به گزارش ایرنا، امروزه اهمیت و جایگاه میراث فرهنگی و کارکردهای آن در ابعاد مختلف فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بر کسی پوشیده نیست، به واسطه همین اهمیت و تأثیرات بنیادین آن است که جوامع مختلف سعی در حفظ، شناخت و شناساندن میراث فرهنگی خود دارند.
کشور ما نیز به واسط پیشینه تاریخی و فرهنگی بسیار غنی، آثار و محوطه‌های تاریخی و فرهنگی بسیاری را در خود جای داده است که ضرورت حفاظت و پژوهش در حوزه میراث فرهنگی را در کشور دوچندان می‌کند.
با این حال، میراث فرهنگی در ایران با چالش‌های متعددی رو به رو است، از طرفی وسعت زیاد کشور، تعداد بسیار زیاد محوطه‌های تاریخی و باستانی و تعدد عوامل و نهادهای تأثیرگذار بر محوطه‌های باستانی، پایش و حفاظت از این آثار و محوطه‌ها را به امری دشوار و هزینه‌بر بدل کرده و از دیگر سو فقدان آگاهی عمومی نسبت به اهمیت و کارکردهای میراث فرهنگی و بی‌توجهی به آن در سیاست‌گذاری‌ها موجب تخریب بسیاری از محوطه‌های باستانی در اثر فعالیت‌های عمرانی، توسعه کشاورزی و حفاری‌های غیرمجاز شده است.
حفاظت مؤثر و موفق از میراث فرهنگی نه در توان و امکانات یک سازمان یا نهاد که در گرو شکل‌گیری یک عزم ملی و جلب مشارکت و حمایت‌های عمومی و همچنین همکاری نهادهای مختلف مدنی و دولتی و بهره‌برداری از ظرفیت‌های این نهادها در امر حفاظت و پژوهش در حوزه میراث فرهنگی است.
به گفته مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان زنجان،ظرفیت های گردشگری استان با توجه به دارا بودن ظرفیت های بی بدیل و حتی منحصر به فرد می تواند حرفی برای گفتن در سطح جهان داشته باشد.
در این میان مشارکت مردم برای سرمایه گذاری در این صنعت و همکاری دستگاه های بین بخشی چشم انداز نویدبخشی را در افق آن ترسیم می کند.
خبرنگار ایرنا برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با سیدسعید صفوی مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان زنجان گفت و گو کرده و از او درباره اهمیت این بخش، اقدامات و ظرفیت های استانی پرسیده است.
ایرنا. در خصوص اهمیت حوزه کاری خود و اینکه چه تعداد اثر تاریخی در استان شناسایی شده توضیح دهید؟
صفوی: اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در گذشته نه چندان دور در قالب سه سازمان جداگانه و مستقل فعالیت داشت و ۲ سال است با تصویب مجلس شورای اسلامی به وزارتخانه تبدیل شده و در استانها نیز این سه حوزه در قالب یک مجموعه گرد آمده و وزارت نوپایی محسوب می شود که ایجاد تعامل و انسجام در آن امری مهم تلقی می شود.
در واقع میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اضلاع مثلثی هستند که هر کدام از ضلع ها مهم است و بدون دیگری معنایی ندارد، در این میان میراث فرهنگی از پایه های مهم به شمار می رود، به جهت آنکه به گذشته و هویت ما ارتباط دارد پس لازم است حفاظت و صیانت شده و به شهروندان محله، استان، کشور و جهانیان معرفی شود.
هم اکنون در استان بیش از ۲ هزار اثر تاریخی شناسایی شده که نزدیک به نیمی از آن با ساز و کارهای لازم در فهرست ملی و جهانی به ثبت رسیده است.
در واقع به صورت دقیق ۹۱۴ اثر در استان به ثبت رسیده که چهار کلاس آثار طبیعی، منقول، غیر منقول و میراث ناملموس را شامل می شود که نقل ها، داستانها، آیین ها، بازی ها و غذاها و هر آنچه را که مربوط به زندگی گذشته است در بر می گیرد.
در این راستا ۱۰ پرونده برای ثبت جهانی آماده شده است.
علاوه بر آن، این استان اثر تاریخی ارزشمند پایگاه جهانی سلطانیه را در خود جای داده که حدود ۸۰۰ سال است گنبد فیروزه‌ایش بر آسمان می ساید و در حال حاضر پیگیر کارهایی برای مرمت، ساماندهی محوطه و پیرامون خیابان های اطراف آن هستیم.
طی جلسه ای با قائم مقام وزیر میراث فرهنگی اقدامات خوبی در این خصوص انجام شده و کارهای کارشناسی در حال انجام است.
حوزه میراث فرهنگی مبنا، اصل و پایه محسوب می شود و بهانه‌ای است تا ضلع و رکن دوم این مجموعه یعنی گردشگری را بر مبنای آن استوار کرد و رونق بخشید.
ایرنا. استان زنجان به رغم آنکه آثار تاریخی فراوان و حتی اثر ملی دارد، آنگونه که باید و شاید در جذب گردشگر موفق نبوده، علت آن چیست؟
در حوزه گردشگری، ذهن ما با آلودگی و پالودگی صنعت عجین است درحالیکه گردشگری صنعتی تمیز به شمار می رود که سرمایه گذاری در این بخش پایان ناپذیر است و هر چقدر در آن سرمایه گذاری کنیم جا برای کار زیاد دارد.
بر مبنای همین عناصری که در حوزه فرهنگی وجود دارد و همچنین، موقعیت جغرافیایی و اقلیم استان، پتاسیل خوبی را برای جذب گردشگران ایجاد کرده، به طوری که ۱۰ استان از زنجان ۱۰۰ تا ۴۰۰ کیلومتر فاصله دارند که فرصت خوبی برای معرفی استان است.
همچنین ایجاد و تکمیل زیرساخت ها از قبیل ۲ خطه شدن راه آهن، آزادراه ها و رونق دوباره فرودگاه زنجان می تواند جهشی را در این بخش و برای استان فراهم کند و می توانیم این بخش را به ایرانیان معرفی کنیم.
یکی از ملزومات رونق گردشگری علاوه بر ایجاد زیر ساخت ها و تاسیسات که دولت به آن توجه دارد در دستورهای ویژه ای است که در سندی از سوی رییس جمهور به وزارت میراث فرهنگی و استان ها ابلاغ شده که از اهمیت این حوزه حکایت دارد.
متاسفانه در معرفی ظرفیت های استان زنجان در حوزه گردشگری کار زیادی نشده است و باید توجه داشت فعالیت در این بخش و رونق بخشی آن صرفا بر عهده یک دستگاه اجرایی نیست به عنوان مثال در حوزه خدمات ستاد سفر بیش از ۲۰ دستگاه عضویت دارد و این مهم، یک امر بین بخشی بوده و بدون حضور دستگاه های دیگر کار ناتمام است.
همچنین جذابیت حوزه گردشگری و تسهیل درآمد این حوزه را با شهروندان در میان نگذاشته ایم که دلایلی دارد، شاید این حوزه جزو اولویت های سیاستگذاری و برنامه ریزی دولت ها نبوده است بنابراین از این منظر باید این حوزه را به مردم بیشتر معرفی کنیم چون شهروندان نقش مهمی در این حوزه دارند و می توانند از ظرفیت های این حوزه، شغل های پایداری را ایجاد کنند.
به عنوان مثال سلطانیه را اتاق میهمان استان زنجان می دانیم که بخشی از اقدامات برای بهره برداری از آن بر عهده دولت است اما گر بخواهیم برای گردشگری زیرساخت یا انواع اقامتگاه ها و حتی هتل ایجاد کنیم و در واقع درآمدزایی داشته باشیم باید این مسیر را سیاستگذاری کنیم، مجوزها را تسهیل کرده و در نهایت تسهیلات مورد نیاز را اعطا کنیم که این مهم در زنجان شکل گرفته است.
ایرنا. با توجه به نقش و مشارکت مردم در حوزه گردشگری آیا صدور مجوزها تسهیل شده است؟
هر فردی بخواهد در حوزه گردشگری فعالیت داشته باشد، در صدور مجوزهای لازم با رعایت قوانینی که وجود دارد، کمک حال او هستیم و تسهیلاتی نیز اعطا می کنیم حتی در نهایت برای رونق و تبلغ آن نیز مساعدت می کنیم که این کار در حال شکل گرفتن است.
به عنوان مثال در کنار گنبد سلطانیه سوغاتی ها، صنایع دستی، اقامتگاه های کوچک و بزرگ توسط مردم ایجاد شده که این مهم پویایی، رونق و توسعه گردشگری را به دنبال دارد و این کارها بر عهده دولت نیست و مردم بازیگران اصلی آن هستند.
برای رونق گردشگری در استان به برخی تاسیسات نیاز است به عنوان مثال هتل پنج ستاره برای برگزاری رویدادهای بزرگ بین المللی یکی از ملزومات می باشد که در این خصوص نیز موافقت اصولی اولیه صادر شده است.
تسهیل و تسریع سرمایه گذاری در این حوزه می تواند افق بهتری را فراهم کند و در این زمینه باید مسوولان استانی یاریگر ما باشند.
نظر شما