یوسف قوجق روز شنبه در حاشیه دوره آموزش "اقلیم قلم" ویژه داستان نویسان شمال غرب کشور در دانشگاه محقق اردبیلی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: در بین داستان نویسان کشورمان زنان قوی مانند سیمین دانشور وجود دارد و زنان با وجود تعداد کم در این زمینه بسیار تاثیرگذار هستند اما واقعیت این است که عمده داستان نویسان قوی از مردان هستند.
وی که در کارنامه خود داور چندین جشنواره از جمله کتاب سال جمهوری اسلامی و دفاع مقدس و دبیر جشنواره قلم زرین را دارد، اضافه کرد: طبق برآوردی که از آثار به دست آمده دارم، احساس می‌کنم که تعداد نویسندگان زن به تدریج بیشتر می‌شود.
قوجق که از وی حدود ۳۵ رمان و داستان به چاپ رسیده است، یادآورشد: زنان نویسنده، کارهای کیفی خوبی در ژانرهای مختلف ارائه می‌دهند و بارها دیده ام که کتاب اول یک زن نویسنده، ظرفیت و تاثیر بالایی دارد و این برخاسته از مطالعات خوب نویسنده است.
موضوعات اجتماعی بیشترین مخاطب را دارد
این داستان نویس کشورمان گفت: بیشترین موضوعات داستان که در جامعه خریدار دارد، مسائل اجتماعی است و موضوعات کودک و نوجوان نیز از مقوله‌های پرمخاطب در عرصه داستان نویسی است.
وی افزود: رمان نوجوان و جوان از نظر تقسیم بندی و ساختار، تفاوت چندانی با هم ندارند و داستان، گاهی طوری طرح موضوع می‌شود که هر دو دوره سنی را دربر می‌گیرد.
بومی‌نویس باید تجربه زندگی در منطقه داستان را داشته باشد
قوجق در ادامه گفت: در تقسیم بندی داستان‌ها وقتی به کلید واژه‌ها و محتوای منعکس شده در آنها دقت می‌کنیم، متوجه می‌شویم که مفاهیم، بر اساس دیدگاه اقلیمی است و با موضوعات شهری فاصله دارد و از این منظر می‌توانیم نوعی تقسیم بندی اقلیمی و شهری از داستان داشته باشیم وگرنه این نوع تقسیم بندی، خیلی دقیق و رایج نیست.
وی افزود: یک نویسنده بومی نویس یا باید تجربه زندگی در منطقه داستان را داشته باشد یا مطالعه عمیق و دقیقی درباره افسانه‌ها، آداب و رسوم و جشن‌ها و شخصیت‌های آن منطقه انجام دهد.
این فعال فرهنگی یادآورشد: وقتی می خواهید یک شخصیت بومی را در داستان خود خلق کنید، باید متوجه باشید که چه خصوصیاتی بهتر است برای او در نظر داشته باشید و گفت و گوهای شاخص او را برجسته کنید.
قوجق گفت: وقتی می‌خواهید یک شخصیت روستایی که در مزرعه ای کار می‌کند را به قلم بکشید، باید دقت کنید که او از دیالوگ‌ها و گفت و گوهای خاصی برخوردار است که با دیالوگهای یک شهرنشین متفاوت است و در واقع زبان او برآیند محاورات خاص آن منطقه روستایی است.
وی خاطرنشان کرد: داستان نویس اقلیمی و بومی باید ویژگی‌های خاص و حل و هوای مردم منطقه را بشناسد و حتی گره‌های داستان و حوادثی که در منطقه مدنظر رخ داده را در نظر داشته باشد و آن گره‌ها باید ارتباط موضوعی خاص و محکمی با منطقه داستان داشته باشد.
اقتصاد خانواده بر خوانش و نگارش داستان تاثیر دارد
این داستان‌نویس اهل ترکمن صحرا با بیان اینکه اقتصاد خانواده بر حوزه داستان نویسی و داستان خوانی تاثیرگذاشته است، گفت: متاسفانه کتاب، در زندگی روزمره مردم اولویت ندارد و به تبع آن، تغذیه فکری نیز اهمیت چندانی ندارد و البته کارهایی در دولت‌های مختلف برای ترویج کتاب خوانی صورت گرفته اما ناکافی است.
وی اضافه کرد: ارائه بن کتاب از کارهای خوبی است که سبب تشویق مردم به کتاب و کتابخوانی می‌شودبا این حال به نظر می رسد این طرحها باید بیشتر باشد و مبالغ منظور شده برای خرید کتاب هم افزایش یابد.
دوره آموزش اقلیم قلم برای ترویج داستان نویسی مفید است
قوجق برگزاری دوره های آموزش داستان نویسی را مفید ارزیابی کرد و گفت: نویسنده‌هایی در این دوره ها شرکت می کنند که اغلب نوقلم نیستند و تجربه دارند. از این جهت ما در این دوره ها با کسانی مواجه هستیم که ساختار داستان را می‌شناسند.
وی با اشاره به ویژگی‌های داستان‌های اقلیمی و تفاوتهای آن با داستان‌های شهری گفت: باید توجه داشته باشیم که داستان نویسی، مقوله پیچیده ای است و ابتدای کار نمی‌توان داستان را بر اساس اقلیم و گستره شمولیت موضوع آن تقسیم بندی کرد.
این داستان نویس کشورمان ادامه داد: ساختار ارسطویی داستان یعنی "آغاز و میانه و پایان داستان" همچنان بر عرصه داستان نویسی حاکم است. به طور معمول، یک داستان باید شروع، بدنه و یک پایان و پیام داشته باشد و این قاعده همچنان برقرارهست.
قوجق با بیان اینکه جوانان امروز دقیق و نکته سنج هستند، یادآورشد: نویسنده داستان باید یاد بگیرد که آغاز خوبی برای جذب مخاطب داشته باشد و مخاطب، ماجرا را تا پایان دنبال کند علاوه بر این داستان باید توام با رنگ و بوی منطقه بومی نویسنده باشد.
این فعال فرهنگی خاطرنشان کرد: کسانی که کتاب‌های داستان می خوانند، تجربه دیگران را به دست می آورند و در صورت کلی، در دوره های آموزشی به نویسنده ها گفته نمی‌شود که شما نویسنده خواهید بود، اصلا چنین چیزی نیست بلکه موفقیت در داستان نویسی به استعداد ذاتی فرد هم ارتباط دارد.
وی گفت: ابتدا جوهره و استعداد اصلی فرد و بعد از آن مطالعه، در قدرت داستان نویسی و در نهایت کشف این استعداد نقش دارد و موضوعی که من همیشه برای آن تاسف می خورم، پایین بودن سرانه مطالعه در کشور است.
به گزارش ایرنا دوره آموزش داستان نویسی «اقلیم قلم» با شرکت ۸۰ نویسنده و علاقه مند از هشت استان اردبیل، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، زنجان، کردستان، قزوین، گیلان و البرز از ۲۴ تا ۲۶ مرداد ماه در دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی برگزار شد.
سایت ایران کتاب در معرفی یوسف قوجق نوشته است؛ وی در اول خرداد ۱۳۴۷ به دنیا آمده، تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش و راهنمایی و متوسطه را در شهر گنبدکاووس سپری نموده است.
قوجاق در سال ۱۳۶۵ در رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی (تهران) تحصیلاتش را ادامه داده و در سال ۱۳۷۰ از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شده است.
وی بعدها در رشته مردم‌شناسی (کارشناسی ارشد) تحصیلات تکمیلی خود را ادامه داده است و ۲ سال خدمت سربازی (۷۲-۱۳۷۰) را در مجله نهال انقلاب (ارگان نیروی مقاومت بسیج سپاه پاسداران) در تهران سپری کرده است.
قوجاق همزمان با دوران خدمت سربازی با بازنویسی خاطرات رزمندگان، به صورت نیمه‌وقت با انتشارات و تبلیغات نیروی زمینی سپاه در تهران همکاری کرده که حاصل آن، چاپ ۴ عنوان کتاب بوده که در جشنواره‌های مختلف ادبیات مقاومت، جوایزی را کسب کرده است.
نظر شما