هفته داغ بریکس در آستانه اجلاس سران؛ از تشکیل باشگاه هسته‌ای تا نشست تجار و دانشگاهیان

به گزارش ایرنا، اجلاس سران گروه بریکس قرار است اول تا سوم آبان‌ماه ۱۴۰۳ در کازان برگزار شود، جایی که دعوتنامه رسمی آن از سوی ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه برای سران کشورهای مختلف از جمله دکتر مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور کشورمان ارسال شده است.
در حالی که به گفته روس‌ها، سران افزون بر ۳۰ کشور حضور خود را در اجلاس سران بریکس و نیز اجلاس مشترک با کشورهای علاقه‌مند به مشارکت یا همکاری با این گروه تأیید کرده‌اند، رویدادهای متعددی در یک هفته باقیمانده به این اجلاس در حال برگزاری است.
روسیه در سال ۲۰۲۴ ریاست دوره‌ای گروه بریکس را برعهده دارد و افزون بر ۲۵۰ رویداد این گروه را که طیف گسترده‌ای از حوزه‌ها را شامل می‌شود، مدیریت کرده است.
در این میان، جمهوری اسلامی ایران از ابتدای سال ۲۰۲۴ میلادی (دی‌ماه ۱۴۰۲) همزمان با آغاز عضویت در گروه بریکس، حضوری فعال در رویدادهای این گروه داشته است و نمایندگان کشورمان در رویدادهای مختلف بریکس در حوزه‌های سیاست و امنیت، اقتصاد و مالی و روابط فرهنگی و بشردوستانه به بیان دیدگاه‌ها و طرح‌های پیشنهادی خود پرداخته‌اند.

بریکس هسته‌ای تشکیل شد
پنجشنبه ۲۶ مهرماه ۱۴۰۳، نشستی با مشارکت شرکت‌های فعال در حوزه تامین انرژی صلح آمیز هسته ای در مسکو برگزار شد.
بنا بر گزارش سفارت ایران در روسیه، در این گردهمایی که با حضور هیات اعزامی سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ایران به ریاست حسین درخشنده، معاون سازمان انرژی اتمی و مدیر عامل شرکت مادر تخصصی تولید و توسعه انرژی اتمی ایران همراه بود، کارگزاران فعال صنعت هسته‌ای اعضای بریکس با امضای بیانیه‌ای از تشکیل سکوی (پلتفرم) هسته‌ای بریکس حمایت کردند.
هدف اصلی این سکو، توسعه و اجرای بهترین شیوه‌ها و رویکردهای پیشرفته از نظر کاربردهای انرژی و غیر انرژی فناوری‌های هسته‌ای برای مقاصد صلح آمیز در بازارهای بریکس و بریکس پلاس و همچنین توسعه مکانیسم‌ها و مدل‌های تشویقی و اجرای پروژه در صنعت هسته‌ای کشورهای عضو انجمن است.
به گفته کارشناسان روسی تا سال ۲۰۵۰، کشورهای بریکس حداقل نیمی از تولید و مصرف انرژی جهان را تامین خواهند کرد و انرژی هسته‌ای نقش مهمی در تامین تقاضای فزاینده برای آن ایفا می‌کند.

نشست نمایندگان ملی بریکس در کازان
در آستانه برگزاری نشست سران بریکس همچنین نمایندگان ملی کشورهای بریکس موسوم به "شرپا_ سوشرپا" در کازان گرد آمدند تا نظرات کشورهای متبوع خود را حول مهمترین موضوعات همکاری چندجانبه اعلام کنند.
دراین نشست دو روزه که پنجشنبه ۲۶ مهرماه ۱۴۰۳ آغاز به کار کرد، موضوعات مربوط به توسعه و امنیت جهانی از دیدگاه بریکس و شیوه مشارکت کشورهای غیر عضو با گروه بریکس به بحث و بررسی گذاشته شده است.

معاون نماینده ملی روسیه در بریکس که ریاست این نشست را برعهده داشت، ضمن خوش آمدگویی به هیات‌های حاضر، برگزاری نشست در شهر تاریخی کازان را نمادین خواند.

صمد زاده صابر، معاون نماینده ملی ایران در بریکس که در راس هیاتی در این نشست حاضر بود، در سخنان خود ابراز امیدواری کرد که این نشست بتواند بیان کننده صدای واحد گروه بریکس باشد.

شرکت هیأت ایرانی در نشست تجاری کشورهای عضو گروه بریکس
بنا بر گزارش دیگری، هیأتی از جمهوری اسلامی ایران نیز در نشست تجاری کشورهای عضو گروه بریکس شرکت کرده است. این نشست روز جمعه ۲۷ مهرماه ۱۴۰۳ با سخنرانی ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه همراه بود.
شورای تجاری بریکس یکی از مهمترین نهادها در ساختار گروه بریکس است که با هدف تسهیل همکاری های اقتصادی و تجاری بین کشورهای عضو تشکیل شده و شرکت کنندگان در این شورا نمایندگان بخش خصوصی کشورهای عضو هستند.

کاظم جلالی سفیر ایران در روسیه نیز با اعضای هیات اعزامی کشورمان به نشست تجاری کشورهای عضو گروه بریکس ملاقات و در خصوص موضوعات قابل طرح در نشست به بحث و تبادل نظر پرداخت.
بنا بر گزارش سفارت ایران، هیات اعزامی کشورمان متشکل از دکتر قاسمی، مدیرعامل بانک پاسارگاد به عنوان رئیس هیات ،عسگری معاون بین الملل اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی ایران، مدیران عامل شرکت های تاید واتر و تونل سد آریانا، در این دیدار در خصوص طرح یکی از ابتکارات پیشنهادی خود در حوزه تسهیل تجارت از طریق ایجاد اتحادیه حمل و نقل و ترانزیتی بین المللی بین اعضای بریکس، در نشست شورای تجاری پرداختند.

سفیر ایران در روسیه نیز ضمن استقبال از طرح پیشنهادی و تاکید بر طرح موضوع در نشست و پیگیری جدی آن، به تشریح روند برگزاری نشست‌های بریکس در سال جاری در روسیه، دستاوردهای حاصله و اثرات مثبت حضور فعال ایران در این نشست‌ها بر نزدیکی بیش از پیش دو کشور ایران و روسیه و تقویت همکاری‌ها در همه حوزها از جمله رشد مداوم سطح روابط تجاری و اقتصادی به عنوان کمی ترین و ملموس ترین نتیایج پرداخت.

حضور هیأت ایرانی در نشست رؤسای دانشگاه‌های عضو بریکس
بنا بر گزارش دیگری، نشست رؤسای دانشگاه‌های عضو گروه بریکس روزهای پنجشنبه و جمعه (۲۶ و ۲۷ مهرماه ۱۴۰۳) در مسکو برگزار شد.
روسای دانشگاه‌های شهید بهشتی، تربیت مدرس و علامه طباطبایی، معاون بین الملل دانشگاه تهران و همچنین رئیس پایگاه اطلاعات علمی ایران ISC بهمراه معاون مرکز همکاریهای علمی بین الملل وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به نمایندگی از کشورمان در این رویداد حضور داشتند.

سفیر ایران در روسیه در دیدار با اعضای این هیأت دانشگاهی با ارائه گزارشی از وضعیت کنونی روابط دیپلماتیک، مراودات اقتصادی، علمی و فرهنگی به لزوم توسعه روابط علمی دانشگاهی در بستر تبادلات متخصصان، استادان، دانشجویان، برگزاری سمینارها و کارگاه‌های آموزشی مشترک تاکید کرد.
جلالی، اهمیت پرداختن به موضوع کریدور شمال-جنوب و احداث و تکمیل راه آهن رشت-آستارا به منظور تکمیل چرخه تبادلات همه جانبه اقتصادی و علمی و فرهنگی ایران و روسیه را یادآور شد.
در این دیدار مسئولان علمی دانشگاهی کشورمان نیز با تاکید بر اهمیت توسعه روابط علمی، آموزشی و تبادلات دانشجویی با روسیه، دیدگاه های خود را در ارتباط با اهمیت گسترش روابط با شرکای روس تشریح کرد.
در این جلسه که با حضور رایزن علمی سفارت کشورمان در روسیه برگزار شد، بخش علمی سفارت جمهوری اسلامی برای کمک به توسعه روابط دانشگاهی و عملیاتی شدن تفاهمات دوجانبه و ایده ها و ابتکارات همکاران دانشگاهی اعلام آمادگی کرد.

درباره گروه بریکس
گروه اقتصادهای نوظهور سال ۲۰۰۶ میلادی، در حاشیه شصت و یکمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک پایه‌گذاری شد. در آن زمان، وزیران امور خارجه روسیه، برزیل و چین و وزیر دفاع هند یک نشست ویژه جداگانه برای توافق بر سر توسعه همکاری های متنوع در یک چارچوب چهارجانبه را بررسی کردند.

نخستین اجلاس سران این گروه در سال ۲۰۰۹ میلادی در یکاترینبورگ روسیه برگزار شد که آنها در بیانیه مشترک نهایی، توافق کردند که گفت‌وگوها و همکاری‌های منسجم، فعال، عمل‌گرا، باز و شفاف را نه تنها به نفع کشورهای در حال توسعه و بازارهای نوظهور، بلکه برای ایجاد نظم جهانی هماهنگ که صلح پایدار و مشترک را تضمین می‌کند، توسعه دهند.

در آن زمان، از این گروه، به عنوان بریک (BRIC) (متشکل از حروف نخست اسامی کشورهای برزیل، روسیه، هند و چین) یاد شد. با پیوستن جمهوری آفریقای جنوبی در سال ۲۰۱۱، حرف س - "S" – (ابتدای نام South Africa ) به "بریک" اضافه شد.

در اجلاس سران بریکس در آفریقای جنوبی در تابستان ۱۴۰۲، سیریل رامافوزا رئیس جمهور این کشور اعلام کرد که اعضای این گروه (متشکل از برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) تصمیم گرفته اند از جمهوری اسلامی ایران، مصر، اتیوپی، عربستان سعودی، آرژانتین و امارات برای عضویت کامل بریکس از ابتدای سال ۲۰۲۴ (دی‌ماه ۱۴۰۲) دعوت کنند.

رئیس‌جمهور جدید آرژانتین پس از آن اعلام کرد که کشورش به این گروه نمی‌پیوندد. سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه که کشورش ریاست دوره‌ای گروه بریکس را برعهده دارد، در پاسخ به پرسشی در این باره گفت: ما دعوت از آرژانتین را لغو نمی کنیم، این دعوت باقی می ماند. خواهیم دید که توسعه بیشتر بریکس چگونه پیش می رود و همکاران آرژانتینی ما درباره این موضوع چه نتیجه گیری خواهند کرد.
کشور روسیه به عنوان رئیس دوره ای گروه بریکس در سال ۲۰۲۴ حدود ۲۵۰ رویداد را در این چارچوب برنامه ریزی کرده است. مهمترین رویداد، اجلاس سران گروه بریکس است که اول تا سوم آبان ۱۴۰۳ در کازان روسیه برگزار می‌شود.
در میان اعضای جدید، مشارکت عربستان سعودی در رویدادهای بریکس کمرنگ بوده است. به گفته کنستانتین کاساچف سناتور ارشد روسیه، ریاض همچنان در حال بررسی مشارکت در گروه بریکس است.