محمدحسین بوچانی، این مطلب را پنجشنبه در همایش ملی با عنوان "محیط‌زیست سالم و توسعه پایدار در پرتو حقوق شهروندی، چالش‌ها و راهبردها" که به صورت مجازی برگزار شد، بیان کرد و همچنین اظهار داشت: در حوزه محیط‌زیست از یک سو با مجموعه ضوابط و ساختارها سر و کار داریم و از سوی دیگر شهروندانی که قرار است برای شکوفایی محیط‌زیست اقدام کنند.
وی افزود: در جمهوری اسلامی، حفاظت از محیط‌زیست وظیفه عمومی تلقی می‌شود، از این رو فعالیت‌های اقتصادی و غیر آن که سبب خسارت به محیط‌زیست شود، ممنوع است.
رییس مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران اضافه کرد: در این زمینه همه دستگاه‌ها باید برای اجرای اصل ۵۰ قانون اساسی اقدام کنند، در سیاست‌های کلی محیط‌زیست هم محورهای ابلاغی از سوی رهبری اهمیت بسیاری در حوزه برنامه‌ریزی و قانون‌گذاری دارد، از سوی دیگر در منشور حقوق شهروندی، حفاظت از محیط زیست وظیفه‌ای همگانی تلقی شده و تکالیف روشنی در زمینه صیانت از آن درج شده است.
بوچانی، همچنین از حقوق شهروندی در حوزه محیط‌زیست به عنوان بنیان زندگی شهری نام برد که در راه توسعه و پیشرفت شکل می‌گیرد.
وی افزود: شهروندان از طریق مجموعه‌ای قوانین و سیاست‌ها باید فضای سبز، پسماند آب و فاضلاب، آلودگی هوا و آلودگی صوتی را جدی تلقی کنند.
فضای سبز شهری، زیرساخت شهرها به شمار می‌آیند
به گفته رییس مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، چه در حوزه ملی و یا در حوزه بین‌المللی، فضای سبز و باغ‌ها زیرساخت‌های شهرها به‌شمار می‌آیند، همانگونه که اتوبان و مترو زیرساخت‌های شهر هستند، بنابراین با ضوابط و مقررات کاربری‌ها نمی‌توان با آنها برخورد کرد.
بوچانی، همچنین بر ضرورت شناسنامه‌دار شدن فضای سبز شهری تاکید و بیان کرد: این مساله به عنوان الزامی حقوقی سال‌هاست مورد غفلت واقع شده است؛ به عبارت دیگر از آنجا که هر یک از زیرساخت‌های شهری سندی دارند، تمام فضای سبز شهری نیز باید از شناسنامه برخوردار شوند اما مجموعه‌های مدیریت شهری به این موضوع بی‌اعتنایی می‌کنند.
پسماند، پاشنه آشیل مدیریت شهری است
وی، در مورد حوزه پسماند نیز اظهار داشت: در مطالعاتی که در این خصوص صورت گرفته است، پسماند به عنوان پاشنه آشیل مدیریت شهری به‌شمار می‌رود. بررسی‌های بین‌المللی نشان می‌دهد اگر ساختارهای اجرای مدیریت پسماند بتوانند تولیدکننده پسماند را شناسایی کنند، گامی مهم در جلوگیری از تخریب محیط‌زیست برداشته خواهد شد.
رییس مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران ادامه داد: در حال حاضر هر فرد به هر میزان که بخواهد می‌تواند پسماند تولید کند و این موضوع باعث تضییع حقوق شهروندان فرهنگ‌مدار می‌شود، از همین رو برای حل این مساله در دنیا راه‌حل روشنی پیدا کرده‌اند، یعنی سعی می‌کنند با هوشمندسازی میزان پسماند شهری را مدیریت کنند.
بوچانی افزود: در حوزه ساخت و ساز نیز سال‌هاست صدور پروانه منوط به طراحی مکانی برای استقرار زباله است اما در اکثر کلان‌شهرها این الزام حقوقی رعایت نمی‌شود و برای استقرار سطل‌های زباله چاره اندیشی نمی‌شود.
کاهش آلودگی هوا در گرو ایجاد شهر هوشمند است
وی، در مورد آلودگی هوا به اهمیت رویکرد "جابه‌جایی کمتر، دسترسی بیشتر" پرداخت و گفت: در این زمینه باید اساسا نیاز به خودرو را کاهش دهیم و این موضوع از طریق ایجاد شهر هوشمند محقق خواهد شد.
رییس مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، با بیان اینکه حدود پنج دهه است که در مدیریت شهری حدود ۴۰ درصد کل بودجه عمرانی به اتوبان‌سازی و تولید خودرو اختصاص می‌یابد، اظهار داشت: روشن است که در این مدت، مساله کاهش ترافیک را حل نکرده‌ایم و این مهم از مبانی تضییع حقوق شهروندی به شمار می‌رود.
بوچانی، برخورداری از محیط‌زیست سالم را از اساسی‌ترین مصادیق حقوق شهروندی برشمرد و افزود: نادیده گرفتن این مهم، حق بر حیات، حق بر سلامت و حق بر زندگی استاندارد را با مشکل مواجه می‌سازد.
وی اظهار داشت: در مجموعه قوانین ایران، مقررات بسیاری برای حفاظت از محیط‌زیست به تصویب رسیده است اما متاسفانه این قوانین، قدرت و اثرگذاری لازم را نداشته است که نتیجه منطقی آن آسیب‌پذیری حق شهروندی در کشور خواهد بود.
بوچانی، با بیان اینکه با بگیر و ببند نمی‌توان مساله محیط‌زیست را حل کرد، ادامه داد: تعدد دستگاه‌های ذی‌ربط در ارتباط با محیط‌زیست شهری و قدیمی‌بودن برخی از قوانین و مقررات، از علل اصلی مشکلات حقوقی در حوزه محیط‌زیست است.
نخستین همایش ملی "محیط‌زیست سالم و توسعه پایدار در پرتو حقوق شهروندی، چالش‌ها و راهبردها" با حضور فعالان محیط‌زیست، حقوقدانان و مدیران شهری به میزبانی موسسه آموزش عالی آپادانای شیراز در هتل همای این شهر به صورت حضوری و مجازی برگزار شد.
نظر شما