یک قلاده پلنگ در روستایی از توابع قوچان کشته شد

مهدی اله پور روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: شب گذشته طی گزارش مردمی به محیط بانان پاسگاه محیط بانی منطقه حفاظت شده قرچغه، مبنی بر حضور پلنگ در آغل گوسفندان و ایجاد خسارت به تعدادی از دام های موجود در دامداری، محیط بانان با وسایل و تجهیزات زنده گیری، به محل عزیمت کردند اما متاسفانه قبل از رسیدن محیط بانان به محل، یک فرد روستایی به رغم این که پلنگ برای مردم خطر جانی هم نداشت و در آغل گرفتار شده بود این حیوان را از پای درآورد.

وی اضافه کرد: همزمان با حرکت محیط بانان منطقه حفاظت شده قرچغه به سوی محل حادثه، فرمانده یگان حفاظت استان به همراه کارشناس مسوول اداره نظارت بر حیات وحش با تجهیزات کامل نیز به سرعت مشهد را به سمت شهرستان قوچان ترک و برای زنده گیری گونه به سمت محل مراجعه کردند.

مدیر کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی گفت: این فرد پس از مشاهده پلنگ در آغل گوسفندان به سرعت بیرون آمده و در آغل را می‌بندد و با پاسگاه انتظامی و سپس با رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان تماس می‌گیرد.

اله پور افزود:متاسفانه با وجود نامه نگاری و آموزش و اطلاع رسانی حضوری به روستائیان روستاهای حاشیه مناطق حفاظت شده، برای عدم آسیب رسانی به حیوانات در زمان تعارضات، روستایی دیگری زمانی که پلنگ در آغل گوسفندان گرفتار شده بود و خطری برای ساکنان روستا نداشت وی را از پای درآورد.

وی عدم تامین حفاظت محل نگهداری دامها و بسته نبودن منافذ برای جلوگیری از ورود حیوانات وحشی را از علل حضور گونه های وحشی در روستاها و خسارت دیدن دامداران بیان کرد.

مدیر کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی گفت: در این حادثه ۱۱ رأس گوسفند تلف و ۱۴ راس دیگر توسط پلنگ به شدت زخمی شدند.

لازم به ذکر می باشد، متهم در محل دستگیر و سلاح وی نیز ضبط و شخص بازداشت و به مراجع قضائی تحویل شد.

پلنگ ایرانی هم اکنون در لیست قرمز اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت(red list ) طبقه‌بندی شده و در کنار اردک سرسفید جزء گونه‌های در معرض خطر یا (ENDANGERED) به شمار می‌روند.

طول سر و بدن پلنگ ایرانی بین ۱۱۰ تا ۱۸۰ سانتی متر، طول دم ۶۰ تا ۱۰۰ سانتی متر، ارتفاع بدن ۴۵ تا ۷۸ سانتی متر و وزن ۳۵ تا ۹۰ کیلوگرم است.

این گونه ارزشمند در معرض انقراض دارای جثه‌ای بزرگ، بدنی عضلانی و قابل انعطاف، سری پهن، دست و پایی کوتاه با پنجه‌هایی بسیار قوی است.

سطح بدن این حیوان پوشیده از موهای نرم و کوتاه به رنگ کرم نخودی است که در قسمتهای زیرین بدن کم رنگتر می‌شود. بدن این گونه، پوشیده از خالهای گرد و توخالی شبیه گل است که در گونه نر و ماده هم شکل هستند.

پلنگ و یوزپلنگ دو گونه چتر هستند و گونه چتر یا سایبان Umbrella Species به جانداری گفته می‌شود که حضورش در یک محیط برای سایر گونه‌ها جنبه حمایتی دارد. به عبارت دیگر این گونه‌ها با دارا بودن گستره خانگی وسیع و نیازهای زیستگاهی گسترده با سایر گونه‌ها هم پوشانی زیستگاهی داشته و اگر در حفاظت از آنها گام برداریم، سایر گونه‌ها به طور غیر مستقیم حفظ می‌شوند و پلنگ و یوزپلنگ آسیایی هم به عنوان دو گونه چتر شناخته می‌شوند و حمایت از آنها از اهمیت بسزایی برخوردار است.

وضعیت زیست پلنگ ایرانی در خطر انقراض اکنون در مناطق خراسان رضوی در وضعیت مطلوب و تحت کنترلی قرار گرفته است، گونه حیوانی شاخصی که حضورش در هر منطقه نشانه سلامت زیستگاهی آن منطقه‌ است.

ایران، آخرین امید پلنگ در غرب آسیا

در سال ۲۰۰۵ برآورد شد که کمتر از هزار و ۳۰۰ قلاده پلنگ در غرب آسیا درمحدوده‌ای که قفقاز، ترکمنستان، جنوب روسیه، پاکستان، افغانستان و ایران را در برمی‌گیرد، زیست می کنند. نکته قابل توجه آن است که حداقل ۶۰ تا ۷۰ درصد این جمعیت، در داخل مرزهای ایران هستند و ایران بدون شک آخرین قلمرو زیست برای پلنگ ایرانی در غرب آسیا به شمار می‌رود.

بیش از ۳۰ درصد جمعیت پلنگ در ایران، در شمال شرقی کشور وجود دارد، استانهای خراسان رضوی و شمالی، گلستان، مازندران و سمنان هنوز بیش از بسیاری از دیگر استانها پلنگ دارند. در جنوب، استان فارس را باید پرجمعیت ترین استان کشور در نیمه جنوبی کشور دانست. در جنوب شرقی کشور هم اطلاعات بیشتری درخصوص وضعیت و پراکنش پلنگ در استان پهناور سیستان و بلوچستان در سالهای اخیر به دست آمده است و حداقل پنج منطقه در سراسر این استان، زیستگاه پلنگ است.

در شمال شرقی ایران، آذربایجان شرقی متراکم‌ترین استان از حیث وجود پلنگ است و منطقه کیامکی شناخته شده‌ترین زیستگاه پلنگ در این استان است همچنین در مرکز ایران، شهرستان بافق یزد معتبرترین زیستگاه این گربه‌سان در میان استانهای کویر مرکزی مانند اصفهان و یزد است.

ولی اطلاعات موجود درباره بزرگترین گربه‌سان ایران از غرب کشور بسیار ضعیف است. درباره پلنگ کرمانشاه و کردستان کمتر سخن گفته شده و به نظر می‌رسد ایلام از این نظر اطلاعات بیشتری را در دسترس دارد. در جنوب، استانهای هرمزگان، بوشهر و خوزستان، پیش از آن که آخرین انشعابات زاگرس وارد جلگه های ساحلی شوند می‌توان آثاری را از پلنگها رؤیت کرد.

در مجموع، شاید به جرأت بتوان گفت که اکثر مناطق کوهستانی و جنگلی کشور زیستگاه پلنگ بوده و هست و تقریبا تمامی استانهای کشور در حوزه پراکنش این جانور قرار دارند.

منطقه قرچغه به عنوان منطقه حفاظت شده با مساحت بیش از ۳۳ هزار هکتار در شمال قوچان و در بخش باجگیران این شهرستان در استان خراسان رضوی واقع شده است که با کشور ترکمنستان و منطقه حفاظت شده دربادام هم مرز است.

چشم انداز زیبای دره های قرچغه، جنگل، زیلان، باسر و ارتفاعات سنجربیک، سفید کمر، قشمار چنگه، آرمودلی، شوخانه، چوله فره و ریچان از شاخصه‌های این منطقه است که تا سه هزار متر ارتفاع دارند و در اکثر مواقع پوشیده از برف و سفید پوش هستند .