پرفشاری خون؛ کُشنده بی سرو صدا

به گزارش ایرنا، فشار خون یکی از علائم اصلی حیات است، هنگامی که سرخرگ‌های بزرگ، قابلیت ارتجاع و استحکام طبیعی خود را از دست بدهند و عروق کوچک نیز باریکتر شوند، فشار خون بالا می‌رود.

آنگونه که کارشناسان ادعا می کنند، فشارخون‌ به طور طبیعی‌ در اثر استرس و فعالیت بدنی بالا می‌رود، اما فردی‌ که‌ دچار بیماری‌ فشارخون‌ بالا است‌، به‌ هنگام‌ استراحت‌ نیز فشار خونش‌ بالاتر از حد طبیعی‌ است.

فشار خون در بدن شامل دو مرحله سیستول (انقباض ماهیچه قلب) و دیاستول یا همان حالت استراحت قلب است.

در حالت استراحت فشار خون طبیعی سیستولی (حداکثر فشار خون) بین ۱۰۰ تا ۱۴۰ میلی متر جیوه و فشار خون طبیعی دیاستولی (حداقل فشار خون) بین ۶۰ تا ۹۰ میلی متر جیوه است.

در صورتی که فشار خون بطور مزمن برابر یا بیشتر از ۱۴۰ بر روی ۹۰ میلی متر جیوه باشد گفته می‌شود فرد مبتلا به فشار خون بالا است.

بیشتر بیماران مبتلا به فشار خون از بیماری خود اطلاعی ندارند

براساس نظر کارشناسان بیشتر افراد مبتلا به فشار خون از بیماری خود اطلاعی ندارند و بیشتر آنها به طور تصادفی از بیماری خود با خبر می‌شوندو همین امر باعث می‌شود روند درمان با تأخیر شروع شود.

بی اطلاعی از فشار خون بالا اهمیت چک کردن آن را برای همه افراد دوچندان می‌کند.عوارض این بیماری نارسایی کلیه، تاثیر بر عروق چشم، بیماری‌های عروق کرونر، نارسایی قلبی و سکته قلبی و مغزی در پی دارد.

از سوی دیگر، علت ۴۶ درصد مرگ و میر در کشور بیماری های قلبی و عروقی است و فشار خون بالا یکی از عوامل مهم ایجاد این بیماری است.

مصرف نمک زیاد سبب پرفشاری خون شده و در نهایت به بیماری‌های قلبی _ عروقی که عامل اول مرگ‌ و میر در کشور است، منجر می‌شود.

مراقبت از وزن ،تغییر شیوه مصرف نمک،مصرف کلسیم و پتاسیم،پرهیز از ورزش های پرفشار و انجام ورزش های هوازی ،گیاه خواری ،شاد زیستن و اندازه گیری مداوم فشار خون از راه های کنترل فشار خون است.

افزایش شمار افراد مبتلا به فشار خون در کهگیلویه و بویراحمد

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به شیوع بیماری قندخون و فشار خون در استان، گفت: این بیماری ها در استان روند صعودی دارد و باید مراقبت‌ها برای پیشگیری از افزایش مبتلایان به این بیماری‌ها صورت گیرد.

محمد ملک زاده عنوان کرد: مشخصات بیماران پرفشارخون در استان در سامانه یکپارچه بهداشت ثبت شده و ماهانه توسط بهورزان و مراقبین سلامت و هر سه ماه یکبار توسط پزشکان مراقبت می‌شوند اگرچه آمارها نشان دهنده این بوده که مشکل اساسی دانشگاه در شناسایی، ثبت و مراقبت بیماران در مناطق شهری استان است.

اجرای پویش رایگان غربالگری پرفشاری خون در کهگیلویه و بویراحمد

سرپرست دانشگاه علوم پزشکی وخدمات بهداشتی درمانی استان کهگیلویه وبویراحمد از مرگ و میر بسیاری از افرادجامعه بر اثرعدم اطلاع از فشارخون و دیابت و عدم مراقبت در سطح استان و کشور خبرداد.

سعید جاودان سیرت گفت: از ۲۰ آبان ماه تا ۱۸ دی‌ماه این پویش به‌صورت رایگان در سطح کشور در حال اجرا است و هدف از اجرای آن تشخیص زودهنگام این بیماری‌ها و اطلاع به مردم در خصوص مشکلات آن است و افراد بالای ۱۸ سال و زنان در هر سنی مورد بررسی قرار می‌گیرند.

سرپرست دانشگاه علوم پزشکی وخدمات بهداشتی درمانی استان کهگیلویه وبویراحمد تصریح کرد: بیشترین مرگ‌ومیر مرتبط با بیماری‌های غیر واگیر در سطح دنیا به علت ابتلا به دیابت و فشارخون است و هرساله بیش از ۲۰ میلیون نفر در سطح دنیا فوت می‌شوند و این موضوع به علت عدم اطلاع از فشارخون و دیابت و عدم مراقبت است.

جاودان سیرت ادامه داد: ارتقای آگاهی مردم استان و اهمیت مراقبت از خودشان از فاکتورهای مهم است و این پارامترها باید بررسی شود و از طرفی در بررسی آماری بیش از ۳۰ درصد افراد مبتلا به دیابت و بیش از ۴۰ درصد مبتلابه فشارخون از بیماری خود اطلاعی ندارند، فشارخون بالا سبب بیماری‌های کلیوی، قلبی و سکته‌های مغزی می‌شود.

سرپرست دانشگاه علوم پزشکی وخدمات بهداشتی درمانی استان کهگیلویه وبویراحمد تاکید کرد: باید ارتباطی برقرار شود تا همه افراد بالای ۱۸ سال و زنان در هر سنی به پایگاه‌های سلامت و خانه‌های بهداشت مراجعه کنند، طرح سلامت خانواده که در حال اجرا است بیماری‌های مختلف را در پرونده الکترونیک ثبت می‌کند و میزان خطر افراد در حوزه فشارخون ثبت می‌شود و سبب پیگیری مطلوب می‌شود.

وی بیان کرد: دیابت سبب مشکلات مختلفی می‌شود که می‌توان به شیوع کبد چرب اشاره کرد و از طرفی حد طبیعی فشارخون زیر ۱۴۰ است و با مراجعه به پایگاه‌های سلامت و خانه‌های بهداشت فشارخون و دیابت چک و در صورت ابتلا مورد رسیدگی و مراقبت قرار می‌گیرند که اکنون بیش از ۶۰ درصد مراجعه حضوری داشتند که سبب تشخیص به‌موقع شده است و این حضور سبب موفقیت‌های ما شده است و انتظار داریم مابقی افراد به این مراکز برای ارزیابی مراجعه کنند.

جاودان سیرت ادامه داد: حدود نیمی از جمعیت جهان درخطر ابتلا به دیابت است و نیاز به پیشگیری و اطلاع از عوامل سبب‌ساز دیابت و فشارخون هستیم زیرا این بیماری سبب مشکلاتی در قلب، کلیه و سبب دیر مداوا شدن زخم‌های فرد مبتلا می‌شود و اگر مراقبت نشود کبد و کلیه از بین می‌رود.

وی تأکید کرد: اگر سابقه وراثتی دیابت و قند خون داریم باید مراقب دیابت باشیم، جمعیت زیادی در استان دارای فشارخون بالا هستند و عوارض آن مشاهده می‌شود.

سرپرست دانشگاه علوم پزشکی وخدمات بهداشتی درمانی استان کهگیلویه وبویراحمد افزود: وزن باید کم باشد و چنانچه هفت درصد از وزن کم بشود سبب کاهش بروز ۵۰ درصدی دیابت در جامعه می‌شویم، رژیم غذایی مناسب باشد، سبزی‌ها باید در سفره باشد و نمک و شیرینی باید کمتر باشد و مواد کربوهیدرات‌ها باید کاهش پیدا کند و در هفته به مدت ۳۰ دقیقه ورزش داشته باشیم می‌توان به سمت کنترل دیابت و آرامش و سلامتی برای جامعه حرکت کرد.

اندازه گیری آزمایش قندخون قبل از ناشتا باشد

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج درخواست کرد: همه افراد بالای ۱۸ سال به مراکز درمانی و سلامت استان برای اندازه گیری فشار خون و دیابت خود به صورت رایگان مراجعه کنند و تمامی مراکز جامعه سلامت و خانه بهداشت سراسر استان آماده پذیرش و ارائه خدمات درمانی به همشهریان است.

محمد ملک زاده ادامه داد: در این زمان مشخص شده، در جاهای پرتردد به خصوص مناطق شهری، میدان های شهر، مصلی نماز جمعه، مکان های متبرکه و تمامی خانه های بهداشت و مراکز سلامت در روستا و شهرها، همه روزه به کنترل فشار خون و دیابت افراد می پردازند.

وی زمان انجام آزمایش قند خون و فشار خون را کمتر از پنج دقیقه اعلام کرد و گفت: پاسخ آزمایش ها بلافاصله اعلام می شود و افراد برای دقیق نشان دادن وضعیت قند خون آنها، تلاش کنند قبل از ناشتا به مراکز درمانی و ایستگاه های مشخص شده مراجعه کنند.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج ،دیابت و فشار خون را بیماری خاموش دانست و یادآور شد: تعدادی زیادی از افراد جامعه از این بیماری خود بی خبر هستند.

ملک زاده ادامه داد: در کل کشور هفت میلیون بیماری دیابتی داریم که فقط ۲ میلیون از آنها پرونده پزشکی دارند، در استان از هر ۱۰ نفر بزرگسال یک نفر دیابتی و از هر سه نفر یک نفر فشارخون بالا دارند.

پیش تر معاون فنی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی استان در گفت و گو با ایرنا گفت: حدود ۷۰ هزار بیمار مبتلا به فشار خون بالا در سطح استان شناسایی شده و پیش بینی می شود که به همین تعداد نیز بیمار ناشناخته وجود داردکه مطمئن ترین راه تشخیص این نوع بیماری اندازه گیری فشارخون دانست.

ملک زاده با اشاره به سوابق پویش ملی سلامت گفت: در سال ۱۳۹۷ پویش غربالگری کنترل فشار خون در سراسری کشور انجام شد که برخی از افراد بی خبر از بیماری خود با شرکت در این پویش به آگاه شدن بیماری خود تحت مراکز درمانی و توصیه های پزشکی قرار گرفتند.

وی تاکید کرد: افرادی که بیماری های یادشده را دارند ولی پرونده الکترونیکی نداشته باشد با مراجعه برای شرکت در پویش سلامت، به خانه بهداشت و مراکز جامعه سلامت برای تشکیل پرونده و ویزیت شدن توسط پزشک حاضر در مرکز درمانی ارجاع داده می شوند.

عوامل مؤثر در پرفشاری خون

اگرچه علت واقعی فشار خون بالا ناشناخته است اما براساس نظر پژوهشگران عوامل مختلفی احتمال ایجاد فشار خون بالا را افزایش می‌دهد.

بی تحرکی، سیگار، اضافه وزن، داشتن رژیم غذایی دارای نمک فراوان، چربی خون و کلسترول خون بالا، سابقه خانوادگی فشار خون بالا و مصرف الکل از جمله عوامل احتمالی ایجاد کننده فشار خون بالا هستند.

طبق نظر کارشناسان، شیوع پرفشاری در درجه اول مربوط به افزایش وزن و در درجه دوم ناشی از عدم تحرک فیزیکی کافی بوده است.

آن ها معتقدند که فراوانی بیشتر عوامل خطر از جمله افزایش وزن و بی تحرکی در زنان نسبت به مردان شانس ابتلاء به فشار خون بالا را در این قشر افزایش می‌دهد.

عوامل تشدید کننده فشارخون در استان؛ استفاده بی مصرف بیش از مقدار توصیه شده نمک(معمول روزی ۵گرم) به ویژه در نان‌های محلی و کباب زغالی، دسترسی پایین بانوان به فضای مناسب و رایگان برای انجام فعالیت بدنی در تشدید و افزایش آن اثر دارد.

زیان‌های فشار خون بالا

استادیار بیماری‌های قلب و عروق که در این زمینه تحقیق کرده معتقد است: فشار خون بالا بیشترین تأثیر را در وقوع مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلب و عروق را دارد.

حسین فخرزاده بیان می‌کند: به نظر می‌رسد چاقی مهمترین عامل شیوع فشار خون بالا است.

نتایج تحقیقات انجام شده تاکنون نشان می‌دهد که میانگین فشار خون در مردان و زنان با افزایش سن بیشتر می‌شود.

فخر زاده عنوان می‌کند: مواردی مانند کم تحرکی، عوامل ژنتیکی، الگوی تغذیه نادرست و زندگی شهری از عوامل تأثیر گذار در بروز پرفشاری خون هستند.

محققان اصلی ترین پیامدهای ناشی از فشار خون بالا را حمله قلبی، سکته مغزی و نارسایی کلیوی عنوان می‌کنند.

به گفته کارشناسان، پیاده روی و ورزش در فضای باز، تنفس عمیق و تغذیه سالم در پیشگیری از فشار خون بالا مؤثر است.

مصرف مواد خوراکی سرشار از پتاسیم مانند میوه و سبزی‌های تازه، کاهش مصرف نمک و خوراکی‌های سالم مانند روغن کنجد و زیتون و نیز دمنوش های گیاهی می‌تواند ابتلاء به فشار خون بالا را کاهش دهد.

جز اصلی نمک خوراکی خوراکی سدیم است که فشار خون را افزایش می‌دهد به همین منظور استفاده از میوه‌ها و سبزیجات به دلیل داشتن پتاسیم بالا کاهنده سدیم خون هستند.

فشار خون بالا اگرچه با مصرف دارو به طور موقت کنترل می‌شود اما بهترین راهکار برای مبارزه با آن پیشگیری اولیه است و در این میان تغییر سبک زندگی و داشتن تغذیه سالم و تحرک کافی تأثیر بسزایی در افزایش سلامتی و کاهش بیماری فشار خون دارد.

سکته مغزی ، حمله قلبی ، نارسایی احتقانی قلب و ورم‌ ریه ، نارسایی‌ کلیه و آسیب چشمی و مشکل بینایی از عوارض اصلی فشار خون بالا هستند.

استان ۷۲۶ هزار نفری کهگیلویه و بویراحمد هم اکنون یکهزار و ۱۰۰ تخت بیمارستانی دارد اما همچنان از داشتن برخی زیرساخت های بهداشت و درمانی محروم است.