نخود در سطح ۲۰۰ هزار هکتار از اراضی استان کرمانشاه کشت می‌شود و در سال جاری ۱۰۰ هزار تن نخود تولید شده که معادل حدود ۶۰ درصد نخود تولیدی در کشور است اما از این میزان تولید، کمتر از هزار تن در استان کرمانشاه فرآوری می‌شود و بقیه به صورت خام و با قیمت بسیار پایین از استان خارج می‌شود.
کرمانشاه شایسته‌ی صفت «شهر جهانی نخود» است
نخود فرآوری شده و مشتقات آن مانند نخودچی،آرد نخود، لپه و غیره طرفداران بسیاری را در کشورهای همجوار و اروپا دارد که اگر این زنجیره تولید نخود در استان وجود داشته باشد هم سود بیشتری را نصیب کشاورز می‌کند و هم تحولی را در اشتغال استان ایجاد خواهد کرد.
۹۰ درصد کل نخودچی دنیا در شهر «ممقان» فرآوری و به اکثر کشورهای دنیا صادر می‌شود و سالانه میلیون ها دلار ارز را وارد کشور می‌کند و حدود ۱۵ هزار شغل را در استان آذربایجان شرقی ایجاد کرده است در حالی که کرمانشاه با این حجم از تولید نخود در سال، شایسته‌ی صفت«شهر جهانی نخود» بود.
مزه و طعم نخود کرمانشاه به دلیل خاک حاصلخیز و آب و هوای مطلوب، با سایر نخودها تفاوت دارد و همین امر باعث اقبال بیش از پیش مردم به این محصول استان شده است.
سرمایه‌گذاران با بازار فرآوری نخود آشنایی ندارند
رییس شورای ملی نخود استان کرمانشاه در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: متاسفانه متناسب با تولید نخود در استان فرآوری آن را انجام نداده‌ایم و یکی از دلایل آن نوسانات قیمتی این کالا در بازار است و چون در کرمانشاه کسی این کار را انجام نداده است، سرمایه‌گذران آشنایی کافی در این زمینه ندارند، از ریسک بازار می‌ترسند و در این حوزه ورود نمی‌کنند.
ناصر مرادی شهر ممقان را شهر نخودچی و آذرشهر را شهر لپه عنوان کرد و افزود: ما هم در استان کرمانشاه با توجه به اینکه از نظر تولید مواد اولیه مشکلی نداریم، در شورای نخود، اقدامات پایه‌ای را برای فرآوری نخود انجام داده‌ایم و هم‌اکنون پنج دستگاه لیزر برای دانه‌بندی و رنگ‌بندی و تمیز کردن نخود در کرمانشاه نصب شده است.
اولین دستگاه تولید نخودچی وارد کرمانشاه شد
وی از ورود اولین دستگاه تولید نخودچی به کرمانشاه خبر داد و گفت: این دستگاه با هزینه بخش خصوصی خریداری شده است و در همین ماه جاری اولین واحد تولیدی نخودچی با اشتغال مستقیم حداقل پنج نفر شروع به کار می‌کند.
مرادی، نخود کرمانشاه را دارای کیفیت و مرغوبیت بی‌نظیری در کشور دانست و افزود: اگر یکی ۲ واحد در زمینه تولید فرآورده‌های نخود کار کنند و بازار آن در کرمانشاه فراگیر شود، در یکی ۲ سال آینده تعداد سرمایه‌گذاران و واحدهای بیشتری در استان فعالیت می‌کنند که هم برای کشاورزان ارزش افزوده دارد و هم سهم زیادی در ایجاد اشتغال استان را بر برعهده می‌گیرد.
این عضو شورای ملی نخود ایران در پایان گفت: همه مدیران ارشد استان و سازمان جهاد کشاورزی و سایر ادارت مربوطه حمایت‌های لازم را از نخود کرمانشاه دارند و ما از بانک ها هم انتظار داریم با تسهیلات ارزان قیمت سرمایه‌گذران را در تولید فراورده‌های نخود یاری کنند.
سال آینده ۱۵ هزار تن از نخود تولیدی استان را فرآوری کنیم
مدیر صنایع تبدیلی و تکمیلی سازمان جهاد کشاورزی هم در این خصوص گفت: از مجموع ۱۰۰ هزار تن تولید سالانه فقط هزار تن نخود فرآوری شده در استان به صورت کنسرو تولید می‌شود که بسیار ناچیز است.
سعید کریمی افزود: ظرفیت بسته‌بندی همه نخود تولیدی استان را داریم اما در فرآوری آن مشکل داریم و با صدور ۲ مجوز فرآوری در سال آینده امیدواریم ۱۵ هزار تن از نخود تولیدی استان را فرآوری کنیم.
وی تصریح کرد: سازمان جهاد کشاورزی شرایط را برای صدور مجوز و تسهیلات در این زمینه را مهیا کرده است و در حال رایزنی با چند سرمایه‌گذار هستیم تا فرآوری نخود را با امکانات روز و مدرن انجام دهیم که بتوان به راحتی محصول تولید شده را به خارج از کشور صادر کرد.
زنجیره ارزش نخود را طراحی کرده‌ایم
اما معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندارکرمانشاه مشکل فرآوری نخود را سرمایه‌گذار نمی‌داند و می‌گوید: سرمایه‌گذاری در این بخش خیلی سنگین نیست و نبود زیرساخت این صنعت، نوسان قیمت، نبود ثبات در قوانین و مقررات، عدم آشنایی و نبود اطمینان به بازار را از مهمترین دلایل عدم موفقیت در این حوزه عنوان کرد.
هدایت حاتمی افزود: نخود در استان کرمانشاه به دلیل تیراژ بالای آن برای ما بسیار مهم است اما روی فرآوری نخود تا الان کار نشده است که بسنده کردن به حداقل درآمد و نبود فرهنگ کار و تلاش و آشنا نبودن افراد از دیگر دلایل آن است و ما در همین راستا زنجیره ارزش نخود را از بذر،کاشت، برداشت، بسته‌بندی، بازار و فرآوری را طراحی کرده‌ایم و امیدواریم در آینده اتفاقات خوبی در این حوزه بیفتد.
نخود یک محصول با مصرف آب کم است و در شرایطی که با بحران کم آبی مواجهیم حساب ویژه‌ای روی این محصول کشاورزی برای آینده باز شده تا کشاورزان به سمت کشت این محصول هدایت شوند.
فرآوری نخود در جهان فقط در ۲ کشور آسیایی ایران و ترکیه انجام می‌پذیرد، در کشور ما فرآوری محصول نخود به صورت اختصاصی فقط در شهرستان ممقان از توابع استان آذربایجان شرقی انجام می‌گیرد که ۴۰ درصد آن مصرف داخلی و ۶۰ درصد محصول فرآوری شده نیز به کشورهای اروپایی، خاورمیانه و آمریکای لاتین صادر می‌شود.
دستگاههای لازم برای تولید نخودچی، دستگاه نخودپاک کن، سورتینگ اولیه، دستگاه آتش، دستگاه پوست کن و دستگاه سورتینگ نهایی است.
در استان کرمانشاه کشت نخود به ۲ صورت پاییزه و بهاره انجام می‌شود. در کشت پاییزه نخود به صورت ماشینی برداشت می‌شود چرا که ارتفاع نخودها بلند است و با کمباین به راحتی برداشت می‌شود و کشاورز مجبور به کندن نخود با دست در زیر آفتاب نیست، اما در کشت بهاره به دلیل کوتاهی ارتفاع، نخود به روش سنتی برداشت می‌شود.
کشت نخود بهاره به طور متوسط در هر هکتار ۵۰۰ کیلوگرم تولید دارد اما در کشت نخود پاییزه تا یک و نیم تن محصول می توان برداشت کرد.
استان کرمانشاه با حدود ۱۲۵ هزار بهره بردار در بخش کشاورزی، بیش از ۹۵۰ هزار هکتار زمین کشاورزی و تولید سالانه چهار میلیون و ۲۰۰ هزار تن انواع محصولات کشاورزی، دامی و باغی یکی از قطب های کشاورزی کشور است.
در استان ۲ میلیون نفری کرمانشاه، نرخ بیکاری در تابستان امسال ۱۴.۴ درصد از سوی مرکز آمار ایران اعلام شده بود و گفته می شود بیش از ۱۵۰ هزار نفر بیکار هم اکنون در استان وجود دارد که هر سال هفت هزار و ۵۰۰ نفر به آنها اضافه می شود.
