مهمترین و مطمئن‌ترین منابع کسب درآمد برای کشور در عرصه حاضر درآمدهای غیرنفتی است که در این میان بخش کشاورزی می‌تواند نقش بسزایی را در این زمینه به ویژه با توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی در استان‌هایی نظیر آذربایجان‌غربی که محور توسعه آن براساس کشاورزی تعریف شده، داشته باشد.
صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی به صنایعی گفته می‌شود که با انجام کارهای مختلف روی محصولات زراعی، باغی، دامی، طیور، شیلات، جنگل و مرتع، باعث افزایش ارزش اقتصادی این محصولات شود؛ این صنایع، انواع محصولات کشاورزی و دامی به مواد مختلف و قابل مصرف تبدیل و رابطه با ارزشی بین کشاورزی و صنعت، ایجاد می‌کند.
کمبود صنایع تبدیلی در کشور در حالی است که بخش کشاورزی ۱۵ درصد تولید ناخالص داخلی، ۲۱ درصد اشتغال و ۲۲ درصد صادرات غیرنفتی کشور را تشکیل می‌دهد از سویی دیگر ضایعات محصولات کشاورزی در کشور سالانه ۱۵.۳ میلیون تن معادل ۱۷.۵ درصد تولید است.
موضوع صنایع تبدیلی و تکمیلی علی‌رغم اهمیت آن، در کشور ما مقوله به نسبت جدیدی است که هنوز آن‌گونه که شایسته بخش کشاورزی و اقتصاد ملی است، مورد حمایت و هدایت قرار نگرفته است.
بدون تردید ایجاد صنایع تبدیلی یکی از سودمندترین ارتباطات بین ۲ بخش صنعت و کشاورزی است، زیرا این صنایع از میزان بیکاری‌های دایمی و فصلی در مناطق روستایی می‌کاهد همچنین زمینه مناسب جهت توسعه بخش کشاورزی را فراهم آورده و به افزایش تولیدات، بهره وری، ایجاد فرصت های شغلی، تامین نیازهای اساسی، پیوند با دیگر بخش‌های اقتصادی و کاهش نابرابری‌های منطقه‌ای منجر خواهد شد لذا این گونه صنایع می‌تواند پیش نیاز استراتژی صنعتی شدن و تامین کننده امنیت غذایی در کشور باشد.
ظرفیت‌های زیادی در بخش کشاورزی به ویژه باغی در آذربایجان غربی وجود دارد که استفاده بهینه از آن نیازمند شکل‌گیری و توسعه برخی زیرساخت‌ها از جمله صنایع تبدیلی و تکمیلی است.
بهره‌برداران آذربایجان‌غربی با ۸۰۰ تا ۸۵۰ هزار هکتار زمین کشاورزی سالانه ۶.۲ میلیون تن انواع محصولات کشاورزی را تولید و روانه بازار مصرف می‌کنندبهره‌برداران بخش کشاورزی آذربایجان‌غربی در شمال غرب کشور با ۸۰۰ تا ۸۵۰ هزار هکتار زمین کشاورزی به تولید سالانه ۶.۲ میلیون تن انواع محصولات اشتغال دارند؛ ۴۰۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی در این استان دیم و ۳۱۰ هزار هکتار آبی و ۱۲۰ هزار هکتار نیز باغات است.
از مجموع اراضی استان، ۱۲۰ هزار هکتار به محصولات باغی اختصاص یافته است که سالانه افزون بر یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن محصول از آن برداشت و روانه بازارهای داخلی و خارجی می‌شود.
آذربایجان‌غربی همچنین قطب اصلی تولید سیب درختی در کشور است و ۵۳ هزار هکتار از باغات سیب استان بارور هستند که سالانه بیش از ۸۰۰ تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن سیب درختی تولید می‌کند؛ مشکل صادرات سیب درختی هر ساله گریبان‌گیر کشاورزان استان است و هنوز راهکاری برای آن لحاظ نشده است از اینرو توسعه صنایع تبدیلی در این استان می‌تواند مشکل عرضه محصول سیب آنها را تا حدود زیادی جبران کند.
باغداران آذربایجان غربی سال گذشته موفق شدند یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن سیب درختی با هدف عرضه در بازارهای داخلی و خارجی تولید کنند که بر اساس برآوردهای انجام شده از این میزان، حدود ۳۵۰ هزار تن به مصرف صنایع تبدیلی رسیده و ۵۰ هزار تن به صورت تازه‌خوری مصرف شد؛ سال گذشته در حدود ۷۰۰ هزار تن از این محصول نیز در سردخانه‌های استان ذخیره شد تا به‌تدریج برای فروش روانه بازارهای مصرف داخلی و خارجی شود که قسمت عمده ای از آن به دلیل نبود خریدار به ویژه شیوع بیماری کرونا در ایام عید روی دست باغداران ماند.
تولید سالانه ۱.۵ میلیون تن میوه در آذربایجان‌غربی ظرفیتی عالی برای توسعه صنایع تبدیلی
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی می‌گوید: از باغ‌های این استان سالانه بیش از ۱.۵ میلیون تن انواع میوه برداشت می‌شود که از این میزان حدود یک میلیون تن سیب و بقیه شامل انواع میوه‌های دیگر از جمله انگور، گردو، آلو، هلو، شلیل، آلبالو، گیلاس، زردآلو و سایر میوه‌هاست.
عزیز امانی با بیان اینکه این استان با برداشت این میزان سیب، رتبه نخست تولید این محصول را در کشور به خود اختصاص داده است گفت: این مقدار سیب تولید شده در آذربایجان غربی معادل یک سوم سیب تولید شده در کشور است.
وی با بیان اینکه این استان از نظر سطح باغات رتبه هشتم و از لحاظ میزان تولید محصولات باغی رتبه سه و چهار را در کشور در اختیار دارد افزود: آذربایجان‌غربی دارای بیش از ۱۱۵ هزار هکتار اراضی باغی است که از این میزان بیش از ۱۰۴ هزار هکتار بارور است و از این میزان ۵۸ هزار و ۸۰۰ هکتار را باغات سیب تشکیل می‌دهد که ۵۳ هزار و ۳۰۰ هکتار آن بارور است.
امانی با بیان اینکه وجود این پتانسیل بالا در تولید میوه به ویژه سیب باعث شده تا این استان ظرفیت بسیار خوبی را برای توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی داشته باشد افزود: با گسترش صنایع تبدیلی در بخش کشاورزی فرصت‌های شغلی جدیدی ایجاد شده و موجب افزایش درآمد روستاییان و کاهش میزان بیکاری می‌شود.
بازار داخلی تنها توان جذب ۳۰ درصد تولید محصولات باغی و زراعی را دارد
مدیر صنایع تبدیلی و تکمیلی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی گفت: سالانه حدود پنج میلیون تن انواع محصولات زراعی و باغی در این استان تولید می‌شود که بازار داخلی تنها توان جذب ۳۰ درصد آن را داشته و مابقی آن باید به خارج از کشور صادرات شود.
پرویز تومرایی افزود: یکی از مهمترین اقدامات در این زمینه ایجاد صنایع تکمیلی در کنار مراکز تولید محصولات کشاورزی است که می‌تواند راهکاری مهم برای جلوگیری از زیان تولیدکنندگان و فراهم کردن بستر مناسب برای امر صادرات این محصولات باشد.
وی با بیان اینکه توسعه صنایع تبدیلی بقای کشاورزی را در استان تضمین می‌کند و باید موانع پیش‌روی آن باید برطرف شود افزود: بسیاری از تولیدات کشاورزی و باغی در کشورهای دیگر با بسته‌بندی و یا تغییر مارک و با قیمت گزاف برای صادرات عرضه می‌شود بنابراین سرمایه‌گذاری بیشتر در بخش صنایع تبدیلی و تکمیلی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر به عنوان پشتوانه غذایی و کشاورزی است.
وی اضافه کرد: در استان هم‌اکنون در پنج شاخه زراعی، باغی، دام و طیور و آبزیان، کود و سردخانه مجوز تاسیس صادر می‌شود که در بخش‌های سردخانه و خوراک دام و طیور این استان هم‌اکنون به مرز اشباع رسیده و مجوزی برای تاسیس مگر با اصرار افراد صادر نمی‌شود.
آذربایجان‌غربی استانی مستعد برای توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی
رییس خانه صنعت، معدن و تجارت آذربایجان‌غربی معتقد است: این استان پس از خوزستان دومین استان پرآب کشور است که با داشتن سدهای متعدد و بارش‌های سالانه بسیار خوب از پتانسیل بسیار مناسبی برای توسعه بخش کشاورزی که پیش درآمد صنایع تبدیلی و تکمیلی است برخوردار است.
محمدفاروق گرمیانی با بیان اینکه محور توسعه این استان کشاورزی تعیین شده است افزود: برای استفاده از آب کافی در استان باید استفاده از آن را بهینه کرده و به طرف استفاده صنعتی از آب با توسعه کشاورزی مکانیزه و کشت محصولات استراتژیک حرکت کرد تا میزان ارزش افزوده این بخش را چند برابر کرد.
وی اضافه کرد: با توجه به داشتن منابع آب پایدار، صنایع تبدیلی و تکمیلی در جلوگیری از ضایعات محصولات کشاورزی، ایجاد ارزش افزوده، افزایش درآمد روستاییان و افزایش سهم اشتغال صنعتی در مناطق روستایی می‌تواند نقش بسیار مهمی ایفا کند.
صنعتی نشدن دامداری‌ها و تکیه کردن بر تولید دامداری‌های سنتی در آذربایجان‌غربی به مانعی بزرگ برای توسعه صنایع تبدیلی در بخش لبنیات تبدیل شده استمدیرعامل شرکت تولیدی شلر مهاباد که در بخش تولید شیر و آبمیوه فعالیت دارد تاکید کرد: در حالیکه مزیت‌های بسیار خوبی در حوزه کشاورزی در استان وجود دارد ولی صنعتی نشدن دامداری‌ها و تکیه کردن بر تولید دامداری‌های سنتی به مانعی بزرگ برای توسعه صنایع تبدیلی در بخش لبنیات به شمار می‌رود.
گرمیانی افزود: در آذربایجان‌غربی تنها یک واحد گاوداری صنعتی در شهرستان خوی فعالیت دارد درحالیکه می‌توان این تعداد را به بیش از ۱۰ واحد رساند تا بتوان مواد اولیه صنایع تبدیلی استان را در بخش لبنیات تامین کرد.
وی نبود تکنولوژی روز جهان در صنایع لبنیات استان را یکی از مشکلات این بخش عنوان کرد و افزود: در حالیکه روش پاستوریزه در جهان منسوخ و روش استرلیزه جایگزین آن شده است ولی هنوز ۱۵ واحد تولیدی به روش پاستوریزه در استان فعالیت دارند.
وی که خود بنیان‌گذار بسته‌بندی "تتراپک" در استان است، افزود: با ایجاد صنایع تبدیلی جدید می‌توانیم، محصولات تولیدی را با آخرین تکنولوژی‌های به روز دنیا بسته‌بندی کنیم و به خارج از کشور و بازارهای جهانی صادر کنیم و شاهد ارز آوری برای کشور باشیم.
رییس خانه صنعت، معدن و تجارت استان اضافه کرد: یکی از بزرگترین مزیت های این استان در بحث توسعه صنایع تبدیلی هم مرز بودن آذربایجان‌غربی با سه کشور خارجی است که در کمتر استانی در کشور وجود داشته و می‌تواند امر صادرات را بسیار تسهیل بخشیده و بازار خوبی برای محصولات این واحدهای تولیدی باشد.
۳۷۰ واحد سردخانه در آذربایجان غربی فعال است
مدیر صنایع تبدیلی و تکمیلی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی گفت: هم‌اکنون ۳۷۰ واحد سردخانه‌ای به ظرفیت ۸۰۰ تا ۸۵۰ هزار تن وجود دارد که با توجه به ظرفیت ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار تنی محصولات سردخانه‌ای، شمار این واحدها در استان هم‌اکنون به حالت اشباع درآمده است.
محمد تومرایی با بیان اینکه براساس آمارهای موجود برای ۹۰۰ هزار تن سردخانه در استان مجوز صادر شده است و لزومی بر صدور مجوز در این بخش وجود ندارد با این وجود طبق قانون نمی‌توان برای افرادی که اصرار بر احداث سردخانه دارند مجوز صادر نشود.
وی تاکید کرد: برای احداث هر هزار تن ظرفیت سردخانه‌ای نیاز به ۳۰ میلیارد ریال سرمایه‌گذاری وجود دارد از اینرو به کسانی که قصد احداث سردخانه در استان را دارند توصیه می‌شود با توجه به اشباع آن اقدام به سرمایه‌گذاری در این حوزه نکنند.
وی افزود: این سرمایه‌گذاران می‌توانند بجای سردخانه در زمینه‌های مختلف صنایع تبدیلی و تکمیلی از جمله سورتینگ، بسته‌بندی غلات و حبوبات، عرقیات گیاهی، فرآوری انواع روغن‌ها و خشکبار که دارای ارزش افزوده بالایی هستند سرمایه‌گذاری کنند.
آذربایجان‌غربی رتبه نخست تولید و صادرات انگور کشور را در اختیار دارد
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی گفت: انگور یکی از محصولات مهم باغی در آذربایجان‌غربی است که بعد از سیب درختی دارای جایگاهی خاص در میان باغداران، مردم استان، کشور و همچنین در میان مردم کشورهای همسایه ایران دارد.
آذربایجان غربی سالانه با تولید ۲۰۰ هزار تن انگور به لحاظ تولید و سطح باغات این محصول و میزان صادرات آن رتبه نخست را در کشور داراستامانی می‌گوید: این استان سالانه با تولید ۲۰۰ هزار تن انگور به لحاظ تولید و سطح باغات این محصول و میزان صادرات آن رتبه نخست را در کشور داراست ولی این میزان تولید تنها در بخش آبمیوه توسط صنایع تبدیلی جذب می‌شود درحالیکه می‌تواند در بخش‌های مختلفی جذب این صنعت شود.
وی با اشاره به تولید انواع انگور از انگور سیاه جنگل‌های سردشت گرفته تا انگورهای سفید و قرمز تولید شده در باغ‌های ارومیه و سایر شهرهای استان گفت: از جمله صنایع تبدیلی که این محصول می‌تواند ارزش افزوده بالایی در آن داشته باشد به صورت آب‌غوره، شیره انگور و به ویژه خشکبار و کشمش است که می‌توان آن را به سایر کشورهای دنیا صادر کرد که تاکنون مغفول باقی مانده است.
وی افزود: در شرایط بحرانی و کمبود منابع آبی، محصول انگور به علت نیاز آبی کم در استان می‌تواند به‌عنوان یکی از محصولات جایگزین در استان و در حوضه آبریز دریاچه ارومیه ترویج و کشت شود.
امانی تاکید کرد: در همین راستا توسعه کشت گونه‌های کم‌آب‌بر و مقاوم به شوری از جمله زعفران، گل محمدی، پسته و بادام در استان مورد توجه قرار گرفته است.
واحدهای تبدیلی آذربایجان‌غربی سالانه توان جذب بیش از ۲ میلیون تن محصول را دارند
تومرائی اضافه کرد: هم‌اکنون ۵۵۰ واحد صنایع تبدیلی و تکمیلی در استان وجود دارد که این تعداد واحد توان جذب ۲ تا ۲/۵ میلیون تن انواع محصولات زراعی و باغی رو دام و طیور را داراست.
وی گفت: آذربایجان‌غربی هم‌اکنون با تولید ۴۰ درصد آبمیوه و کنسانتره کشور توانسته مقام دوم تولید را در این حوزه به خود اختصاص دهد و حرف‌های بسیاری برای گفتن در این زمینه دارد که با برنامه‌ریزی مدون می‌توان در این زمینه از پتانسیل‌های موجود در استان بخوبی بهره گرفت.
تومرائی افزود: در مجموع سالانه ۵۰۰ هزار تن میوه توسط صنایع تبدیلی استان جذب می‌شود که از این میزان ۳۵۰ هزار تن را سیب و مابقی را دیگر میوه‌ها تشکیل می‌دهد.
وی تاکید کرد: از این میزان میوه جذب شده در این واحدها ۶۰ تا ۷۰ هزار تن محصول خروجی استحصال می‌شود که قسمت اعظمی از آن کنسانتره و پوره و آبمیوه است که بیش از ۸۰ درصد آن به خارج از کشور صادر می‌شود.
موانع توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی
کارشناسان معتقدند کشاورزی سنتی، رعایت نکردن استانداردها، فرسوده بودن تجهیزات، کمبود انبار و سردخانه، بی‌توجهی به روش نگهداری ، فرهنگ نامناسب مصرف، حمایت نشدن و کمبود تسهیلات از جمله عواملی است که توسعه صنایع تبدیلی را در مناطق مختلف کشور با مشکل مواجه کرده است اما شمار زیادی از این مشکلات در آذربایجان‌غربی وجود ندارد از اینرو می‌توان از این صنعت با توجه به پتانسیل‌های این استان به‌ویژه در تولید محصولات باغی به عنوان سکوی پرتابی برای رونق و توسعه این استان استفاده کرد.
نبود تنوع در تولید محصول مهمترین مشکل صنایع تبدیلی آذربایجان‌غربی
مدیر صنایع تبدیلی و تکمیلی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی معتقد است: در تولید محصولات صنایع تبدیلی نباید تنها به کنسانتره بسنده کرد و باید در تولید محصولات تنوع ایجاد کرد زیرا با تولید متنوع محصول امکان صادرات، ارزآوری افزایش قابل توجهی صورت می‌گیرد و محصولات ایرانی در بازارهای زیادی می‌تواند حضور داشته باشد.
وی افزود: به جایگاه فرآوری در تمام دنیا توجه ویژه‌ای می‌شود زیرا صنایع تبدیلی علاوه بر ایجاد ارزش افزوده در محصول می‌تواند کشور را از واردات بی‌نیاز کند؛ در عین حال هم‌اکنون در تمام دنیا، تولید را بر مبنای ارزش افزوده برنامه‌ریزی می‌کنند و به دنبال تولیدی که فاقد ارزش افزوده باشد نمی‌روند.
وی اضافه کرد: عمدتا به دلیل نداشتن برنامه تولید یا عدم شناخت بازارهای مصرف، کارخانه‌ها متاسفانه در بخش صنایع تبدیلی که می‌تواند بالاترین بهره‌وری را داشته باشد ضعیف عمل می‌کنند و توان تولید و جذب بازار را ندارند، این در حالی است که زمانی هم که بازار داخلی و خارجی امکان جذب محصول را دارد متاسفانه به دلیل عدم برنامه ریزی در جذب و نگهداری مواد اولیه و خام مورد نیاز کارخانه‌ها عملا راکد و نیمه تعطیل عمل می‌کنند.
تومرائی افزود: بسیاری از محصولات کشاورزی دارای زمان تولید و مصرف محدودی هستند و تولید یا برداشت محصولات این بخش معمولا در یک زمان مشخص و کوتاه صورت می‌گیرد ولی مصرف در زمان طولانی‌تری صورت می‌گیرد و صنایع تبدیلی می‌توانند با حفظ و نگهداری محصولات، در آنها به گونه‌ای تغییر و تبدیل ایجاد نمایند که امکان مصرفشان در طی سال میسر باشد.
مهمترین مانع پیش روی توسعه صنایع تبدیلی آذربایجان‌غربی تسهیلات است
رییس خانه صنعت، معدن و تجارت آذربایجان‌غربی مهمترین مانع توسعه و به‌روز شدن صنایع تبدیلی و تکمیلی استان را اختصاص نیافتن تسهیلات عنوان کرد و افزود: بانک‌های استان بیشترین سقف پرداخت تسهیلات به واحدهای تولیدی را ۵۰ میلیارد ریال در نظر گرفته‌اند و این درحالیست که برای احداث یک واحد گاوداری صنعتی به ۲ تا سه هزار میلیارد ریال تسهیلات نیاز است.
وی افزود: تبعیض در پرداخت تسهیلات در تهران و سایر استان‌ها از مشکلات مهمی است که همواره فعالان اقتصادی استان‌های مختلف کشور از جمله آذربایجان‌غربی را با مشکل مواجه کرده است.
گرمیانی اضافه کرد: در حالیکه آذربایجان‌غربی می‌توانست به دلایل شرایط جغرافیایی از جمله هم‌مرز بودن با کشورهای خارجی و داشتن آب کافی به یکی از پررونق‌ترین استان‌های کشور تبدیل شود ولی به دلیل سیاست‌های غلط و بروکراسی‌های نادرست هم‌اکنون به یک استان توسعه نیافته مبدل شده است.
وی با بیان اینکه ۷۰ درصد کنسانتره کشور در این استان تولید می‌شود گفت: این استان قادر است سالانه بیش از ۱۰ میلیارد دلار میوه تولید کند که در صورت برنامه‌ریزی مناسب و توسعه و بازسازی صنایع تبدیلی، این مبلغ را با صادرات به پنج برابر افزایش دهد.
فعالان بخش اقتصادی آذربایجان غربی مقصد صادرات خود را تنها کشور عراق قرار داده‌اند در حالیکه باید هدف صادرات خود را به کشورهای اروپایی، امریکایی و شرق آسیا نیز گسترش دهند وی تاکید کرد: متاسفانه فعالان بخش اقتصادی استان مقصد صادرات خود را تنها کشور عراق قرار داده‌اند در حالیکه باید هدف صادرات خود را به کشورهای اروپایی، امریکایی و شرق آسیا نیز گسترش دهند.
گرمیانی افزود: ۶۸ واحد تولیدی در بخش صنایع تبدیلی و تکمیلی در آذربایجان‌غربی نیازمند بازسازی و به‌روز کردن ماشین‌آلات خود هستند که از این تعداد قدمت تجهیزات ۲۷ واحد که در بخش تولید کنسانتره فعال بوده و تنها ۱۷ واحد آن فعال است به قبل از انقلاب بازمی‌گردد.
فرسودگی تجهیزات صنایع تبدیلی یکی از چالش‌های اساسی در استان
تومرایی می‌گوید: فرسودگی تجهیزات صنایع تبدیلی یکی از چالش‌های اساسی در استان است که به ویژه در بخش تولید آبمیوه و کنسانتره بیش از پیش نیاز به نوسازی و بازسازی دارد.
وی با بیان اینکه فرسودگی ماشین‌آلات خط تولید و در پی آن بهره‌وری پایین در تولید، مانع توسعه و رونق اقتصادی در این حوزه می‌شود افزود: با بهره‌گرفتن از تجهیزات به‌روز دنیا در این بخش هم می‌توان از نظر استحصال کیفیت محصول را بالا برد هم به لحاظ بسته‌بندی نسبت به نیاز مشتری و مصرف‌کننده اقدام کرد.
وی اضافه کرد: یکی از مهمترین راهکارها در این زمینه تزریق تسهیلات و نقدینگی به این واحدها است زیرا به دلیل فصلی بودن فعالیت این واحدها نیاز به نقدینگی بیشتری جهت تامین مواد اولیه دارند و واحدی که در زمان مناسب نتواند مواد اولیه را از بازار جذب کند در تولید نیز دچار مشکل خواهد شد.
تومرائی پرداخت تسهیلات به واحدهای تولیدی صنایع تبدیلی، توجه به بازاریابی محصولات تولیدی در قالب خوشه‌های صنعتی و پرداخت تسهیلات کم‌بهره و طولانی مدت، بخشودگی مالیاتی و ایجاد سهولت صادرات محصولات این حوزه را از اقداماتی دانست که می‌تواند زمینه شکوفایی این بخش را فراهم سازد.
ضعف در صادرات مهمترین مشکل صنایع تبدیلی
مدیرعامل یک شرکت تولید خشکبار در مهاباد می‌گوید: نبود یک برنامه مدون و جامع برای امر صادرات محصولات صنایع تبدیلی توسط مسوولان استان یکی از مهمترین دلایل ضعف و از موانع مهم توسعه این بخش در آذربایجان‌غربی به‌شمار می‌رود.
قهرمان محمودی افزود: واحد تولیدی خشکبار وی به ظرفیت هفت تن در روز که در سال ۱۳۹۲ با ۱۵ میلیارد ریال سرمایه‌گذاری به بهره‌برداری رسید هم‌اکنون به دلیل نبود بازار فروش در داخل و مشکلات صادرات عملا غیرفعال و در آستانه ورشکستگی است.
وی اضافه کرد: این واحد تولیدی که دارای به‌روزترین دستگاه‌های میوه خشک‌کنی است به دلیل آنکه قیمت بالای محصول تولیدی و پایین بودن قدرت خرید مردم در داخل کشور فروش چندانی ندارد از اینرو باید صادر شود ولی برای این امر نیز به دلیل بوروکراسی فراوان باید از هفت خوان رستم عبور کرد.
این تولید کننده با بیان اینکه هنوز موفق به صادرکردن محصولات خود نشده است اظهار داشت: محصولات تولیدی سال گذشته این واحد همچنان در انبار باقی مانده و خریداری ندارد از اینرو به دلیل نبود سرمایه در گردش قادر به ادامه کار نبوده و به ناچار مجبور به تعطیل کرد آن هستیم.
توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی عامل مهمی در جلوگیری از ضایعات محصولات کشاورزی
تومرایی با بیان اینکه صنایع تبدیلی و تکمیلی، مؤثرترین راهکار برای کاهش حجم ضایعات کشاورزی به شمار می‌رود افزود: از آنجایی که محصولات کشاورزی قابلیت فسادپذیری بالایی دارند و در کمترین زمان دچار ضایعات می گردد از اینرو حتی اگر در تولید محصولات کشاورزی بهترین و باکیفیت‌ترین محصول را نیز تولید کنیم باید با فرآوری به موقع و انبارداری مناسب و با تکنولوژی بالا از ضایعات آن بکاهیم.
از مجموع یک میلیون تن تولید سیب درختی در آذربایجان غربی سالانه حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزار تن سیب صنعتی تولید می‌شود که می‌توان از تبدیل شدن آن به ضایعات جلوگیری کرد
وی افزود: از مجموع یک میلیون تن تولید سیب درختی در آذربایجان غربی سالانه حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزار تن سیب صنعتی در باغات این استان تولید می‌شود که با برنامه‌ریزی لازم می‌توان از تبدیل شدن آن به ضایعات جلوگیری کرد.
وی اضافه کرد: با توجه به ظرفیت خالی سردخانه‌های استان می‌توان سیب‌های صنعتی را در موعد مقرر با استفاده از باکس‌های ۵۰ کیلوگرمی از باغداران خریداری و در این سردخانه‌ها نگهداری کرد تا بتدریج و با توجه به نیاز کارخانه‌های پوره و کنسانتره جهت فرآوردی در اختیار آنها قرار گیرد.
مدیر صنایع تبدیلی و تکمیلی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی تاکید کرد: با این اقدام علاوه بر کاهش میزان آسیب‌پذیری این محصول می‌توان از آلودگی میوه‌ها به انواع قارچ، باکتری و میکروب‌ها و سایر عوامل بیماری‌زا جلوگیری به‌عمل آید.
وی اضافه کرد: این اقدام یک نوع حالت برد برد هم برای واحدهای صنایع تبدیلی و هم سردخانه‌ها ایجاد می‌کند که در این راستا باید تعامل مناسبی بین این دو حوزه توسط مسوولان در زمان مقرر انجام گیرد.
توسعه سورتینگ علاج توسعه صادرات بخش کشاورزی آذربایجان غربی
یکی از فعالان بخش کشاورزی نیز معتقد است: موقعیت مرزی و امکان صادرات کالا به خارج از کشور می تواند موجب شکل گیری مراکز سورتینگ یا بسته بندی محصولات کشاورزی با اشتغالزایی قابل توجه در استان باشد که حمایت از آنها و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی می تواند بیکاری را در این استان ریشه کن کرده و زمینه توسعه صادرات را نیز فراهم سازد.
امید کریمی افزود: کمبود مراکزی جهت بسته‌بندی و سورتینگ محصولات از مشکلات حوزه کشاورزی استان است به‌طوری که محصولات با کیفیت در سایه نبود امکانات و تجهیزات با شیوه‌های نه چندان زیبا و البته قیمت های کمتر به بازار عرضه می شود.
وی اضافه کرد: با وجود حجم بالای تولیدات کشاورزی و باغی در نقاط مختلف استان آنچه به نظر می رسد لزوم کیفی سازی محصولات در راستای صادرات بیشتر و استقبال بازارهای خارجی از آن است تا علاوه بر سودآوری بیشتر در رونق تولیدات کشاورزی و برندسازی محصولات موثر واقع شود.
وی گفت: باوجود ارگانیک بودن قسمت عمده ای از تولیدات باغی و کشاورزی استان، کمبود مراکزی جهت بسته بندی و سورتینگ محصولات از مشکلات این حوزه و دغدغه کشاورزان است به طوری که محصولات با کیفیت در سایه نبود امکانات و تجهیزات با شیوه‌های نه چندان زیبا و البته قیمت های کمتر به بازار خارجی صادر می شود و این درحالی است که چنانچه این محصولات باغی و کشاورزی با بسته‌بندی‌های شکیل عرضه شود می تواند به بازار پسندی و استقبال از تولیدات و به تبع بالارفتن قیمت تمام شده محصولات کمک شایان توجهی کند.
رتبه دوم آذربایجان‌غربی از نظر وجود صنایع تبدیلی کشاورزی در کشور
رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی می‌گوید: این استان از لحاظ وجود صنایع تبدیلی کشاورزی هم‌اکنون رتبه دوم را در سطح کشور با داشتن توان تبدیل چهار میلیون و ۱۰۰ هزار تُن محصولات کشاورزی به واسطه وجود ۱۹۵ کارخانه تولید و فرآوری محصولات کشاورزی به خود اختصاص داده است.
رسول جلیلی گفت: همچنین ۴۰۰ واحد سردخانه فعال با ظرفیت ۹۶ هزار تن، سردخانه بالای صفر در استان وجود دارد که در سطح کشور بی‌نظیر است.
وی اضافه کرد: به‌روزرسانی و نوسازی واحدهای صنایع تبدیلی یکی از برنامه های مهم استان بوده و در دستور کار سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی قرار دارد.
جلیلی گفت: توجه به مزایای متعدد صنایع تبدیلی از جمله ایجاد اشتغال، فرآوری و افزایش مدت مصرف محصولات کشاورزی، کاهش هزینه‌ها و هدررفت محصولات کشاورزی، توسعه و گسترش این صنایع راهکار بسیار مهمی در راستای اجرای اقتصاد مقاومتی و جهش تولید با تقویت ارتباطات میان بخش‌های صنعت و کشاورزی است.
صنایع تبدیلی و تکمیلی در کشاورزی از آن جهت که موضوعات مرتبط با غذا، کشاورزی و صنایع وابسته به آن را شامل می‌شود همیشه در محافل اقتصادی مهم بوده و با توجه به شرایط بسیار مناسب آذربایجان‌غربی می‌توان گفت که توجه به سرمایه‌گذاری در این حوزه، پرداخت تسهیلات لازم به واحدهای فعال برای بازسازی و به‌روزرسانی ماشین‌آلات موجود و قرار دادن سرمایه در گردش کافی به آنها قادر خواهد بود در مدت زمان کوتاهی این استان را با جهش بزرگی در این بخش مواجه سازد.
نظر شما