به گزارش ایرنا «عبدالله فرمانی» روز چهارشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا افزود: بارندگی‌ها در این منطقه طی یک بازه هفت ساله نوسان دارد و ۲ یا سه سال آن به صورت خشکسالی و بقیه سال‌ها در وضعیت ترسالی طی می‌شود.
وی تاکید کرد: بنابراین از لحاظ میزان بارش و تامین منابع آبی سد علویان که آب مورد نیاز مراغه و بناب را تامین می‌کند، نگرانی خاصی وجود ندارد اما مشکل اینجاست که مصرف آب در بخش کشاورزی مراغه به دلیل توسعه باغات رو به افزایش است و این موضوع می‌تواند تامین آب در آینده را با مشکل مواجه کند.
توسعه باغات می‌تواند تامین آب جنوب آذربایجان‌شرقی را در آینده با مشکل مواجه کند
وی ادمه داد: حجم سد علویان به صورت تنظیمی ۱۲۱ میلیون مترمکعب و به صورت اسمی ۵۷ میلیون مترمکعب است و در زمان طراحی این سد، ۱۲۱ میلیون مترمکعب آب برای ۱۲ هزار هکتار از باغات در نظر گرفته شده بود؛ همچنین برای تامین آب شرب در دو دوره ۴۰ ساله ۲۰ میلیون مترمکعب و برای صنعت هشت میلیون مترمکعب آب در نظر گرفته بودند.
مدیر امور آب مراغه با تاکید بر اینکه اکنون بر اساس آمارهای رسمی ۲۲ هزار هکتار باغ در مراغه وجود دارد، در مورد یک باور سطحی در منطقه هم روشنگری کرد و افزود: برخی‌ها در منطقه تصور می‌کنند که حجم قابل توجهی از آب سد علویان در بخش صنعت مصرف می‌شود در حالی که اشتراک آب بخش صنعت در زمان حاضر هشت میلیون مترمکعب است اما کمتر از این میزان هم مصرف می‌شود.
«فرمانی» برای نمونه به مجموعه صنعتی «کاوه سودا» به عنوان بزرگترین کارخانه این شهرستان که به شدت نیاز آبی خود را کاهش داده، اشاره و بیان کرد: حداکثر میزان مصرف آب در بخش صنعت این شهرستان در شرایط فعلی ۶ میلیون مترمکعب است.
وی با اشاره به اینکه ۱۶ تا ۱۸ میلیون مترمکعب آب هم در بخش شرب مصرف می‌شود، اضافه کرد: با روند مصرف فعلی، در آینده حتی برای تامین آب شرب هم مشکل خواهیم داشت و باید منابع آبی دیگری شناسایی و مطالعه شود.
مدیر امور آب مراغه همچنین در ادامه این پادکست ایرنا به صورت تلویحی به این سئوال پاسخ داد که «وقتی در تامین منابع آبی مشکل وجود ندارد، چرا طی سال‌های اخیر کاهش آب به ویژه برای کشاورزان پایین‌دست محسوس‌تر شده است؟»
«فرمانی» گفت: طی سال‌های اخیر و با الزامات ستاد احیای دریاچه ارومیه، مصرف آب در بخش کشاورزی مراغه، بناب و ملکان به ۵۸ میلیون مترمکعب رسیده است و علاوه بر آن به واسطه تغییر الگوی کشت در بالادست سد علویان نیز بر منابع آبی دست‌اندازی می‌شود.
مصرف آب بخش کشاورزی جنوب آذربایجان‌شرقی با حدود ۵۰ درصد کاهش به ۵۸ میلیون مترمکعب تقلیل یافته است
وی ادامه داد: خشکسالی، از بین رفتن منابع طبیعی در کوه سهند و اختصاص یافتن بخشی از ظرفیت مخزن سد علویان به رسوب هم بر منابع آبی منطقه سایه انداخته است و در مجموع باید اذعان کرد که «۹۰ درصد از منابع آبی مراغه در بخش کشاورزی مصرف می‌شود».
«فرمانی» اظهار کرد: در شرایط متوسط و ترسالی، حجم روان آب‌های سطحی منطقه که در ۹ رودخانه شهرستان جاری می‌شود، حدود ۳۰۰ میلیون مترمکعب است و حدود ۶۰ میلیون مترمکعب نیز آب از چاه‌های مجاز و ۴۰ میلیون مترمکعب آب از چاه‌های غیرمجاز منطقه برداشت می‌شود.
بزرگنمایی در برداشت آب از چاه‌های غیرمجاز
مدیر امور آب مراغه معتقد است که ذهنیت بسیار عجیبی در منطقه راجع به برداشت آب از چاه‌های غیرمجاز وجود دارد در حالی که مساحت باغات شهرستان ۲۲ هزار هکتار و میزان توسعه باغات طی سال‌های گذشته هفت هزار هکتار است و با توجه به منابع آبی موجود، می‌توان به سادگی میزان برداشت چاه‌های غیرمجاز را استنباط کرد.
«فرمانی» ادامه داد: نگرانی عمده ما از منظر آب منطقه‌ای، توسعه بی‌رویه باغات و تغییر در الگوی کشت است؛ به ویژه آنکه برخی از بهره‌برداران از شهرستان‌های اطراف هم برای کشت محصولات پرآب‌بر به مراغه رو می‌آورند.
به گزارش ایرنا بخشی از کشاورزان جنوب آذربایجان‌شرقی طی ۶ ماهه اول سال و بخش دیگری طی ۶ ماهه دوم سال به منابع آبی سدعلویان نیاز پیدا می‌کنند و وقتی مصرف آب در مراغه به دلیل توسعه بی‌رویه باغات افزایش می‌یابد، در حقیقت حقابه این کشاورزان صاحب حق تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
گفته می‌شود افرادی که به واسطه تغییر در کاربری یا الگوی کشت به توسعه باغات و افزایش مصرف آب در مراغه دامن می‌زنند، در حقیقت امیدوار هستند تا در صورت تشکیل پرونده قضایی نیز بتوانند با قانون توزیع عادلانه آب، حکم برائت بگیرند.
آنان گاهی با تامین موقت آب، درختانی را در زمین‌های کشاورزی دیم خود پرورش داده یا الگوی کشت درزمین آبی خود را تغییر می‌دهند و پس از چند سال مجبور می‌شوند تا به حفر چاه غیرمجاز روی بیاورند؛ البته اگر هم با سد نظارتی مسئولان مواجه شوند، باغ‌شان در عطش می‌خشکد؛ بر همین اساس قوانین بازدارنده شاید نقطه شروع برای مقابله با توسعه بی‌رویه باغات در جنوب آذربایجان‌شرقی باشد.
نظر شما