دیپلماسی علمی در دانشگاه فردوسی مشهد

یکی از مواردی که می تواند به گسترش علم و تاثیرگذاری بر فرهنگ های دیگر افراد و کشورها بیانجامد، به اشتراک گذاری منابع و مفاهیم علمی است.
بر همین اساس برای تنظیم مناسبات بین المللی علم و فناوری نیاز به مجموعه‌ ای از راهبردها، دیدگاه‌ها و سازوکارها و عواملی است که از آن به "دیپلماسی علمی" تعبیر می‌شود.

با توجه به اهمیت این موضوع دانشگاه فردوسی مشهد در چند سال اخیر در راستای دیپلماسی علمی گام های موثری برداشته است.
این دانشگاه که در سال ۱۳۲۸ تأسیس شده است، سومین دانشگاه تاسیس شده در ایران پس از دانشگاههای تهران و تبریز با بیش از ۶ دهه قدمت هم اکنون ۲۵ هزار دانشجو دارد که دو هزار و ۵۰۰ نفر آنها در مقطع دکترا و ۶ هزار نفر در مقطع کارشناسی ارشد و بقیه در مقطع کارشناسی مشغول تحصیل هستند. ۸۲۰ نفر عضو هیات علمی در دانشگاه فردوسی مشغول فعالیت هستند که ۶۵۰ نفر آنان دارای مدرک پی.اچ.دی یا دارای رتبه استادی یا پروفسوری هستند.
دانشگاه فردوسی مشهد به‌ عنوان بزرگ‌ ترین دانشگاه شرق کشور دارای ۱۳ دانشکده شامل ادبیات و علوم انسانی، الهیات و معارف اسلامی، علوم، مهندسی، کشاورزی، علوم ریاضی، علوم اداری و اقتصادی، دامپزشکی، علوم تربیتی و روانشناسی، منابع طبیعی، علوم ورزشی، معماری و شهرسازی، حقوق و علوم سیاسی و هفت پژوهشکده است.
این دانشگاه هم اکنون ۱۷۵۰ دانشجو و دانش پذیر بین المللی دارد که با جذب ۷۵۰ دانشجوی خارجی بیشتر از دانشگاه تهران در رتبه اول جذب دانشجوی بین المللی قرار دارد.

امضای تفاهمنامه ها در راستای دیپلماسی علمی 
رئیس دانشگاه فردوسی مشهد در حاشیه امضای تفاهم نامه ای با دانشگاه چک به خبرنگار ایرنا گفت: امضای تفاهم نامه های دیپلماسی علمی از برنامه های اساسی این دانشگاه است و ارتباط با دانشگاه های معتبر کشورهای اروپایی از جمله دانشگاه چک در راستای گسترش این دیپلماسی می باشد.
محمد کافی افزود: صرف نظر از رتبه بندی های بین المللی، دانشگاه فردوسی مشهد در همه ابعاد خود تبدیل به دانشگاه بین المللی شده است و شاهد این امر نیز پذیرش دانشجو از ۲۰ کشور دنیا در این دانشگاه است.

وی اظهار داشت: تلاش می کنیم خدمات علمی خود را به همه کشورهای منطقه ارائه دهیم و ارتباطات خود را با دانشگاه ها و کشور های تراز اول جهان حفظ و ارتقا دهیم.
وی گفت: در سیاست های جدید آموزش عالی کشور ارتقای پنج دانشگاه به تراز بین المللی و حضور در رتبه های زیر ۲۰۰ رتبه بندی های بین المللی هدف گذاری شده که دانشگاه فردوسی مشهد یکی از این پنج دانشگاه است.

کافی افزود: در راستای رسیدن به این هدف به هیچ وجه نباید از ارائه خدمات آموزشی با کیفیت مطلوب غافل شویم چرا که اصل تاسیس دانشگاه برای آموزش است. البته آموزشی که مبتنی بر پژوهش باشد.
وی اظهار داشت: دانشگاه فردوسی تلاش کرده است در کنار بین المللی شدن و ارتقای علمی در حوزه مسئولیت پذیری اجتماعی هم خود را وظبفه مند بداند.  
وی همچنین در مراسم عقد قراردادهای پژوهشی و فناوری میان مدیریت اکتشاف نفت کشور با دانشگاه فردوسی مشهد و شرکت های دانش بنیان گفت: برای پیشرفت در دیپلماسی علمی باید شبکه سازی را در دستور کار قرار دهیم و این امکان وجود دارد که به جای مشارکت با دانشگاه های برون مرزی در جاهایی که توانمندی داخلی وجود دارد با دانشگاه های خودمان قرارداد ببندیم و در عین حال این ظرفیت وجود دارد تا با شرکت ها و دانشگاه های بین المللی تعامل سازنده داشته باشیم.

۱۴۰ تفاهمنامه با ۳۷ کشور 
مدیرهمکاری‌ های علمی بین المللی و امور دانشجویان غیر ایرانی دانشگاه فردوسی مشهد نیز گفت: این دانشگاه در مجموع بیش از ۱۴۰ تفاهم نامه با ۳۷ کشور جهان دارد که ۳۳ مورد آن با ۲۰ درصد اجرا در مفاد آن مربوط به سال ۹۷ است.  
احسان قبول افزود: این قراردادها آورده مالی بسیار خوبی برای دانشگاه ایجاد می کند به طوری که در سال گذشته بیش از ۳۰ فرصت مطالعاتی برای دانشجویان دانشگاه فردوسی در دانشگاه های اروپایی ایجاد شد و تعداد بسیاری از استادان دانشگاه  فردوسی مشهد توانستند در همایش های کشورهای چین، ژاپن و روسیه با هزینه طرف مقابل شرکت کنند.
وی اظهار داشت: میانگین پرداختی یک دانشجوی خارجی برای تحصیل در دوره دکتری حدود ۸۰ میلیون تومان و برای دوره تابستانی یک ماه آموزش زبان فارسی حدود ۵۰۰ دلار است که درصد قابل توجهی از آن آورده مالی برای دانشگاه به شمار می رود.
وی گفت: برنامه پنج – دویست وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، قرار گرفتن این دانشگاه در بین پنج دانشگاه برتر ایران تا پایان سال ۱۴۰۴ و همچنین کسب حضور بین المللی در بین ۲۰۰ دانشگاه برتر جهان است.
قبول افزود: دانشگاه فردوسی فعالیت های گسترده ای در حوزه بین المللی سازی دانشگاه شامل جذب دانشجوی بین الملل، حضور استادان دانشگاه در سطح بین المللی، امضای تفاهم نامه با دانشگاه های خارجی، عملیاتی شدن تفاهم نامه های منعقده، برنامه های درسی مشترک با دانشگاه های معتبر جهان، فراهم کردن فرصت مطالعاتی برای استادان و دانشجویان، افزایش تعداد مقالات چاپ شده در مجلات معتبر بین المللی و چاپ مقالات مشترک با استادان تراز اول جهان را در دستور کار خود قرار داده است.

وی با بیان اینکه فراهم کردن امکانات برای رسیدن به این شاخص‌ ها در دستور کار امور بین الملل دانشگاه فردوسی مشهد است اظهار داشت: در حال حاضردانشگاه فردوسی در میان دانشگاه های جامع ایران که دارای تمام رشته های دانشگاهی است در رتبه دوم قرار دارد.  
عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی وظیفه دفتر همکاری های علمی و بین المللی را ایجاد ارتباط بین این دانشگاه با دیگر دانشگاه های منطقه و کشورهای جهان با هدف گسترش روابط علمی، فنی و بین المللی دانست و گفت: در حال حاضر این دفتر در شهرهای دمشق، نجف، اربیل، آنکارا، بیروت و هرات نمایندگی دارد و وظیفه آنها جذب دانشجو با استفاده از فعالیت های تبلیغاتی در رسانه های آن کشورهاست.
وی افزود: برای آغاز سال تحصیلی جدید یک هزار و ۴۰۰ درخواست از سوی دانشجویان خارجی برای ورود به دانشگاه فردوسی مشهد ارسال شده که این تعداد در تاریخ نظام آموزش دانشگاهی ایران برای یک نیم سال تحصیلی بی نظیر است و نشان از شهرت دانشگاه فردوسی مشهد در میان کشورهای دیگر دارد که خود دست یابی به یکی از مفاهیم دیپلماسی علمی است.

۲۰۰ پله صعود در نظام بین المللی
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه فردوسی مشهد هم گفت: در جدیدترین نتایج اعلام شده نظام رتبه بندی بین المللی شانگهای، دانشگاه فردوسی مشهد با ۲۰۰ پله صعود به رتبه های ۶۰۱ تا ۷۰۰ در میان دانشگاه های برتر جهان دست یافت.
حمیدرضا بهرامی افزود: در این نظام، عملکرد دانشگاه‌ ها و مؤسسات پژوهشی جهان بطور سالانه و بر اساس شاخص های کیفیت آموزش و پژوهش مورد سنجش و ارزیابی قرار می گیرد.  
وی اظهار داشت: این دانشگاه شهرت بسیار خوبی در دیپلماسی علمی و ارتباط با دانشگاه ها و موسسه های خارج از کشور به دست آورده و در طول یک سال گذشته توانسته است در زمینه  مرجعیت علمی و تاثیر گذاری اجتماعی فعالیت های خوبی از خود نشان دهد.

فارسی به عنوان زبان علم 
رئیس مرکز آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان دانشگاه فردوسی مشهد نیز گفت: وقتی زمینه رشد علمی فراهم می شود که فقط به مقالات خارجی اکتفا نکنیم و دیگران نیز نتیجه تحقیقات خود را به زبان فارسی ارائه دهند، زیرا ارتباطات علمی وقتی می تواند ثمربخش باشد که استقلال فرهنگی و سیاسی ایجاد کند.
محمد تقوی افزود: به همین دلیل باید منابع علمی به زبان فارسی داشته باشیم که کل دنیا درآینده نسبت به آنها حس احترام داشته باشد، از این جهت یکی از راه های رشد در ابعاد مختلف و همه جانبه این است که بتوانیم زبان فارسی را به عنوان یک زبان علمی در دنیای علم جا بیاندازیم.
وی اظهار داشت: بر همین اساس مصوبه جدیدی در دانشگاه فردوسی به تصویب رسیده است که دانشجویان خارجی مقطع دکتری برای دفاع از رساله خود می توانند به غیر از زبان انگلیسی از زبان فارسی نیز استفاده کنند و به همین دلیل برای این افراد یک دوره ویژه برگزار می شود و نمره آن نیز به جای آزمون زبان تافل به ثبت می رسد و این یک قدم مهم در جهت ایجاد منابع علمی به زبان فارسی به حساب می آید.
دانشیارگروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی گفت: برای هر نوع ارتباطی در قدم اول ارتباط زبانی و کلامی لازم است، بنابراین یکی از راه ها ی که افراد می توانند با کشور و فرهنگی آشنا شوند، یادگیری زبان آن است.
وی افزود: بر این اساس از سال ۹۲ این مرکز  شروع به فعالیت کرده و تاکنون حدود سه هزار زبان آموز در دوره های مختلف آن حضور داشته اند.  
تقوی ادامه داد: دانشجویان خارجی پس از آموختن زبان فراسی با دانشجویان ایرانی همکلاس می شوند و این روش می تواند در انتقال فرهنگ و دانش کشور به دانشجویان خارجی کمک کند.
۲۰۳۰/۶۰۵۳