گردشگری سلامت در خراسان‌شمالی؛ از رویا تا واقعیت

به گزارش ایرنا، سال ها است که امر گردشگری سلامت به عنوان یکی از راهکارها برای کاهش درآمدهای نفتی در کشور مطرح می شود و به تبع آن هر استانی می خواهد در حد ظرفیت های درمانی اش از این درآمد ارزی جدید بهره گیرد.

خراسان شمالی نیز با تکیه بر ظرفیت مرزی اش و نگاه به سوی همسایه ترکمن سعی می کند سهمی در کسب این درآمدهای ارزی جدید داشته باشد به گونه ای که در سال گذشته نیز آمد و شدهایی بین مسوولان سلامت ۲ استان خراسان شمالی و آخال ترکمنستان انجام شده است.

گرچه برای تنوع بخشی حوزه گردشگری سلامت تاکنون دیدارهایی با مسوولان سلامت کشور افغانستان نیز انجام شده است اما بیشتر تمرکز ها تاکنون پذیرش بیمار از همسایه ترکمن بوده است.

همچنین جدای از بازدید سفیر ایران در ترکمنستان از ظرفیت های درمانی خراسان شمالی، اسفندماه سال گذشته بود که استاندار آخال نیز از بیمارستان های خراسان شمالی بازدیدی داشت تا اقناع سازی های اولیه برای پذیرش بیمار از این کشور انجام شود.

خراسان شمالی با داشتن ۱۱ بیمارستان و با هزار و ۴۴۴ تخت بیمارستانی و ترکیبی بی نظیر از آب و هوای سالم و دلپذیر، مناظر شگفت انگیز ، آثار تاریخی با شکوه تاریخی و فرهنگی انگار ظرفیت این نوع گردشگری را نیز دارد و با همین نگاه بعد از سال ها بخش «آی پی دی» یا بیماران خارجی بیمارستان امام حسن(ع) بجنورد به بهره برداری رسید.

اما آیا برای پذیرش بیماران خارجی صرف بهره برداری از بخش بیماران خارجی کافی است؟

اینکه چرا با وجود ظرفیت های بسیار هنوز اندرخم یک کوچه ایم و سهم این استان در گردشگری سلامت بسیار ناچیز است، موضوع عجیب و غریبی نیست به گونه ای که می توان با یک بررسی کوچک و آسیب شناسی از آن سر در آورد.

هنوز راه زیادی تا رسیدن به تنها درصدی از درآمدهای ارزی گردشگری سلامت رقبای کنار گوشمان همچون مازندران و مشهد باقی است و بیان برخی از دلایل آن خالی از لطف نیست.

داشته های ما برای گردشگری سلامت

خراسان شمالی با داشتن اقلیم مناسب برای رویش گیاهان دارویی و وجود چشمه های آب گرم زمینه های مناسبی برای ورود به حوزه گردشگری سلامت ایجاد کرده و می‌تواند با بهره‌گیری از این ظرفیت برای جذب بیشتر گردشگران خارجی اقدام کند.

این استان با فرهنگ و آداب رسوم مختلف همچنین در بخش منابع طبیعی نیز ظرفیت های بسیاری همچون جنگل و دشت و کوه های مرتفع را در اختیار دارد.

جدای از این در حوزه درمان نیز سه بیمارستان بنت الهدی بجنورد، خاتم الانبیا(ص) شیروان و بیمارستان امام حسن (ع) بجنورد مجوز «آی پی دی» را از سوی وزرات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دریافت کردند و از امکانات نوین و نیروی انسانی متخصص برای ارایه خدمات پزشکی برخوردارند.

در بیمارستان بنت الهدی بجنورد، پذیرش بانوان برای انجام جراحی های زنان و نوزادان است و در بیمارستان خاتم الانبیا(ص) شیروان نیز جراحی چشم، اورولوژی، جراحی های عمومی در برخی جراحی های زنان انجام می شود.

بخش پذیرش بیماران خارجی بیمارستان ۳۲۰ تخت خوابی امام حسن(ع) نیز سال گذشته با هشت تخت بهره برداری شد.

ضعف های ما در عرصه گردشگری سلامت

یکی از کارشناسان گردشگری در این خصوص با اشاره به ضعف های توریسم درمانی در خراسان شمالی، می گوید: نخستین امر برای ورود به عرصه گردشگری تقویت سیستم حمل و نقل است که متاسفانه در استان به ویژه در بخش هوایی بسیار ضعیف است و همچنان از ظرفیت ریلی محروم هستیم.

علی محبی می افزاید: وقتی استانی سیستم حمل و نقل ضعیفی داشته باشد گردشگران سلامت برای انتخاب آن محل ترغیب نمی شوند مثلا وقتی بیماری اگر بخواهد از طریق مشهد به این استان مراجعه کند به محض ورود به آن شهر و مشاهده امکانات آن، همان مکان را برای دریافت خدمات درمانی انتخاب می کند.

وی ادامه می دهد: خراسان شمالی ادعا دارد که بهشت ظرفیت های طبیعی و مناطق بکر است اما به دلایل مختلف نتوانسته این توانمندی را به فرصت تبدیل کند.

محبی خاطرنشان می کند: مثلا اگر بیماری بخواهد از آب گرم ایوب استفاده کند، این منطقه اصلا زیرساختی برای گردشگران و شرایط بهداشتی برای استفاده بیماران از ظرفیت های درمانی را ندارد.

وی تصریح می کند: قرارگیری خراسان شمالی در میان کلانشهر مشهد و استان های شمالی با آن همه امکانات درمانی مجهز و سیستم حمل و نقل قوی نیز در بی رونقی گردشگری این خطه بی تاثیر نیست به گونه ای که این استان ها همواره اولویت بیماران خارجی هستند.

به گفته وی؛ کاستی‌های حمل‌ونقل، نبود پروازهای منظم، کمبود تجهیزات پزشکی به روز دنیا، نارسایی های اقامتی و کمبود امکانات بهداشتی، آموزش نامناسب نیروی انسانی و فقدان مطالعات امکان سنجی با تحلیل هزینه و منفعت در طرح‌های گردشگری از مهمترین نقاط ضعف این صنعت در استان است.

علوم پزشکی خراسان‌شمالی چه کرده است

رییس دانشگاه علوم پزشکی، خدمات بهداشتی و درمانی خراسان شمالی می گوید: اقدامات خوبی از سال گذشته همچون تاسیس بخش بیماران خارجی در بیمارستان امام حسن (ع) انجام شده است.

دکتر جواد شاهین فر می افزاید: همچنین تفاهم نامه ای با دانشگاه غالب هرات افغانستان و انستیتو علوم صحی کاردان شرق هرات افغانستان با هدف گسترش تعاملات به ویژه در حیطه گردشگری سلامت انعقاد شده است.

وی ادامه می دهد: با توجه به ظرفیت مرزی خراسان شمالی سعی شده تا اقداماتی برای جذب بیماران از ترکمنستان نیز انجام شود به گونه ای که در این راستا سفیر ایران در ترکمنستان بازدیدی از بیمارستان امام حسن (ع) و بخش بیماران خارجی آن با هدف معرفی ظرفیت های درمانی استان خراسان شمالی به بیماران ترکمنستان داشته اند.

شاهین فر می گوید: با پیگیری های انجام شده هیات عالی رتبه استان آخال ترکمنستان از بیمارستان امام حسن (ع) و بخش «آی پی دی» با هدف بررسی ظرفیت های درمانی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی به عنوان ظرفیت جدید گردشگری سلامت برای شهروندان ترکمنستان سال گذشته بازدید داشتند.

رییس دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی تصریح می کند: کتابچه هایی نیز برای معرفی بخش بیماران خارجی و خدمات درمانی بیمارستان امام حسن (ع) به زبان های روسی، و ترکمنی تهیه به نمایندگی وزارت امور خارجه به منظور اطلاع رسانی و توزیع در کشورهای منطقه ارسال شده است.

وی با اشاره به تجهیز بخش بیماران خارجی بیمارستان امام حسن(ع) بجنورد، بیان می کند: به منظور راحتی و حفظ حریم خصوصی بیماران، تمامی اتاق های بخش «آی پی دی» و «وی آی پی» به صورت تک تخته و با امکانات کامل از جمله تخت ویژه تک نفره، اینترنت، سیستم صوتی و تصویری، کاناپه، فهرست غذایی ویژه، کتب ادعیه، کیف مخصوص شامل البسه و لوازم بهداشتی ضروری، سرویس بهداشتی و حمام اختصاصی طراحی شده است.

شاهین فر تصریح می کند: از آنجایی که حفظ آرامش بیمار مهم است، شرایطی ایجاد شده تا همراه بیمار در طول فرآیند درمان و بستری در کنار وی حضور داشته باشد و تمامی وسایل راحتی برای همراه بیمار به گونه ای فراهم شده تا دیگر نیازی به رفت و آمد به هتل یا اقامتگاه دیگری نداشته باشد.

وی یادآور می شود: در بخش «آی پی دی» بیمارستان امام حسن (ع) بجنورد، نیروهای آموزش دیده آماده ارایه خدمات به مراجعه کنندگان با بالاترین کیفیت هستند.

چه علاجی برای رونق گردشگری سلامت وجود دارد

رونق گردشگری سلامت امری تک بعدی نیست و نباید همه اقدامات بر دوش نهاد خاصی همچون بهداشت و سلامت باشد به گونه ای که از شهرداری ها و حمل و نقل گرفته تا حوزه میراث فرهنگی و گردشگری در این صنعت ارزآور نقش دارند.

در واقع وقتی زیرساخت های فنی و عمرانی همچون سیستم حمل و نقل قوی، تجهیزات درمانی به روز و اماکن اقامتی در استان تامین نشود هر گونه اقدام از سوی حوزه بهداشت و سلامت ضرب المثل معروف «آب در هاون کوبیدن» را یادآور می شود.

در این بین برخی بر این باورند که می توان با برخی بسته های تشویقی بیمار خارجی را برای درمان به این خطه جذب کرد اما باید گفت که تعرفه های ابلاغی برای مراکز درمانی یکسان است و امکان تغییر در دریافت تعرفه های و یا تخفیفات درمانی وجود ندارد.

از سوی دیگر وقتی عرصه گردشگری سلامت رقابتی باشد بی تردید همان استان های اصلی مقصد گردشگری سلامت نیز برای از دست ندادن این صنعت ارز آور بسته های تشویقی ویژه ای را برای جذب بیشتر بیماران خارجی ارایه خواهند داد و به این راحتی دست از این صنعت ارز آور نخواهند کشید.

خراسان شمالی دارای ۱۱ بیمارستان و هزار و ۴۴۴ تخت بیمارستانی است و هم اکنون پنج هزار نفر در حوزه سلامت این استان خدمت رسانی می کنند.

در این استان یک میلیون نفری، ۳۶۰ پزشک عمومی و ۲۵۰ پزشک متخصص فعالیت دارند.