تحریم‌ها می‌گذرد، لیست سیاه FATF نه!

برخی معتقدند پیوستن به کارگروه اقدام مالی (FATF) با وجود تحریم‌ها چندان توفیری نخواهد داشت، گویا فرض این افراد بر این است که تحریم‌ها تا ابد باقی می‌ماند و گویا سیاست‌های متضاد و تصمیم‌های بالا و پایین روسای پیشین ایالات متحده را فراموش کرده‌اند. بله، تحریم‌های یکجانبه آمریکا باعث محدودیت‌های بسیاری علیه نظام بانکی و مالی شده است و فعالان اقتصادی همواره از مشکلات ایجاد شده برای مبادلات مالی گلایه‌مند هستند.

اما آیا تحریم‌ها به این معناست که تمام تعاملات ایران با دنیا قطع شده است؟ اگر این چنین است پس تجارت حدودا ۵۰ میلیارد دلاری در هشت ماهه نخست امسال و آمارهای تجاری از کجا آمده است؟ حتی نفت خام که در تیررس تحریم‌های آمریکا قرار گرفته همچنان فروخته می‌شود. این حرفی است که معاون اول رییس جمهوری اعلام کرده و با اطمینان گفته «ما نفت را به روش‌های دیگر می‌فروشیم». 

کسی منکر مشکلات بوجود آمده بر اثر تحریم‌ها نیست و هیچ‌کس شرایط فعلی را ایده‌آل ارزیابی نمی‌کند و بی‌شک فعالان اقتصادی یکی از دشوارترین دوره‌های زندگی تجاری خود را سپری می‌کنند، حتی شاید بتوان گفت تجار دیگر چیزی برای از دست دادن ندارند و کار بیشتری هم از موطلایی کاخ‌سفید ساخته نیست که اگر بود، تا کنون از انجام آن کوتاهی نمی‌کرد. با تمام این‌ها هنوز تمام راه‌ها بسته نشده و برخلاف خواسته کاخ‌سفیدنشینان، سیاستمداران و تجار روش‌های جایگزین تجاری را پیدا کرده‌اند.

اما این همه ماجرا نیست، شرایط می‌تواند سخت‌تر هم بشود اما نه به خواست ایالات متحده! به یاد داشته باشیم که تعامل نداشتن کشور با گروه ویژه اقدام مالی (FATF) به معنای بستن همه منافذ تعامل با دولت‌هایی است که تحریم‌های آمریکا را رعایت نمی‌کنند. «تحریم‌های آمریکا ممکن است دچار شدت و افول شوند اما محدودیت‌های ناشی از فهرست سیاه کارگروه اقدام مالی (FATF ) به صورت اصولی و فراگیر تا زمان عادی شدن روابط کشور با این نهاد پابرجا خواهند ماند.» این را فعالان اقتصادی می‌گویند که سرد و گرم روزگار تحریم و برجام را چشیده‌اند و نگاهشان به منافع تجاری کشور بلندمدت است.

نگرانی فعالان اقتصادی از نپیوستن به FATF

«رضا پدیدار»، رییس کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق تهران در این زمینه به خبرنگار اقتصادی ایرنا می‌گوید: FATF کنواسیون بین‌المللی مبارزه با پولشویی و مخاطرات غیر رسمی در معاملات رسمی است. تمام فعالان اقتصادی و دست‌اندرکاران گردش معاملات و مبادلات پولی مالی از این موضوع مطلع هستند و هر فرایند مالی باید ابتدا هویت‌بخشی شود.

پدیدار با اشاره به برخی مداخلات پولی مالی در سیستم بانکی طی چند سال اخیر بیان کرد: این اتفاقات منجر به نظام‌مند شدن سیستم بانکی شد و اکنون نظام اجرایی در موسسات پولی مالی و بانکی کشور مقررات FATF را رعایت و به آن عمل می‌کنند.

وی تصریح کرد: هرکسی بخواهد پولی را در شبکه بانکی جابجا کند، احراز هویت کامل و شناسایی می شود که این پول را به چه منظور، برای چه کسی و از چه منبعی می‌خواهد واریز کند؛ البته که این اتفاق عمدتا برای ارقام بالای ۱۵ میلیون تومان انجام می‌شود.

عضو اتاق بازرگانی تهران خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد اکنون از جهت رعایت مقررات و کنواسیون‌های بین‌المللی این موضوع را رعایت می کنیم، اما به عنوان فعالان اقتصادی نمی‌دانیم چرا مقامات مسوول تصویب مرحله پایانی را با تاخیر مواجه کرده‌اند.

پدیدار با اشاره به مشکلات نپیوستن به FATF بیان کرد: مشکل زمانی بوجود می‌آید که تحریم‌های  یکجانبه تمام شود و ما به شبکه پولی مالی بین المللی اتصال پیدا کنیم. آن موقع باید حتما به این مقررات متعهد باشیم تا شبکه بانکی ایران به شبکه جهانی متصل شود.

به فکر فردای تحریم‌ها باشیم

«عباس آرگون»، عضو کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران در این زمینه به ایرنا گفت: وقتی بخواهیم در قاعده جهانی کار کنیم، باید قوانین و مقررات آنها را نیز بپذیریم. اکنون به علت تحریم‌های آمریکا شرایط برای فعالان اقتصادی دشوار است، اگر این مقررات را نیز رعایت نکنیم شرایط سخت تر خواهد شد.

وی با بیان اینکه زیرساخت‌های پیوستن به این نهاد مالی مهیاست، افزود: بخش عمده کارها همچون آیین نامه پولشویی آماده شده است و تنها باید قوانین را بپذیریم تا با قواعد جهانی کار کنیم.

عضو اتاق بازرگانی تهران تاکید کرد که اگر تحریم‌ها لغو شود اما این قوانین را نپذیرفته باشیم، بانک‌ها روابط مالی و بانکی با ما نخواهند.

آرگون تصریح کرد: روز گذشته معاون اول رییس‌جمهوری اعلام کرد که در حال حاضر چه میزان حجم کالا و حجم پول در حال جابجا شدن بین کشوها است. این یعنی در شرایط تحریم مفرهایی وجود دارد که در صورت بازگشت ایران به لیست سیاه FATF، آن مفرها بسته می‌شود و تحت فشار بیشتری قرار خواهیم گرفت.

وی خاطرنشان کرد که بخشی از کارها با وجود تحریم حال انجام شدن است، اما در صورت پیوستن به لیست سیاه کشورهای دیگر می‌توانند اقدام متقابل علیه ما انجام دهند و بهتر است به فکر فردای تحریم‌ها باشیم. 

آرگون با بیان اینکه اگر بخواهیم با دنیا تعامل داشته باشیم نمی‌توانیم به تنهایی برای دنیا تعیین تکلیف کنیم، افزود: البته این بدان معنا نیست که هرچه آنها می‌خواهند انجام دهیم، اما می‌توان با مذاکره و تعامل چارچوب‌های داخلی را حفظ کرد.

وی با اشاره به اهمیت تعامل و دیپلماسی گفت: اگر در مقابل دنیا بایستیم نمی‌توانیم راه به جایی ببریم و راه پیشرفت و توسعه در تعامل با اقتصاد دنیا و اقتصاد جهانی است.