آموزش محیط‌زیستی کودکان، خانواده‌ها و مربیان در قالب بازی و سرگرمی

گروه جامعه ایرنا- حتما برایتان پیش آمده که دلتان خواسته دو بیت شعر حفظ کنید اما نمی توانید یعنی ذهنتان به حدی درگیر و پر است که گویی جای خالی برای این چند کلمه ندارد یا اینکه می خواهی مطلبی را به یاد بیاوری اما هر چه تلاش می کنی بی فایده است در حالی که در همین شرایط شعرها و داستان های دوران کودکی را به خوبی به یاد می آوری، این یعنی اینکه آموزش و یادگیری در سنین پایین نتیجه بهتری دارد، موضوعی که سازمان حفاظت محیط زیست با تاسی به آن در صدد است تا با همکاری وزارت آموزش و پرورش نسلی محیط زیستی تربیت کند تا در آینده مولفه های زیستی بیشتری در کشور از بین نروند از این رو اصرار دارد تا آموزش از مقاطع پایین تحصیلی صورت گیرد.

بر این اساس در شهریورماه ۱۴۰۱ تفاهم نامه ای میان سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت آموزش و پرورش امضا شد تا یک سری کارهای آموزشی مشترک با هدف حفظ محیط زیست اجرا شود. البته چندی پیش معاون آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست در نشست مشترکی با اعضای شورای عالی استان ها گفته بود که آموزش و پرورش در حوزه محیط‌زیست و ایجاد فرهنگ حفاظت کم کاری کرده است و آنطور که باید در این زمینه همکاری نکرده است.

نورالله مرادی افزود: آموزش و پرورش آنطور که باید در زمینه ورود مفاهیم محیط زیستی به کتاب های درسی قوی عمل نکرده است البته در این زمینه کارگروهی تشکیل شده تا این مسایل بررسی و محتوای درسی دانش آموزان در این زمینه بازنگری شود.

همچنین رییس شورای عالی استان‌ها در این نشست با اشاره به اینکه سیستم آموزشی در زمینه محیط‌زیست ناکارآمد است، گفته بود: توجه و احترام به محیط زیست عادتی است که باید از کودکی آموزش داده شود تا در بزرگسالی به سمت پاسداری و حفاظت از منابع طبیعی سوق یابد.

شهرام دبیری افزود: امروزه تعریف باسواد نسبت به چند سال گذشته تغییر کرده است زمانی فردی خواندن و نوشتن بلد بود باسواد بود اما امروزه اینطور نیست، چند سال پیش در تعریف سواد ١٢ مهارت تعریف شده بود که یکی از مهمترین آنها محیط‌زیست است چند سال بعد پا را فراتر گذاشتند و بحث عملیاتی شدن به تعریف باسواد اضافه شد یعنی هر کسی باید از آموخته های خود استفاده کرده تا تغییری ایجاد کند حالا آیا سیستم آموزشی ما با این تعریف همخوانی دارد؟

دبیری تاکید کرد: باید تغییرات اساسی اتفاق بیفتد به ویژه در زمینه محیط زیست، باید مسایل محیط زیستی از کودکی آموزش داده شود چون در سن بزرگسالی تاثیری ندارد. فرهنگ سازی باید در رفتار نمود پیدا کند تا تاثیرگذار باشد، کارها و اقدامات باید به گونه‌ای باشد که مردم آنرا لمس کنند، مثلاً زمینه مصرف کیسه های پلاستیکی باید فرهنگ سازی و کارهای اجرایی صورت گیرد.

در این راستا سازمان حفاظت محیط زیست در تلاش است تا در این زمینه پررنگ تر عمل کند که معاون آموزش و مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیطزیست دراین باره به خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: سازمان حفاظت محیط زیست در حوزه آموزش‌های رسمی با وزارت آموزش و پرورش تعامل و همکاری‌های مستمری را در سه سال اخیر داشته و بعد از پنج سال، مجدداً تفاهم‌نامه‌ای با وزارت آموزش و پرورش امضا کرده است که در این راستا کارگروهی تشکیل شده تا مفاد تفاهم‌نامه را عملیاتی کنند.

نورالله مرادی افزود: همچنین دو عنوان کتاب کار و راهنمای آموزش محیط زیست ویژه مربیان کودکان پیش دبستانی و مبانی آموزش محیط زیست و مشارکت خانواده با همکاری دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی و در تعامل با دفتر پیش دبستانی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش تألیف و تدوین شده است.

وی اظهار داشت: راه‌اندازی و اجرای رشته محیط‌بانی در شاخه فنی حرفه‌ای و کار و دانش آموزش و پرورش را می‌توان از دیگر اقدامات تعاملی سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت آموزش و پرورش برشمرد که با توجه به موارد فوق مهم‌ترین اقدام سازمان حفاظت محیط زیست ورود به کتاب‌های درسی مقاطع مختلف تحصیلی است.

مرادی درباره اینکه آیا سازمان حفاظت محیط زیست برای اثربخشی مطلوب تدریس کتاب انسان و محیط زیست اقداماتی انجام داده است؟ گفت: در این راستا مکاتباتی با معاونت های وقت توسعه منابع انسانی و متوسطه دوم نظری وزارت آموزش و پرورش به‌‎ منظور جذب فارغ التحصیلان رشته محیط زیست برای تدریس کتاب درسی انسان و محیط زیست انجام شد که اگر این مهم در سطح وزارت آموزش و پرورش صورت گیرد، تأثیر بسزایی در گسترش سواد محیط زیستی و توسعه فرهنگ آن خواهد داشت که انتظار می رود این امر توسط متولیان امر در وزارت آموزش و پرورش محقق شود.

وی اظهار داشت: همچنین طی مکاتباتی که با معاونت متوسطه دوم وزارت آموزش و پرورش انجام شد مقرر شد از سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۲ کتاب انسان و محیط زیست جزء دروس عمومی دارای شرط معدل برای تأثیرگذاری مستقیم در کنکور سراسری باشد.

معاون آموزش و مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست درباره اثربخشی کتاب کار و راهنمای آموزش محیط زیست ویژه مربیان کودکان پیش دبستانی و مبانی آموزش محیط زیست و مشارکت خانواده گفت: سازمان حفاظت محیط زیست در این زمینه کارگاه های آموزشی ویژه مربیان کودکان پیش دبستانی توسط ادارات کل حفاظت محیط‌زیست استان ها در تعامل و همکاری با ادارات آموزش و پرورش استان متبوع را برگزار کرده و این اقدام به طور مستمر در حال انجام است.

با تدوین برنامه درسی ملی محیط یار استاندارد تحصیلی محیط زیستی در تمام کتاب های درسی مقاطع مختلف تحصیلی (ابتدایی تا پایان متوسطه دوم) تدوین خواهد شدوی ادامه داد: همچنین بسته پشتیبان آن شامل پوستر، انیمیشن، داستان صوتی، فلش‌کارت و فیلم رئال برای هر یک از ۱۱ عنوان واحد کار کتاب مذکور آماده شده و مقرر است به عنوان وسایل کمک آموزشی در اختیار مربیان برای آموزش کودکان پیش دبستانی قرار گیرد.

مرادی تاکید کرد: موضوع حائز اهمیت آن‌که مجموعه فیلم های آموزشی روش تدریس ذیل واحدهای کتاب کار و راهنمای آموزش محیط زیست ویژه مربیان کودکان پیش دبستانی تهیه شده که در حال حاضر در تارنمای رشد کودک سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش در دسترس مربیان و خانواده های آنان قرار گرفته است.

وی در درباره برنامه های آینده سازمان محیط زیست در حوزه آموزش رسمی محیط زیست گفت: مهمترین اقدام در سال آتی، تدوین برنامه درسی ملی محیط زیست است که پیش درآمد آن تهیه گزارش های تحلیل وضعیت موجود محیط زیست در کتب درسی مقاطع مختلف تحصیلی وزارت آموزش و پرورش بوده که خوشبختانه در مقاطع ابتدایی و متوسطه اول انجام شده و در مقطع متوسطه دوم نیز در حال انجام است که با انجام این مطالعه، استاندارد تحصیلی محیط زیستی در تمام کتاب های درسی مقاطع مختلف تحصیلی (ابتدایی تا پایان متوسطه دوم) تدوین خواهد شد.

معاون آموزش و مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: به روزرسانی و بازنگری طرح ملی محیط‌یار انجام شده که مقرر است پس از تأیید نهایی توسط دفتر سلامت و تندرستی وزارت آموزش و پرورش از سال تحصیلی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ در سطح تمام مدارس مقطع ابتدایی اجرایی شود، در این طرح دانش‌آموزان با مسائل مختلف محیط زیستی آشنا می‌شوند تا در آینده به یاریگران محیط زیست تبدیل شوند.

وی ادامه داد: همچنین تهیه و تدوین طرح آموزش حفاظت محیط ‎زیست و استقرار مدیریت سبز در مدارس در حال انجام است که مقرر شده توسط ادارات کل حفاظت محیط زیست استان‌ها در تعامل با ادارات آموزش و پرورش استان ذیربط در سطح مدارس کشور اجرایی شود، توانمندسازی مربیان پیش دبستانی وزارت آموزش و پرورش در تعامل و همکاری با سازمان ملی تعلیم و تربیت به‎ منظور هماهنگی و اجرای کارگاه های آموزشی برای تربیت نسلی آگاه، مسئولیت‎ پذیر و حساس در قبال محیط زیست از دیگر برنامه های امسال است.

مرادی گفت: طرح توانمندسازی محیط زیستی مدیران مدارس ابتدایی سراسر کشور در تعامل با دفتر سلامت و تندرستی وزارت آموزش و پرورش با هدف افزایش سطح مشارکت معلمان، دانش‌آموزان و خانواده‌های آن‌ها در حل مشکلات محیط‌زیستی موجود در دست اقدام است، همچنین محتوای آموزش محیط زیست ویژه مربیان و خانواده های کودکان ۳ تا ۴ ساله که فاز اول آن انجام شده، امسال نهایی خواهد شد و بر اساس این طرح قرار است آموزش های محیط زیستی در قالب بازی به کودکان ۳ تا ۴ ساله ارائه شود تا در آینده شاهد نسلی دوستدار محیط زیست باشیم.

وی افزود: توسعه کمی و کیفی هنرستان‌های محیط‌بانی حسب ظرفیت جذب محیط‌بانان هر استان، تدوین کتاب‌های درسی رشته محیط‌بانی براساس استانداردهای مصوب، آموزش و توانمندسازی مدرسان رشته محیط‌بانی و بسترسازی و ایجاد شرایط جذب و امریه فارغ التحصیلان رشته محیط‌بانی از اقدامات آتی این رشته در آموزش رسمی کشور به شمار می‌رود.

وی گفت: یکی دیگر از مهمترین اقدامات سازمان محیط زیست در این زمینه، تهیه و تدوین محتواهای آموزشی نظیر فیلم، انیمیشن، پوستر آموزشی و اینفوگراف بومی استان های مختلف و بارگذاری آن بر روی تارنماهای مربوطه به منظور بهره برداری دانش آموزان، مربیان، معلمان، دبیران و فعالان حوزه محیط زیست است که امیدواریم این مهم به نحو مطلوب صورت گیرد.

مرادی با اشاره به انجام یک سری دیگر از فعالیت های معاونت آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست با هدف تربیت نسل محیط‎زیستی اظهار داشت: اعتقاد داریم ضروری است وزارت آموزش و پرورش در این خصوص همکاری‌های بسیار بیشتری را با سازمان حفاظت محیط زیست برای تربیت نسل‌های آتی این مرز و بوم و اجرایی شدن منویات مقام معظم رهبری در حوزه محیط زیست داشته باشد و چنانچه این مهم در وزارت مذکور به درستی نهادینه و اجرایی شود، آینده محیط زیست کشور بسیار درخشان تر و پرفروغ تر از امروز خواهد بود.

9014