کشت دوم برنج در مازندران تهدیدی برای سفره‌های آب زیرزمینی +فیلم

به گزارش خبرنگار ایرنا، برداشت برنج از شالیزارهای مازندران که از دهه سوم تیرماه آغاز می شود تا ۱۰ روز نخست مردادماه برداشت برنج از حدود ۲۱۵ هزار هکتار از زمین های شالیزاری مازندران ادامه خواهد داشت.

همزمان با برداشت این محصول حدود نیمی از شالیکاران مازندران کشت دوم برنج را در بیش از ۱۰۰ هکتار از زمین های شالیزاری آغاز کردند.

شالیکاران مازندرانی این روزها در حالی به برداشت برنج مشغول هستند، که در کنار آن خزانه برنج برای نشاء در کشت دوم را آماده می کنند که این امر تحت هیچ شرایطی برای صاحبنظران زیست محیطی قابل پذیرش و تائید نیست.

کشاورزان مازندرانی که حدود ۲ هفته قبل از آغاز برداشت کاشت اول برنج ورود آب به زمین شالیزار را قطع می کنند اما فعالیت موتورهای آب در چاه ها قطع نمی شود چرا که باید خزانه نشاء و زمین را دوباره برای کشت دوم آماده کنند.

صاحبنظران بخاطر آسیب جدی به آب های سفره های زیرزمینی و احتمال خطر فرونشست چاههای کشاورزی و اراضی مازندران، خواستار توقف کشت دوم برنج و به جای آن کشت پاییزه که انواع سبزیجات و صیفی جات است کشت کنند، که این کار درآمد بیشتری نسبت به کشت دوم برنج خواهد داشت.

چالش های کشت دوم برنج چند بعدی است که تخریب مواد آلی خاک و میکروب های مفید و موجود زنده در خاک و استفاده بیش از اندازه انواع سموم برای مبارزه با طغیان پیاپی کرم های ساقه خوار بعد از کشت اول، از جمله معضل جدی کشت دوم برنج است که در زمین های شالیزاری جولان می دهند.

با وجود اعلام حساسیت های موجود امسال نزدیک به نیمی از زمین های شالیزاری مازندران به زیر کشت دوم برنج می رود هر چند برخی از کشاورزان به این باور رسیده اند که هزینه کشت دوم برنج برای هر هکتار بیش از ۵۰۰ میلیون ریال است که به هیچ عنوان صرفه اقتصادی برای آنها نخواهد داشت اما به ناچار این رویه را ادمه می دهند.

یکی از چالش های مهم دیگر کشت دوم برنج مصرف برق زیاد موتور های کشاورزی است که این امر هم در اوج گرمای تابستان به یک مشکل جدی دیگر تبدیل شد.

صاحبنظران کشت دوم برنج را در زمانی که خشکسالی و مشکلی برای تامین انرژی نباشد را قابل قبول نمی دانند حال که ایران در یک منطقه خشک و نیمه خشک قرار دارد و خطر فرونشست زمین همه استانهای کشور از جمله مازندران را هم تهدید می کند.

کارشناسان خواستار روشنگری در خصوص آسیب های جدی کشت دوم برنج شدند تا کشاورز به این باور برسد این کشت نه تنها سودی برایش نخواهد داشت بلکه هدر رفت سرمایه و تخریب محیط زیست را به همراه خواهد داشت و آنان در این روشنگری نقش دهیاران و رسانه ها را بسیار برجسته برشمردند که تولید کنندگان را در جریان آسیب های جبران ناپذیر این فرایند دوباره تولید قرار دهند.

کشت دوم متوقف شود

کارشناس ارشد مهندسی کشاورزی در گفت گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: با توجه به تغییرات اقلیمی که همه شهروندان و کشاورزان این موضوع را به خاطر شدت گرما درک کردند مصرف بیش از اندازه آب های زیر زمینی به یک چالش جدی تبدیل خواهد شد.

سینا ربیعی اظهار کرد: با توجه به این که ایران یک کشور خشک و نیمه خشک در آسیا مطرح است مدیریت مصرف آب در ایران باید با حساسیت و دقت بیشتری انجام شود.

این کارشناس کشاورزی با اشاره به این که کمبود آب برای مصارف مختلف شهری، کشاورزی و صنعتی در اثر افت سطح آب در آبخوان‌ها، افزایش هزینه‌های تأمین آب، پایین آمدن کیفیت آب برای مقاصد مختلف را در پی خواهد داشت، اظهار کرد: پیشروی آب‌شور در آب زیرزمینی در آبخوان‌های ساحلی و یا در آبخوان‌های مجاور گنبدهای نمکی و فرونشست زمین مشکلات اساسی و از عواقب برداشت غیراصولی منابع آب زیرزمینی و عدم مدیریت صحیح است.

ربیعی ادامه داد: در سالهای اخیر به علت افزایش حجم گازهای گلخانه‌ای، میانگین دمای جهانی رو به افزایش بوده و این امر منجر به تغییرات وسیعی در شرایط اقلیمی و منابع آب سطح زمین شده است.

وی با بیان این که الگوی کشت نامناسب و کشت چندباره می تواند آسیب های جبران ناپذیری به مواد عالی خاک بزند، اظهار کرد: صدور مجوزهای پی در پی حفر چاه در زمین های کشاورزی تهدید جدی برای محیط زیست و زمینه پیشروی آب های شور به سفره های زیر زمینی را فراهم می کند.

این کارشناس با اشاره به این که همزمان با کشت دوم برنج شاهد طغیان موج سوم و چهارم کرم های ساقه خوار هستیم، بیان داشت: کشاورز به ناچار برای مبارزه با این آفت ها به ناچار به سموم قوی تر و سمپاشی چند باره روی خواهد آورد.

وی افزود: اگر ایران مشکلی برای تامین آب و انرژی جهت کشت دوم برنج نداشت هم این رویه باید متوقف و کشت دوم برنج از دستور کار خارج می شد.

ربیعی تصریح کرد: با توجه به قیمت بسیار مناسبی که سبزی و صیفی در سال جاری پیدا کرد کشت پائیزه سبزی جات به جای کشت دوم برنج به مراتب صرفه اقتصادی بیشتری برای کشاورز خواهد داشت.

راهی به جز کشت نداریم

یک شالیکار بابلی در گفت گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: برای امرار معاش زندگی به طور حتمی باید کشت دوم برنج را انجام دهم و راه دیگری ندارم.

بهرام حسینی بیان کرد: هر چند هزینه کشت دوم به مراتب بیشتر از کشت اول است اما چون شغل دیگری ندارم یک هکتار از زمین شالیزاری خود را به زیر کشت دوم می برم.

این کشاورز بابلی با بیان این که استفاده از کود و سموم مختلف در کشت دوم افزایش خواهد یافت، اظهار کرد: با وجود هزینه زیاد و خستگی چند برابری تولید در این فصل برای امرار معاش باید کشت دوم برنج را انجام دهم هر چند با سود بسیار کم.

حسینی افزود: در شرایط فعلی هزینه های تولید در کشت دوم به اندازه ای افزایش یافت که برخی از کشاورزان سال گذشته با کشت دوم در پنج هزار متر زمین شالیزاری در نهایت ۱۵۰ میلیون ریال سود برای آنها باقی مانده و مابقی همه هزینه شد.

این کشاورز بابلی تصریح کرد: اگر شرایط اقتصادی من خوب بود یا درآمد دیگری داشتم تحت هیچ شرایطی به کشت دوم برنج نمی پرداختم چون ضرر دهی دارد.

طبق اعلام رسمی جهاد کشاورزی مازندران امسال ۲۱۵هزار هکتار از زمین های کشاورزی استان زیر کشت اول برنج رفت که بیش از ۶۰ درصد آن ارقام طارم محلی و هاشمی است.

برنجکاری یکی از مهم ترین فعالیت کشاورزی در مازندران و منبع مهم درآمد کشاورزان استان است و با تولید بیش از یک میلیون ۵۰۰ هزار تن، ۴۲ درصد برنج مورد نیاز کشور از این استان تامین می‌شود. استان مازندران تولید کننده ۷۲ نوع محصول زراعی و باغی است که در تولید ۱۵ محصول رتبه اول تا سوم را دارد.

این استان با برخورداری از تنها ۲ و نیم درصد زمین کشاورزی کشور، سالانه هفت درصد از تولیدات کشاورزی و ۱۱ درصد از ارزش اقتصادی محصولات کشاورزی کشور را در اختیار دارد.

برداشت مکانیزه برنج از رقم طارم در فصل زراعی جاری با حضور استاندار مازندران و معاون وزیر جهاد کشاورزی ۲۱ تیرماه در بابل آغاز و آیین شکرگزاری برداشت برنج جدید مازندران با ورود کمباین ویژه شالیزاری به زمین سه هکتاری یکی از کشاورزان روستای شریعت کلای بابل برگزار شد.

برنجکاری یکی از مهم ترین فعالیت کشاورزی در مازندران و منبع مهم درآمد کشاورزان استان است و با تولید بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن، ۴۲ درصد برنج مورد نیاز کشور از این استان تامین می‌شود.