به گزارش ایرنا، استان گلستان به واسطه تنوع زندگی اقوام مختلفی همچون «ترکمن، سیستانی، بلوچ، آذری، کُرد، شاهرودی و قزلباش» مملو از فرهنگ و رسوم گوناگون است.
در عید سعید فطر اقوام ساکن گلستان آداب و رسوم و سنت‌های متنوعی دارند که «حنابندان، قوقن، کیسه برکت، عاید پای، باش‌پیطره، کِرگون، پرزونگ، سوفرا آپاراک و هک‌پهلی» از مهم‌ترین آنهاست.
به اعتقاد کارشناسان مسائل فرهنگی، جشن‌ها و آیین‌های عید سعید فطر اقوام گلستان به‌عنوان گنجینه فرهنگی این سرزمین کهن، نماد یگانگی، صلح و دوستی بین شیعه و اهل سنت است که باوجود گذشت سال‌ها از عمر این میراث و گنج فرهنگی همچنان پابرجا مانده و سینه به سینه از نسلی به نسلی دیگر انتقال می‌یابند.
«کِرگون» قوم ترکمن
المیرا مصدق یکی از بانوان ترکمن ساکن گلستان گفت: مردم ترکمن به رسم دیرین خود آخرین روزهای ماه رمضان برای برپایی عید فطر آماده شده و یک روز قبل از عید که «کِرگون» نامیده می‌شود با خانه تکانی، گرد و غبار را از خانه خویش همچو آیینه پاک می‌کنند.
وی اظهار کرد: خرید چارقد، لباس، کفش، آجیل، میوه و شیرینی از جمله آداب و برنامه‌های قوم ترکمن قبل از فرارسیدن عید فطر است.
وی افزود: بانوان ترکمن، سه روز قبل از عید فطر شروع به پخت شیرینی «قوقون» می‌کنند و برای شادی روح اموات بین همسایه‌ها، دوست و آشنا خیرات می‌کنند.
مصدق خاطرنشان کرد: «باش پیطره» یا پرداخت فطریه به عنوان وظیفه شرعی و دینی در بین ترکمن‌ها مرسوم است که پیش از برگزاری نماز فطر آن را پرداخت می‌کنند.
این بانوی ترکمن ادامه داد: مردان ترکمن روز عید همزمان با طلوع خورشید با قالیچه‌های سنتی (سجاده) به عیدگاه می‌روند و نماز می‌خوانند و دختران و بانوان هم سفره‌های بزرگ سنتی را برای پذیرایی از مهمانان آماده می‌کنند.
مصدق اظهار کرد: روز عید فطر ترکمن‌ها پس از خواندن نماز، لباس‌های نو پوشیده و به دید و بازدید بزرگان قوم، فامیل، دوستان و اهالی محل می‌روند و عیدی می‌دهند و عیدی می‌گیرند.
وی گفت: یکی دیگر از رسوم ترکمن «عاید پای» است که در آن به مناسبت عید فطر از طرف خانواده داماد برای تازه عروس، چارقد، روسری، شیرینی، شکلات و هدایایی می‌برند.
«پخت کلوچه خرمایی» قوم سیستانی
کلثوم رستمی یکی از بانوان قوم سیستانی هم گفت: زنان و دختران قوم سیستانی چند روز قبل از فرا رسیدن عید فطر شروع به پخت نوعی شیرینی‌های محلی از جمله «کلوچه خرمایی» و «نان قندی» می‌کنند تا در روز عید فطر از دوستان و اقوام خود با این شیرینی‌ها پذیرایی کنند.
وی اظهار کرد: شب قبل از عید فطر هر خانواده سیستانی فطریه را به تعداد اعضای خانواده کنار می‌گذارد تا با اولویت اقوام و بستگان به نیازمندان بدهد.
این بانوی سیستانی افزود: دیدار با خانواده‌هایی که در چند ماه قبل از عید فطر، یکی از بستگان خود را از دست دادند، از سنت‌های رایج بین این قوم در روز عید فطر است.
رستمی خاطرنشان کرد: روز عید فطر بانوان سیستانی تلاش خود را به کار می‌بندند که بهترین و خوشمزه‌ترین غذا که اعضا خانواده دوست دارند را برای ناهار یا شام بپزند.
«پرزونگ» قوم بلوچ
فرزانه براقی یکی از بانوان قوم بلوچ ساکن گلستان هم گفت: دختران و بانوان قوم، سوزن‌دوزی برای لباس‌های خود را تا قبل از عید فطر انجام می‌دهند و در این روز لباس‌های نو و سنتی به تن می‌کنند.
وی اظهار کرد: در شب عید فطر، زنان و دختران بلوچ پس از خانه تکانی لباس‌های نو مردان خانواده را عطرزده و برای رفتن به عیدگاه آماده می‌کنند.
این بانوی بلوچ افزود: «پرزونگ» یا همان سفره انداختن در روز عید سعید فطر یکی از رسومی است که از گذشته به نسل امروز رسیده و در این روز داماد برای نامزدش سفره‌ای پر از شیرینی و هدیه می‌برد.
براقی ادامه داد: قبل از روز عید رسم فردی که با حرف‌های خود باعث ناراحتی و کدورت دیگران شده از آنها حلالیت می‌طلبد و آیین سنتی «هَک پهلی» را به جا آورد و همدیگر را در آغوش گرفته و گذشت می‌کنند.
«سوفرا آپاراک» قوم قزلباش
الهام قره سفلو یکی از بانوان قوم قزلباش نیز گفت: زنان و دختران این قوم روز قبل از عید فطر شروع به پخت شیرینی‌های محلی از جمله «نان تاتاری»، «حلوا برنجی» و «نان کاک» می‌کنند تا در این روز کام خود و عزیزانشان را با آنها شیرین کنند.
این بانوی قزلباش افزود: پوشیدن روسری سفید توسط دختران به نیت سفید بخت شدن و عطر زدن از دیگر آداب و رسوم سفارش شده بزرگان به نسل جدید است.
وی با اشاره به فرهنگ «سوفرا آپاراک» در روز عید فطر گفت: مادر تازه داماد در این روز همراه با بزرگان قوم، هفت سینی مزین به دستمال‌های ابریشمی که بر روی آنها چادرشب، چارشو، پارچه‌های ابریشمی، لباس محلی، عطر، شیرینی محلی و طلا تدارک دیده را با ساز و دهل به خانه نامزد و یا تازه عروس می‌فرستد.
قره سفلو ادامه داد: هدایای آورده شده را روی یک سفره سنتی در منزل دختر پهن کرده و برای این زوج جوان آرزوی زندگی شاد و با آرامش می‌کنند که به این آیین و رسوم در گذشته «سوفرا آپاراک» می‌گفتند.
گلستان مطابق سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۹۵، یک میلیون و ۸۶۹ هزار نفر جمعیت متشکل از اقوام و مذاهب مختلف در ۳۴ نقطه شهری و هزار و ۷۵ روستا دارد.
نظر شما