گروه جامعه ایرنا - بررسی، اجرا و تدوین آیین نامه رتبه‌بندی معلمان اقدامی بود که دولت سیزدهم از ابتدای فعالیت خود مورد توجه قرار داد زیرا این طرح با هدف ارج نهادن به نظام تعلیم و تربیت و ترمیم حقوق فرهنگیان و اعمال تجربیات، توانمندی ها و شایستگی های معلمان در احکام استخدامی آنان در برنامه ششم توسعه به عنوان تکلیف قانونی مصوب شده بود اما اجرای آن در دولت گذشته به تعویق افتاده بود.
رتبه بندی معلمان از تصویب تا اجرا
رتبه بندی معلمان خواسته ای بود که از یک دهه پیش مطرح شد و پس از کش و قوس های فراوان زمزمه اجرای آن از سال ۹۷ جدی‌تر شد؛ طولانی شدن فرآیند تصویب لایحه آن در دولت، مجلس و شورای نگهبان سبب شد تا در اسفندماه ۱۴۰۰ در نهایت این موضوع به قانون تبدیل شده و در بودجه ۱۴۰۱ اعتباری معادل ۴۰ هزار میلیارد تومان برای اجرای آن در نیمه دوم ۱۴۰۰ و سال ۱۴۰۱ تعیین شود.
به این ترتیب قانون رتبه بندی معلمان از ۳۱ شهریور ۱۴۰۰ روی احکام معلمان اعمال شد و این آیین‌نامه به‌گونه‌ای اجرا شد که همه معلمان در یکی از رتبه های یک تا پنج قرار بگیرند و هیچ معلمی بدون رتبه نباشد؛ همچنین میزان دریافتی برای هر معلم براساس سه مولفه حق شغل، شاغل و فوق العاده شغل از ۴۵ تا ۹۵ درصد متفاوت در نظر گرفته شد.
در واقع هدف اصلی رتبه‌بندی از همان اول که به صورت طرح بود و تا امروز که تبدیل به قانون شده، ارتقای کیفیت تعلیم و تربیت است. اهداف بعدی، ارتقای صلاحیت معلمی و ایجاد رقابت سازنده و موثر در نظام تعلیم و تربیت و البته اصلاح نظام پرداخت است که می‌تواند باعث پویایی و افزایش بار علمی و پژوهشی معلمان شود.
البته اجرای این قانون هم مانند هر طرح جدید دیگر در ابتدا در کنار موافقان، نارضایتی‌هایی راهم به همراه داشت که در این راستا، برخی از معلمان معتقد بودند که رتبه مناسب خود را دریافت نکرده‌اند که البته بخشی از این موضوع به بارگذاری نامناسب مدارک و بخشی دیگر به ایرادات سیستمی مربوط می‌شد.
اما در کل، معلمان در فضای مجازی و سایر گردهمی‌ها از اجرای این طرح آن هم پس از ۱۰ سال توقف ابراز خرسندی کردند و بسیاری دیگر واکنش‌های مثبت خود را نسبت به اجرای این طرح اعلام کردند چراکه حتی در این حالت هم معلمان نسبت فعالیت‌های علمی، پژوهشی، فرهنگی و آموزشی فعال‌تر از پیش عمل می‌کردند و از سوی دیگر مبالغی به حقوق آنها اضافه شده بود.
در نهایت به منظور رسیدگی به اعتراضات آن دسته از معلمان ناراضی، کار کارگروه‌های تخصصی بررسی اعتراضات رتبه بندی از ۱۹ فروردین ۱۴۰۲ در ادارات آموزش و پرورش سراسر کشور تشکیل شد و به اعتراضات معلمان در این حوزه رسیدگی کرد.
همچنین مجتبی هاشمی مدیرکل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات وزارت آموزش و پرورش در شهریور ۱۴۰۲ اعلام کرد: پیگیری ۶۲ هزار پرونده رتبه‌بندی معلمان در هیات ممیزه مرکزی در حال انجام است که برای صدور حکم به استان‌ها و مناطق مجوز داده شده است.
در این راستا، علی محبی رئیس پژوهشگاه مطالعات وزارت آموزش و پرورش در آذر امسال از تدوین آیین نامه جدید رتبه‌بندی معلمان برای مرحله ارتقا خبر داد و گفت: شاید اکنون صلاح نباشد، جزئیات آیین‌نامه جدید رتبه‌بندی معلمان را تشریح کنم چراکه آیین‌نامه جدید باید فرایند تصویب را طی کند اما به صورت کلی رویکرد کلی آیین‌نامه جدید در مقایسه با گذشته، ارتقای کیفیت صلاحیت‌های حرفه‌ای معلمان است.
در نهایت وزارت آموزش و پرورش ۲ دی از رسیدگی به همه اعتراضات و بسته‌شدن سامانه رتبه‌بندی معلمان خبر داد و اعلام کرد که اعتراض جدیدی پذیرفته نمی‌شود.
رفتار با معلم مانند استادان دانشگاه می‌شود
سخنگوی وزارت آموزش و پرورش ششم دی ماه درباره رتبه بندی معلمان چنین گفته است: اگر معلمان بخواهند مسیر رشد خود را بدانند باید آیین‌نامه رتبه‌بندی را مدنظر قرار داده و آن را حفظ باشند چون رتبه بندی فعالیت‌های معلم را در حوزه آموزش و پژوهش مشخص می‌کند.
علی فرهادی با تاکید بر اینکه تمرکز آیین نامه جدید بر ارتقای رشد معلمان است، بر این نکته تاکید کرد که از این پس با معلم همانند یک استاد دانشگاه رفتار می شود و او باید بتواند فعالیت های فرهنگی و آموزشی و پژوهشی خود را احصا کرده و برای ارتقای خود تلاش کند.
وی تاکید کرد: در رتبه‌بندی معلمان، افراد براساس فعالیت‌هایی که انجام می‌دهند ارتقا می‌یابند و نه براساس سنوات خدمت؛ رتبه بندی اولیه، معترضانی داشت اما آغاز کار بود و در ادامه اینگونه نیست که یکباره تعداد زیادی از معلمان را بررسی کنیم، هر فردی که وارد آموزش و پرورش می‌شود مبتنی بر آیین‌نامه رتبه‌بندی بر اساس فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و افتخاراتی که یک معلم می‌تواند کسب کند، ارتقا خواهد یافت.
اجرای رتبه‌بندی نشان از اهمیت دولت سیزدهم به معلمان است
رتبه‌بندی معلمان در برنامه ششم توسعه به دولت تکلیف شده بود اما در بررسی، تدوین و اجرای آن غفلت شد تا در نهایت در دولت سیزدهم محقق شد و سهم مناسبی از بودجه کشور نیز به این امر مهم تخصیص داده شد.
براین اساس، ۱۲ تشکل مرتبط با فرهنگیان کشور در نامه مشترکی به رییس جمهور با قدردانی از اهتمام دولت سیزدهم به اجرای این طرح خاطر نشان کردند: نخستین مطالبه معلمان از دولت سیزدهم از همان روزهای ابتدایی، اعمال رتبه‌بندی بود که اقدامات کارشناسی آن با همکاری مجلس شورای شورای اسلامی انجام شد و دولت هم با وجود بدیهی‌های سنگینی که از دولت گذشته روی دوشش افتاده بود، رتبه‌بندی را اجرا کرد.
داوود روستایی جانشین قرارگاه جهادی عدالت تربیتی و نصیب آموزشی برابر درباره اجرای طرح رتبه بندی به خبرنگار اجتماعی ایرنا اظهار داشت: دولت های گذشته با وجود اینکه شعارهایی را برای رتبه بندی معلم می دادند، اجرای آن را مسکوت گذاشتند در حالی که دولت سیزدهم بار سنگین اجرای آن را پذیرفت.
وی افزود: اهمیت جایگاه معلمان برای دولت سیزدهم به قدری بود که با وجود بدیهی‌های مالی، رئیس جمهور و رئیس مجلس شورای اسلامی موضوع رتبه‌بندی را دولت و مجلس پیگیری کردند، اقدامی که سال‌ها متوقف شده بود، بالاخره به سرانجام رسید.
روستایی ادامه داد: هنگام اجرا در روش‌ها و عملیات اجرایی، نقص ایجاد شد، این روش‌ها و نقص‌ها باعث شد که عده‌ای از معلمان ناراضی شوند و معتقد بودند که به رتبه واقعی خود نرسیده‌اند. این معلمان ناراضی ۲ دسته بوده‌اند، معلمانی که بارگذاری مدارک آنها ناقص بود و در واقع ایراد کار از خودشان بود که فرصت داده شد تا این نواقص برطرف شود و نارضایتی عده دیگر از این جهت بود که خودشان را با افراد دیگر مقایسه می‌کردند و اعلام می‌کردند که رتبه مناسب خود را بدست نیاورده‌اند.
جانشین قرارگاه جهادی عدالت تربیتی و نصیب آموزشی برابر گفت: در نهایت این نواقص در هیات‌های ممیزی و اداره کل امور اداری برطرف شد و مشکل عده زیادی رفع شد و رضایت خود را بدست آوردند. اما باید گفت که برنامه بزرگی اجرا شده و اگر در این میان ۲۰ یا ۳۰ درصد خطا هم وجود داشت، ایرادی ندارد چراکه سال اول و دوم اجرا بوده است و سالهای بعدی این اتفاق رخ نمی‌دهد.
روستایی عنوان کرد: همچنین معلمانی که رتبه خود را دریافت کرده‌اند، هم از نظر جایگاه اجتماعی خود در بدنه آموزش و پرورش و هم از نظر جایگاه شغلی و معیشتی تغییر کرده است، مبلغ حداقلی میانگین در همه حکم‌های معلمان تغییر کرد که در بازنشستگی آنها هم اعمال می‌شود.
وی گفت: رتبه‌بندی معلمان باید انجام می‌شد تا مسیر حرکت معلمان برای ارتقای شغلی شان مشخص شود؛ اگر قرار است که معلم ممتازی شویم، باید روش‌های تدریس نو باشد و کتاب و مقاله بنویسیم.
نظر شما