اصلاحات و تجربۀ دموکراسی در دانشگاه به رویدادهای سیاسی دانشگاه در دوران اصلاحات می‌پردازد. این کتاب که به نوعی سومین دفتر از تاریخ شفاهی آموزش عالی ایران به روایت مسئولان سیاسی وزارت علوم، تحقیقات و فناوریِ وقت به اهتمام پدرام الوندی است، تقریر و روایتی گفت‌وگومحور است که هسته اصلی آن با حضور افرادی نظیر مصطفی معین، هادی خانیکی، فریدن رحیم‌زاده، احمد داوری، غلامرضا ظریفیان و ... شکل گرفته و اشخاص در آن به شرح خاطرات و مخاطرات دوران مسئولیت خود می‌پردازند.
مصطفی معین وزیر علوم دوران اصلاحات در مقدمه کتاب نگاشته است: «بازخوانی تاریخیِ مهمترین رخدادهای حوزۀ علوم و تحقیقات و فناوری (در دوره ۱۳۷۶ الی ۱۳۸۲) به وضوح تاثیرات متقابل سیاست و دانشگاه را بر همدیگر نشان می‌دهد. این کتاب روایت کنش‌ها و واکنش‌های میان حوزه علم و حوزه سیاست در این مقطع تاریخی مهم است. دو جلد دفتر دانش که با نام‌های آموزش عالی، عدالت و توسعه و آموزش عالی، تحول ساختاری و توسعۀ علمی در سال‌های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ منتشر شده‌اند، تاریخ شفاهی تلاش‌هایی است که برای برداشتن گام‌هایی نو در جهت تحرک و توسعۀ علمی در دو مقطع متفاوت (۱۳۷۲-۱۳۶۸) و (۱۳۸۲-۱۳۷۶) به انجام رسیده است تجربۀ حضور در دولت نخست آقای هاشمی رفسنجانی و در دو دولت جناب آقای خاتمی دربرگیرندۀ بخش مهم از تجربه تاریخی سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی آموزش عالی در جامعه‌ای دست‌خوش تغییرات پردامنه و پرشتاب است. ارزیابی اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی سیاست‌ها و برنامه‌های توسعۀ آموزش عالی کشور در این دوره، هم لازم است هم ممکن و می‌توان بر پایه این الزام و امکان، به ارزیابی و نقد آن‌ها پرداخت».
از جمله سیاست‌های اجرایی شده این دوره به مدعای مصطفی معین که می‌توان به سنجش وضعیت آن‌ها با دوره‌های قبل پرداخت، اجرایی شدن فرآیندهای توسعۀ آموزش عالی در دولت‌های سازندگی و اصلاحات، برنامه‌ریزی گسترش آموزش عالی با هدف محرومیت‌زدایی آموزشی و فرهنگی، تقویت زیرساخت‌های علمی و پژوهشی برای پشتبیانی از توسعه کمی و کیفی دانشگاه‌ها و تأسیس هیأت‌های امنا برای استقلال نهاد دانشگاه، دفاع از آزادی علمی و انجام مسئولیت اجتماعی دانشگاه، حرکت در جهت ترمیم شکاف‌های میان دانشگاه و صنعت، انتخابی کردن مدیریت‌های دانشگاهی به منظور تحقق مشارکت دموکراتیک دانشگاهیان در ادارۀ دانشگاه و دستیابی به حقوق شهروندی – به عنوان یکی از مهمترین اقداماتی که البته به شکست انجامید- و کاهش سطخ اختلال و مداخله‌های امنیتی و سیاسی در دانشگاه است.
به گواه پدرام الوندی راوی اصلی این گفت‌وگوها و بیان خاطرات این کتاب میزبان و مستندسازی روایتی از دانشگاه است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است و تا کنون به شکل مستقل هیچ کدام از مدیران آموزش عالی آن دوران به این صورتی که در اصلاحات و تجربۀ دموکراسی در دانشگاه از تجارب دوران مسئولیت خود سخن گفته‌اند، درباره این دوران و اتفاقات و بحران‌هایش روایتی ارایه نداده‌اند.
گفتنی است که اصلاحات و تجربۀ دموکراسی در دانشگاه با زیرعنوان رویدادهای سیاسی دانشگاه در عصر اصلاحات در ۳۱۷ صفحه، با شمارگان ۵۵۰ نسخه برای نخستین بار در سال ۱۳۹۸ از سوی نشر نی چاپ و ارایه شده است.
نظر شما