.  
 
دولت پاکستان هشت سال پیش در دوره "نواز شریف" نخست وزیر وقت این کشور طرح گفت‌وگوهای صلح با شبه نظامیان تحریک طالبان را آغاز کرد و پس از برگزاری چندین جلسه مذاکره میان نمایندگان دوطرف، این روند به دلیل عدم توقف حملات تروریستی و آغاز عملیات نظامی از سوی ارتش پاکستان، به نتیجه‌ای نرسید و دولت اسلام‌آباد با اجرای عملیات نظامی «ضرب عضب» تصمیم به ادامه سرکوب این گروه گرفت.  
 
اقدام علیه تروریست‌ها در پاکستان، سیاستی است که بسیاری از دولت‌های این کشور به دنبال اجرای آن بوده‌اند اما همواره در انجام آن با تردید روبرو بوده‌اند؛ زیرا می‌دانستند که همزمان با اقدام علیه تروریست‌هایی که اغلب در مناطق مرزی قرار دارند، با واکنش‌هایی مانند حملات بیشتر در پایتخت یا دیگر شهرهای پاکستان روبرو خواهد شد.  
 
حضور نیروهای افراطی و تروریست‌هایی که به اصلاح حامی اجرای شریعت اسلامی در پاکستان هستند، بطور مشخص از زمان حمله شوروی به افغانستان آغاز می‌شود. این امر با مساله فقر در پاکستان ارتباط ارگانیکی دارد؛ بطوری که هر چند در نقطه نخستین شکل گیری افراط در پاکستان، فقر عامل اولیه نبوده اما در مراحل بعدی به عنوان یک عامل تکمیل کننده به حساب می‌آید.  
 
با توجه به بی‌ثباتی سیاسی در پاکستان همراه با بحران معیشت و جدال دولت و جناح مخالف بر سر مدیریت کشور، هرگونه اقدام جدید رهبران سیاسی و نظامی این کشور همسایه در مبارزه با تروریست‌ها را باید اقدامی شجاعانه و تصمیمی ناشی از عقلانیت سیاسی دانست. این امر در دولت ائتلافی شهبازشریف به معنای تحقق یکی از شعارهای انتخاباتی رهبران حزب حاکم برای برقراری ثبات در پاکستان است هرچند مشکلات اقتصادی یک چالش قوی در کنار پدیده تروریسم برای دولت فعلی اسلام‌آباد محسوب می‌شود.