به گزارش خبرنگار ایرنا، بناها و آثار فرهنگی و تاریخی هر کشور، گویای هویت ملی و تاریخی هر ملت و شناسنامه هر تمدن به شمار می روند. از آنجا که این بناها حاصل ذوق و استعداد هنر و معماری هر سرزمین هستند، یکی ازپایه های اصلی توسعه صنعت گردشگری نیز محسوب می شوند. ازاین رو، صنعت گردشگری ارتباط وسیعی در ابعاد مختلف اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی با موضوع بناها و اماکن تاریخی و فرهنگی دارد.
همچنین از منظر اقتصادی وجود این بناها به دلیل جاذبه ها و زیبایی هایی که دارند، سبب جذب گردشگر شده و درآمدها و منافعی را نصیب متولیان و جامعه محلی می کنند، موضوعی که میتواند در جهت حفظ و پایداری آن بنامورد استفاده قرار گیرد تا نسبت به حفاظت و صیانت از آن اقدام شود.
همچنین از نگاه فرهنگی و اجتماعی، این بناها در واقع تاریخ و هویت آن منطقه و شهر و حتی کشور را تشکیل می دهند و در بسیاری از موارد آشنایی و شناخت گردشگران با یک شهر، به علت وجود این گونه بناهای ارزشمند است.
براین اساس، نگهداری، احیا و استفاده کارآمد ازمیراث مذکور، امری ضروری و نیازمند سیاستگذاری است؛ موضوعی در دولت ها مورد توجه قرار گرفت و برای آن که قوانینی وضع شده است که از آن جمله قانون حمایت از مرمت و احیای بافتهای تاریخی ـ فرهنگی مصوب سال ۱۳۹۸ که اختصاصا در ماده ۱ آن ذکر رعایت کاربری متناسب با بافت تاریخی عنوان شده که حفظ و ارتقای هویت و ارزشهای اثر با بهره گیری از ظرفیتها و مزیتهای تاریخی، فرهنگی و طبیعی و همچنین اجتماعی ـ اقتصادی آن برای پاسخگویی به نیازهای معاصر وفق ضوابط و مقررات و قوانین ناظر به موضوع است.
موضوعی که به این روزها به نظر می رسد در بافت تاریخی مازندران آنچنان به آن توجه نمی شود و این فضاها به سمت محاصره بناها و ساختمان هایی نه چندان سنتی و خوشایند بافت سوق پیدا کرده اند.
به طوریکه معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران از این بی توجهی ها به عنوان بزرگترین دغدغه برای حفظ بافت های تاریخی باقی مانده استان نام می برد و خواستار لحاظ کردن قوانین این بخش از سوی سازندگان بنا شده است.
۶۰۰ هکتار سهم مازندران از بافت تاریخی
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران وسعت بافت تاریخی این استان ۶۰۰ هکتاراست، گفت: این میزان بافت در شهرهای شهری آمل، بابل، ساری، قائمشهر و یوش و آلاشت است.
مهدی عابدینی با اشاره به وجود قوانین و ضوابط حفظ و صیانت از بافت های تاریخی که به شهرداری های کشور ابلاغ شده است، افزود:براساس این قوانین ساخت و ساز در این بافت ها منوط به رعایت برخی قواعد است.
وی ادامه داد: از جمله این ضوابط رعایت ارتفاع ساخت بناها در این بافت ها است که براساس عرض کوچه هایی که بناهای تاریخی در آن قرار دارند تعداد طبقات بنا متغییر است و سازندگان می بایست این ضوابط را رعایت کنند.
معاون میراث فرهنگی مازندران همچنین استفاده نکردن از نماهای کامپوزیت و جدید که سنخیتی با بافت سنتی ندارد از جمله دیگر مواردی که در قوانین حفظ بافت های تاریخی ذکر شده نام برد.
وی با انتقاد از رعایت نکردن ضوابط و قوانین ساخت و ساز بنا در بافت های تاریخی مازندران گفت: متاسفانه در ساخت بناهای جدید در این بافت از شهرها هیچکدام از ضوابط مورد نظر در زمینه ارتفاع و یا نمای ساختمان در آنها رعایت نمی شود.
عابدینی ادامه داد: برخی از این سازندگان بنا به هر نحوی و با دور زدن قوانین و ضوابط بافت تاریخی، مجوز ساخت را از شهرداری ها اخذ می کنند و بدون در نظر گرفتن چارچوب های لازم مبادرت به ساخت بنا فراتر از ارتفاع قانونی را انجام می دهند.
وی گفت: البته در این میان نیز برخی شهرداری ها با بی توجهی به این مسائل ارجاع این پرونده ها به کمیسیون ماده ۱۰۰ و دریافت وجه جریمه بسنده می کنند و مجوز ساخت بنا در طبقات مختلف در بافت های تاریخی را می دهند.
به گفته معاون میراث فرهنگی مازندران در همین حال برخی سازندگان بنا با سوء استفاده از ناآگاهی صاحبان املاک تاریخی با فاقد ارزش خواندن ملک بدلیل قدیمی بودن آن مبادرت به خرید ارزان و حتی زیر قیمت ملک کرده و پس از اخذ مجوز مبادرت به ساخت ساختمان های چندین طبقه می کنند.
وی در تقسیم بندی نوع حفاظت و ثبت میراث فرهنگی خانه های تاریخی گفت: خانه های قدیمی و مخروبه واقع در بافت های تاریخی که ارزش ثبت ندارند که این بناها اجازه تجدید ساخت را دارند اما در ساخت بناهای جدید می بایست ضوابط و قوانین ذکر شده لحاظ شود.
خانه های تاریخی ۴۰ درصد بناهای ثبتی مازندران
عابدینی افزود: همچنین خانه قدیمی که در میراث فرهنگی ثبت و جزو بناهای حافظتی محسوب می شوند که تخریب و ساخت بنای جدید در این اماکن امکان ندارد.
وی گفت: از ۸۰ اثر مازندران که در میراث فرهنگی ثبت شده است حدود ۴۰ درصد خانه های تاریخی هستند.
معاون میراث فرهنگی مازندران بیشترین تخلفات ساخت و ساز در بافت تاریخی را مربوط به شهرستان آمل دانست و گفت :بدلیل حجم زیاد سرمایه و تقاضا برای ساخت و ساز شاهد هجوم سازندگان به بافت های تاریخی این شهرستان هستیم.
وی افزود: در حال حاضر بدلیل تخلف سازندگان بنا در بافت های تاریخی مازندران چند پرونده شهرستان های آمل، بابل و ساری در اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران تشکیل شده که برخی از این پرونده ها به مسائل حقوقی و دادگاه کشیده است.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران از شهردارانی خواست تا در اعطای مجوز برای ساخت بنا در بافت های تاریخی قوانین و ضوابط مورد نظر پیاده و اجرا شود تا جلوی ساخت بی رویه و بی ضابطه بنا در این مکان های تاریخی گرفته شود.
بافت تاریخی زیر غبار سهال انگاری در رعایت ضوابط
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران با اشاره به گستردگی بافت تاریخی در سطح استان گفت: در اکثر شهرهای مازندران این بافت تاریخی وجود دارد اما بیشتر این بافت های تاریخی در قائمشهر، آمل، بابل، ساری، یوش و آلاشت قرار دارد.
صادق برزگر افزود: بافت تاریخی به دلیل ارزشمندی که از نظر میراث فرهنگی و حتی گردشگری که دارد هرگونه اقدامی از جمله ساخت بنا در این فضاها در قالب و چارچوب ضوابط و قوانین خاص می بایست انجام شود.
وی توضیح داد: به طور مثال ساخت بنای جدید در حاشیه و نزدیکی بافت تاریخی منوط به رعایت ارتفاع حدود هشت و نیم متر است که این موضوع نادیده گرفته شده است.
مدیر کل میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی مازندران گفت: با وجود اینکه در قوانین و ضوابط موضوع رعایت نکات در ساخت و سازها بافت تاریخی عنوان شده است اما در بیشتر مواقع این ضوابط نادیده گرفته شده است و اکنون شاهد ساخت و سازهای بی ضابطه بدون رعایت چشم انداز تاریخی و قدیمی در حاشیه این بافت ها هستیم.
وی افزود: متاسفانه این تخلفات ساخت و ساز در بافت های تاریخی غالبا در ایام تعطیل بدور از چشم بازرسان انجام می شود و در مراحل اخذ مجوز از شهرداری نیز با دور زدن قوانین موفق به مجوز هم می شوند.
به گفته برزگر در حالی بافت تاریخی بخشی از هویت فرهنگی و اجتماعی هر منطقه به شمار می رود که از بین رفتن این بافت به نوعی تهی شدن مازندران از این بخش فرهنگ است که اثرات آن را در آیندگان خواهند چشید.
وی عنوان کرد: طی هماهنگی های انجام شده با شهرداری شهرهایی که بافت تاریخی دارند تلاش کردیم تا آنها را مجاب کنیم تا در صدور جواز ساخت در مناطقی که در بافت تاریخی قرار دارند ضوابط لازم را رعایت کنند.
نظر شما