جیغ‌های زنی که نمی‌خواست کشته شود/ پیانیستی که گیوتین ساخت

دهم اکتبر ۱۷۸۹ دکتر ژوزف اینیاس گیوتَن لایحه‌ای را تقدیم مجلس ملی فرانسه کرد تا به جای روش‌های خوفناک‌تر رایج در این کشور از وسیله‌ای استفاده شود تا محکومین به مرگ، دردی کمتر را تحمل کنند.

این لایحه تقریبا سه سال بعد از ارائه به مجلس تصویب شد. با توجه به شیوه‌های مختلف اعدام، گیوتین وسیله بهتری بود که این مجازات را ملایم‌تر می‌کرد. روبسپیر انقلابی معروف فرانسه از جمله افرادی بود که در جریان بحث بر سر لایحه مزبور با مجازات اعدام به مخالفت برخاست. او چندی بعد به جرم کشتار مردم، توسط همین دستگاه گردن زده شد.

اعدامی یکسان

گیوتین با انقلاب فرانسه شهرت یافت، اما مخلوق آن نبود. دکتر گیوتین هم که این دستگاه نامش را از او به عاریت گرفته، نه مخترع آن بود و نه سازنده‌اش. در اواخر قرون وسطی نمونه‌های مشابهی از این دستگاه موجود بود اما سبب نامگذاری، ارائه لایحه‌ دکتر گیوتین بود که از این دستگاه برای مجازات محکومین به اعدام استفاده کنند. این ابزار همچنین سبب آن می‌شد که محکومین صرف نظر از پایگاه اجتماعی و نوع جرم، به شیوه ای یکسان اعدام شوند.

مدتی بعد جلاد معروف پاریس نیز نامه ای به وزیر دادگستری فرانسه نوشت و از گردن زدن با شمشیر شکوه کرد: بعد از هر اعدام باید شمشیر را باز تیز کرد و صیقل داد تا برنده بماند و این با تعداد روز افزون اعدام‌ها شدنی نیست. از این رو دستگاهی لازم است که کار گردن زدن را آسان و بی‌دردسر انجام دهد.

این لایحه سرانجام تصویب شد و تویباس اشمیت پیانوساز آلمانی زیر نظر شارل سانسون جلاد، اولین نمونه‌های جدید آن را ساخت. او این ابزارها را که تیغه‌ای منحنی داشتند را بر روی گوسفندان و اجساد انسان‌ها امتحان کرد و نتیجه گرفت تیغه منحنی، گردن گوسفند را قطع ولی گردن انسان را کامل قطع نمی‌کند. برای همین تیغه زاویه دار ساخته و این مساله برطرف شد.

روز ۲۵ آوریل ۱۷۹۲ فردی به نام پلتی که به جرم راهزنی در زندان بود با این وسیله با موفقیت اعدام شد.

از آن به بعد استفاده کردن از گیوتین در فرانسه رایج شد اما به خاطر زود تمام شدن این اعدام‌ها، مردمی که برای دیدن یک نمایش مهیج به صحنه اعدام می‌آمدند را ارضا نکرد.

خون مقدس لوئی شانزدهم!

چندی نگذشت که لوئی شانزدهم پادشاه فرانسه با همین وسیله گردن زده شد و مردم برای کسب برکت و فیض الهی دستمال‌های خود را به خون او آغشته کردند.

بهره بردن از گیوتین پس از اعدام لویی شانزدهم رونق گرفت. اوایل از این ابزار بیشتر برای اعدام مجرمین اقتصادی استفاده می‌شد ولی چیزی نگدشت که دادگاه انقلاب در فرانسه تشکیل شد و حداقل برای یک سال احکام اعدام در آن صادر و با گیوتین اجرا شد و افرادی چون ماری آنتوانت ملکه وقت فرانسه با این تیغ جان دادند.

در سال حکومت وحشت در فرانسه، گیوتین یکسره کار می‌کرد و گورستان‌ها آباد می‌شدند.

واکنش اعدام شوندگان نیز متفاوت بود. از جمله ماری دوباری معشوقه لویی پانزدهم که در روز هشتم دسامبر ١٧٩٣ کشان کشان به قتلگاه آورده شد و همین که چشمش به گیوتین افتاد غش کرد. وقتی هم به هوش آمد، شروع به جیغ و داد و التماس کرد که فقط چند ثانیه اعدام را عقب بیاندازند که نشد.

اما مردم آهسته آهسته از این همه کشتار خسته شدند. سال ۱۹۷۴ وقتی دانتون انقلابی مشهور فرانسه را گردن زدند برخلاف همیشه مردم زیاد دست نزدند. مدتی بعد ۵۴ نفر را در یک روز گردن زدند و این اعدام‌ها ادامه یافت.

گیوتین چهار تیغه

۲۸ ژوئیه هنگامی که گردن روبسپیر از رهبران انقلاب فرانسه زیر تیغ گیوتین قطع شد اعدام‌ها کم شد. گیوتین تا آن زمان حدود ۴۰ هزار نفر را فقط در فرانسه کشته بود.

فقط در بوردو یک گیوتین چهار تیغه کار گذاشته بودند که می‌توانست سر چهار نفر را هم‌زمان قطع کند.

شاید نفرت مردم بود که باعث شد، آخرین مراسم علنی گردن زدن در فرانسه سال ١٩٣٩ مقابل زندان ورسای صورت گرفت و از آن به بعد اعدام را داخل حصار زندان اجرا کردند.

آخرین نفری که در فرانسه با گیوتین اعدام شد هم فردی به نام حمید جندوبی تونسی الاصل بود که به جرم تجاوز و قتل یک زن اعدام شد. این اعدام در سپتامبر ۱۹۷۷ رخ داد. با این اعدام پرونده گیوتین برای همیشه بسته شد.

روش های متخلف اعدام محکومین

در فرانسه محکوم از زمان اعدام خود بی خبر بود. جلاد، بساط گیوتین که به آن چوبه‌های عدالت می‌گفتند را گوشه زندان می‌گذاشت و آن را آماده می‌کرد.

سحرگاه تنی چند از ماموران به همراه رییس زندان و قاضی و وکیل کفش‌های خود را در می‌آوردند و با حفظ سکوت به سمت سلول محکوم می‌رفتند. ناگهان در سلول را باز می‌کردند و محکوم را طناب پیچ می‌کردند. رییس زندان حکم محکوم را می‌خواند و به او می‌گفت تقاضای عفوش رد شده است و اعدام همین حالا باید انجام شود. سپس او را سمت گیوتین می‌بردند و اعدام انجام می‌شد.

در اتریش شب قبل به محکوم می‌گفتند که امشب شب آخر زندگی‌اش است. کشیشی نزد او می‌آمد و برای او دعا می‌کرد. فردا دست او را می‌بستند و داخل محوطه گیوتین می‌کردند. قاضی حکم را می‌خواند و سر محکوم از بدنش جدا می‌شد.

گیوتین به مذاق هیلتر هم خوش آمد. در زمان جنگ در منطقه ای از برلین سر سه هزار نفر با گیوتین زده شد.

پزشکان در سال های ۱۸۷۹ و ۱۹۰۵ سرهای قطع شده توسط گیوتین را آزمایش کردند. آنها در صدد بودند بفهمند آیا واقعا دردی که کشته شدگان با گیوتین هنگام مرگ تحمل می‌کنند از سایر انواع اعدام کمتر است یا خیر؟

آنها با کمال تعجب دیدند چشم‌های سرهای قطع شده هنوز پس از گذشت دقایقی از اعدام پلک می‌زنند.

آیا واقعا درد مرگ با گیوتین از سایر روش‌های اعدام کمتر بود؟