نذری به بلندای محرم +فیلم

به گزارش خبرنگار ایرنا، روستای "کوهستان"‌ که بیشتر شهرتش مدیون سکونت و زیست عالم جلیل القدر مرحوم آیت الله حاج شیخ محمد کوهستانی است را می توان به طور قطع احیاکننده این سنت دیرینه در مازندران بویژه این روستا دانست.

هرچند اطعام دهی به عزاداران حسینی در ماه محرم در جای جای ایران مرسوم و متداول است و حتی سابقه این رسم با اتکا به روایات به دوران امام ششم شیعیان بر می گردد، ولی در سال های اخیر همانگونه که بیشتر آداب و رسوم سنتی در سالها عبور و گذر روزهای زندگی به دست فراموشی شده سبک و سیاق سنتی این رسم نیز رنگ و بوی گذشته خود را از دست داده است.

اهالی روستای کوهستان، روستایی که در حدود پنج کیلومتری غرب شهر بهشهر واقع است، آداب سنتی اطعام عزاداران حسینی را با پایمردی و درس گرفتن از محضر عارف بزرگ و معلم اخلاق آیت الله کوهستانی که ' آقاجان ' می نامیدنش، حفظ کرده اند.

اطعام شب های دهه اول محرم در روستای کوهستان آداب خاص خودش را دارد. یکی از آنها قرار دادن غذا داخل سینی بزرگ و گرد است که در زبان مازندرانی به آن مجمه می گویند. مجمه به طور معمول از جنس مس است و بسیاری از خانواده های کوهستانی در این سال ها تلاش کردند تا در حد مقدور برای مجمه گذاری از سینی های مسی استفاده کنند.
در این سنت، بانوان روستای کوهستان پیش از ماه محرم مقدمات مجمه گذاری را با نذری خاص و فراهم آوردن امکانات مورد نیاز تدارک می بینند و برخی از خانواده های کشاورز و دامدار نیز در طول سال هنگام برداشت محصول یا فروش دام های اضافی، سهم مجمه گذاری محرم را مشخص می کنند تا به هنگام محرم دچار مشکل نشوند.
بر خلاف اطعام دهی امروزی که اصولا بر عهده آشپزهای حرفه ای و آشپزخانه داران گذاشته می شود، در آئین مجمه گذاری زنان در هر خانواده کوهستانی تمام شب های دهه اول محرم را خودشان در منزل آشپزی می کنند.
کدبانوهای کوهستانی برای این کار سنگ تمام می گذارند و همه تلاششان را به کار می گیرند تا بهترین دستپخت را برای عزاداران حسینی ارائه دهند. برنج طارم محلی، گوشت و مرغ محلی، لبنیات محلی و گاهی گوشت مرغابی پای ثابت آشپزی برای آئین مجمه گذاری است.

ارسال غذای آماده شده به تکیه روستا نیز دارای آئین ویژه ای است به این ترتیب که بانوان پس از شنیدن صدای شیپور از گلدسته مسجد قدیمی روستا مجمه ‌هایشان را بر سر نهاده و به سمت تکیه می آیند و مجمه را در اختیار عزاداران می گذارند.
به طور معمول هر خانواده غذای سه تا چهار نفر را پخته و به تکیه می برد.
در اینجا دیگر از ظروف یکبار مصرف و سفره های پلاستیکی خبری نیست. عزاداران حسینی مجمه را به ردیف داخل تکیه می گذارند و دور آن جمع می شوند و غذا را میل می کنند و این سنت در تمامی شب های دهه اول محرم تکرار می شود.
عزاداران حسینی پس از صرف غذا، مراسم عزاداری و سینه‌زنی را به روش سنتی و با شکوه خاصی در تکیه شهدای روستای کوهستان برگزار و عشق و ارادت خود را به سید و سالار شهیدان امام حسین(ع) و یاران وفادارش ابراز می کنند.
به گفته اهالی روستای کوهستان، این سنت، سینه به سینه از اجداد و نیاکانشان به آنان منتقل شده است و از زمان های بسیار دور به قدمت ۲ قرن و زمان ' ملا محمد باقر ' از عالمان ربانی منطقه و پدربزرگ عالم ربانی آیت الله حاج شیخ محمد کوهستانی وجود داشته است.

اهالی روستای کوهستان بهشهر معتقدند که سنت مجمه گذاری بیش از دو سده در این روستا سابقه دارد و علاوه بر سنتی که همه ساله در طول دهه اول محرم در روستای کوهستان متداول است، مجمه های نذری و وقفی فراوانی هم برای اطعام دهی به تکیه این روستا می آید.
آنان همچنین می گویند: آقاجان کوهستانی این سنت اطعام دهی را نظام مند کردند و در برگزاری این سنت از پیشتازان بودند و خود شخصا از عزاداران پذیرایی می‌کردند و به اهالی این روستا هم توصیه می‌کردند که از غذای خود هر چه که میل می‌کنند، در ایام محرم به تکیه آورده و با دیگران بخورند و در بین نیازمندان قسمت کنند و اطعام دهی برای سرور و سالار شهیدان در مازندران از سنت های بسیار دیرین مردم این دیار است و در جای جای این خطه برگزار می شود، اما در کنار مراسم اطعام دهی که در اکثر مساجد و روستاها و شهرهای این دیار انجام می شود، روش مجمه گذاری و اطعام دهی سنتی روستای کوهستان از شور و شعور بیشتری برخوردار است.
امروزه سنت های محرم در گوشه و کنار ایران اسلامی با شور و شعور خاصی در حال برگزاری است و سینه زنی و زنجیرزنی، عزاداری، ذکر مصیبت، اطعام دهی، تعزیه خوانی و به تصویر کشیدن تاریخ کربلا و عاشورا از جمله این سنت هاست.