به گزارش ايرنا قدمت خانه نراقي ها به اوايل دوره قاجار مي رسد و به گفته كارشناسان ميراث فرهنگي وجود حسينيه شخصي با گچبري هاي منحصر به فرد آن را نسبت به بسياري از خانه هاي تاريخي ارزشمند مي كند.
اين بناي با ارزش تاريخي، خانه اي با بيش از يكصد سال قدمت و جزو خانه هاي اعياني نشين دوره قاجاريه و يكي از معدود خانه هاي تاريخي داراي حسينيه محسوب مي شود.
خانواده نراقي ها جزو تجار همدان به شمار مي رفتند و از جمله مهاجراني بودند كه 200 سال پيش به اين شهر وارد شدند.
اين طور گفته مي شود كه آن ها نسبتي هم با قاجاريان داشتند و افزون بر اين، اسناد و مدارك نشان مي دهد كه اتفاقات تاريخي و سياسي مهمي هم در اين خانه رخ داده است.
خانه نراقي هاي همدان از خانه هاي تاريخي است كه يادگاري از عهد قجري را در دل خود دارد و داراي اندروني و زمستان نشين بوده كه در اثر شهرسازي صورت گرفته از بين رفته و تخريب شده است.
خانه نراقي هاي همدان يكي از 32 اثري است كه به حكم ديوان عدالت اداري از ثبت آثار ملي خارج شده است.
اين خانه ماندگار به دليل اينكه در خيابان شريعتي همدان كه منطقه اي تجاري و در نزديكي ميدان اصلي شهر است قرار دارد و به دنبال شكايت مالكان به ديوان عدالت اداري، از ثبت آثار ملي ايران خارج شده است.
خانه نراقي ها 7 مهر 1381 با شماره ثبت 6141 جزو آثار ملي قرار گرفته بود و اواخر سال 89 با راي ديوان عدالت اداري از ثبت خارج شد بنابراين در صورت تخريب اين بنا ميراث نراقي ها در همدان از بين مي رود.
يكي از فعالان ميراث فرهنگي همدان در اين خصوص گفت: اين خانه تاريخي به دليل داشتن حسينيه شخصي شهره شهر بود و حالا بنايي است كه روز به روز به ويراني نزديك تر مي شود.
'فاطمه كرمي' افزود: اين خانه تاريخي در بهترين محله همدان قرار گرفته و باوجودي كه مي توانست تبديل به يكي از مكان هاي توريستي بسيار موفق شود، سازمان ميراث فرهنگي موفق به خريداري اين خانه نشد.
وي اظهار داشت: خانه نراقي‌هاي همدان از نظر تاريخي و معماري اثر ارزشمندي محسوب مي‌شود از اين رو قرار بود ميراث‌فرهنگي همدان اين خانه تاريخي را كه يكي از بناهاي مسكوني زيبا در عصر خويش به شمار مي‌رفت، تملك كند كه به دليل تعدد مالكان و كمبود اعتبارات اين امر امكان‌پذير نشد.
اين فعال ميراث فرهنگي گفت: چون برخي آثار تاريخي ملك خصوصي افراد بوده و به ثبت آثار ملي رسيدن آنها محدوديت هايي را براي دخل و تصرف مالكان در اين گونه بناها به وجود آورده ،اين افراد با طرح شكايت در محاكم قضايي نسبت به بي توجهي ميراث فرهنگي اعتراض كرده و در نهايت ديوان عدالت اداري هم راي به خروج اين آثار از فهرست آثار ملي كشور داده است.
كرمي ادامه داد: ميراث فرهنگي موظف است پس از ثبت يك اثر در فهرست آثار ملي، اقدامات حفاظتي و مرمتي را در بنا انجام دهند ولي در اغلب مناطق اين سازمان به دليل محدوديت هاي اعتباري قادر به جلب رضايت مالكان و نگهداري بناهاي با ارزش نيست.
در حالي كه در و پنجره هاي زيبا و دلفريب خانه اعياني نشين عهد قجري در همدان در حال تخريب است انتظار مي رود در صورت بي توجهي مالكان ديگر اثري از معماري هاي يكصد سال اخير مردم ايران زمين در اين خانه تاريخي ديده نشود.
معاون ميراث فرهنگي استان همدان در اين خصوص به خبرنگار ايرنا گفت: خانه نراقي ها از خانه هاي زيباي قاجاريه است كه با خيابان كشي هاي دوره نخست پهلوي، حياط اندروني و بخش زمستان نشين بنا تخريب شده است.
'بهرام توتونچي' افزود: نماي برون گرايي كه براي اين بنا طراحي شده بود تا دهه هاي 40 و 50 به دليل سكونت مالكان در آن ماندگار بود و پس از آنكه به دست ورثه افتاد در دهه 80 به ثبت آثار ملي رسيد و چند بار مرمت شد.
وي با بيان اينكه ميراث فرهنگي به تنهايي قادر به تملك و حفاظت از خانه هاي تاريخي نيست و نيازمند تعامل و حمايت مالك است گفت: به دليل همكاري نكردن مالكان ، اين خانه اكنون حالت نيمه متروكه به خود گرفته است.
وي اظهار داشت: بحث ارث رسيدن خانه هاي تاريخي به فرزندان به دليل تعدد افراد تصميم گيرنده ، باعث قفل شدن مالكيت اين بناها توسط ميراث فرهنگي مي شود.
وي ادامه داد: خانه نراقي هاي همدان نيز با به ارث رسيدن به فرزندان دچار مشكل شده و با شكايت آنان اين خانه از فهرست آثار ملي كشور خارج شده است.
وي بيان كرد: اين خانه يك بار توسط اداره كل ميراث فرهنگي استان همدان مرمت شده بود با اين حال ورثه نراقي ها كه از قديمي ترين تجار همدان بوده اند و اكنون در خارج از كشور به سر مي برند، اين خانه را در اختيار فردي قرار داده بودند كه او نيز تا دهه 70 شمسي در اين خانه زندگي مي كرد و از آنجا كه اين بنا به مرمت و بازسازي اساسي احتياج داشت، خالي از سكنه شد و ورثه نيز با توجه به گران بودن قيمت زمين در اين محدوده، قصد فروش آن را كردند.
وي اظهار داشت: خانه نراقي هاي همدان به عنوان يكي از منحصر به فرد ترين خانه هاي دوره قاجاريه در صورت حمايت مالكان نجات يافته و زنده مي شود.
وي ادامه داد: وظيفه حفاظت و نظارت بر خريد و فروش و ساخت و ساز خانه نراقي از هفتم مهرماه 1381 پس از ورود اين خانه به فهرست ملي بر عهده ميراث فرهنگي قرار گرفت، و از زماني كه اين بنا به درخواست ورثه‌اش از فهرست ملي خارج شد حق اظهارنظر و نظارت از ميراث فرهنگي در زمينه خريد و فروش آن سلب شد.
معاون ميراث فرهنگي استان همدان استان همدان اظهار داشت: بناي تاريخي كه در فهرست ملي ثبت مي‌شود در زمان خريد و فروش پس از استعلام شهرداري از ميراث فرهنگي، محافظت مي شود و پس از خروج بنا از اين فهرست، كارشناسان ميراث فرهنگي ديگر در كميسيون ماده 5 هم نمي‌توانند براي حفظ بنا اظهارنظري بكنند.
توتونچي اضافه كرد: با آنكه اين بنا مورد توجه دوستداران تاريخ در همدان است، اما پس از خروج از فهرست ملي به واقع اهرم حفاظت و حمايت را از حافظان ميراث تاريخي گرفت.
وي همچنين بر اهميت به كارگيري مكانيزم هايي براي حمايت از اينگونه خانه هاي تاريخي كه هويت ديرينه مردم ايران زمين را معرفي مي كند تاكيد كرد.
توتونچي تصريح كرد: بكارگيري اهرم هاي تشويقي براي مالكان كه آنها را در حفاظت از بنا مشاركت دهد و همچنين حمايت هاي مالي از آنان توسط ميراث فرهنگي بايد تعريف شود.
وي اضافه كرد: بكارگيري راهكارهاي مناسب كه حمايت همه جانبه از مالك داشته و موجب تعامل مالكان شود از سوي ميراث فرهنگي ضروري است.
وي همچنين بيان كرد: اينگونه بناهاي تاريخي معرف هويت مردم اين شهر هستند و ميراث فرهنگي به تنهايي توان تامين مالي براي خريد اين بناها را ندارد و به همين دليل نياز مالي ورثه ابنيه تاريخي تامين نمي‌شود و اين شرايط دليلي براي خروج بنا از فهرست ملي كشور مي شود.
توتونچي اضافه كرد: اين در حالي است كه در صورتي كه با نگاه حفظ هويت و اعتبار ملي ارگان‌ها و سازمان‌هاي ديگر مي توان براي نجات بناهاي تاريخي تلاش كرد تا بتوان در آينده اين ميراث غني را حفظ كرد.
استان همدان داراي يك هزار و 830 اثر تاريخي و باستاني است كه حدود يك هزار اثر آن در فهرست آثار ملي كشور به ثبت رسيده است.
7521/576
همدان-خانه نراقي هاي همدان يكي از قديمي ترين حسينيه هاي خانگي - تاريخي ايران با بي مهري مالكان در آستانه تخريب و نابودي است.
