اصفهان در آستانه سقوط جمعیتی

براساس گزارش سازمان ثبت احوال کشور،پارسال تعداد موالید کل کشور به یک میلیون و ۷۵۲ هزار و ۲۹۰ مورد رسید که ۴۰ هزار و ۹۱۴ ولادت کمتر از سال ۱۴۰۰ است، بیشترین کاهش تولدها نیز مربوط به اُستان‌های اصفهان،تهران و خراسان رضوی است که اگر جلوی این روند کاهشی گرفته نشود،اصفهان در آستانه سقوط جمعیتی قرار خواهد گرفت.

هر روز که سپری می‌شود جنبه‌های مختلفی از بحران جمعیت بیش از پیش آشکار می‌شود، تک فرزندی، بی‌فرزندی و افزایش جمعیت سالمندان از چالش‌های مهم جمعیتی است که کشور و اُستان اُصفهان را تهدید می‌کند.

ترکیب جمعیتی و فاصله کم شاخص‌های جمعیتی کشور، زمینه‌های لازم برای ورود ایران به سیاه‌چاله جمعیتی را مهیا کرده است و تنها ۵ سال فرصت هست تا با افزایش نرخ رُشد جمعیت،جلوی سقوط کشور در سیاه‌چاله جمعیتی گرفته شود.

باوجود ابلاغ سیاست‌های کلی جمعیت در اردیبهشت سال ۱۳۹۳ و تصویب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در آبان سال ۱۴۰۰، هنوز شاخص‌های جمعیتی کشور نگران کننده است و این معیارها در اُستان اصفهان نگران کننده‌تر هستند.

بر اساس گزارش سازمان ملل در منطقه غرب آسیا تنها کشور ارمنستان، دارای نرخ رشد جمعیتی کمتر از ایران است و سایر کشورهای منطقه دارای رُشد جمعیتی بیشتر از کشور هستند.

کارشناسان بر این باورند با توجه به پایین بودن شاخصه‌های جمعیتی، مانند نرخ رُشد جمعیت و نرخ سطح جانشینی در کشور و به‌ویژه در سطح استان که موجب کاهش فرزندآوری شده است،نیاز است برنامه‌های عملیاتی مبتنی بر ویژگی‌های بومی شهرستان‌های اُستان، تدوین تا به واسطه آن، موجب کاهش پیامدهای بحران جمعیت در اُستان اصفهان شود.

شرایط سختی در صورت از دست رفتن پنجره جمعیتی در انتظار استان اصفهان است

رئیس کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت و تعالی خانواده مجلس شورای اسلامی گفت: تعداد ازدواج ها در ۱۲سال گذشته حدود چهل درصد کاهش داشته است و اگر بحران جمعیتی حل نشود،استان و کشور در شرایط سختی قرار می‌گیرند.

امیرحسین بانکی‌پور ادامه داد: علاوه بر کاهش چهل درصدی ازدواج‌ها،شاهد کاهش ۳۴ درصدی تولدهای سالانه نسبت به هفت سال پیش از آن هستیم و این موضوع، خیلی خطرناک است و نشان می‌دهد، هشدارها درباره بحران جمعیتی کشور،بسیار جدی است و وَهم و خیال نیست.

وی یادآور شد: تعداد موالید سالانه در کشورمان هفت سال پیش، یک میلیون ۵۸۰ هزار نفر در سال بود که این رقم سال گذشته به یک میلیون و ۸۰ هزار نفر رسید که کاهشی در حدود ۳۴ درصد را نشان می‌دهد.

وی تاکید کرد: شرایط کشور در صورتی که پنجره جمعیتی را از دست بدهیم، سخت خواهد شد و در دهه آینده در گُماشتن افراد برای جایگاه‌های کلیدی کشور مانند اساتید دانشگاهی و معلمان، دچار مشکل تامین نیروی انسانی ایرانی خواهیم شد.

نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: در صورتی که کشور در سیاه‌چاله جمعیتی بیفتد حدود ۱۵۰ سال طول می‌کشد تا از آن خارج شود و بحران جمعیت مانند بحران کرونا نیست که حین درگیری بتوانیم با آن نیز مقابله کنیم و شرایط سختی در صورت از دست رفتن پنجره جمعیتی در انتظار استان و کشور خواهد بود.

بانکی‌پور تصریح کرد: سالمندی کشور از پیامدهای کاهش نرخ رشد جمعیت است و این مشکل،چالشی است که باید آن را جدی گرفت و هزینه یک فرد سالمند چهار تا پنج برابر یک فرد جوان و میانسال است و بیشترین زیان از کم بودن نرخ رشد جمعیت را، افرادی می‌برند که همکنون در میانسالی قرار دارند.

رئیس کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت و تعالی خانواده مجلس شورای اسلامی گفت: اگر روند فعلی شاخص‌های جمعیتی ادامه یابد، دهه آینده به ازای هر فرد سالمند تنها ۲ فرد زیر ۶۰ سال وجود خواهد داشت که مراقبت از سالمندان را سخت و حتی غیرممکن می‌سازد.

وی اظهار داشت: اگر نرخ رشد جمعیت افزایش نیاید و نرخ فعلی ثابت بماند، هفت سال آینده تنها یک میلیون دانش‌آموز کلاس اولی خواهیم داشت و این در حالیست که اکنون یک میلیون و ششصد هزار دانش آموز کلاس اول ابتدایی در کشور وجود دارد و این به معنی آن است که به میزان ۶۰۰ هزار نفر امکانات آموزش و پرورش بی استفاده می‌شود.

کاهش ولادت‌ها در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰

رییس مرکز بهداشت اُستان اصفهان در این پیوند گفت: براساس گزارش سازمان ثبت احوال کشور، سال ۱۴۰۱ در کشور یک میلیون و ۷۵۲ هزار و ۲۹۰ رویداد، ولادت ثبت شده است، که ۴۰ هزار و ۹۱۴ ولادت کمتر از کل ولادت‌های ثبت شده در سال ۱۴۰۰ است.

حمید گله‌داری افزود: در سال ۱۴۰۱ تنها سیستان و بلوچستان و کرمان در میان ۳۱ استان کشور دارای افزایش ولادت‌ها نسبت به سال پیش از آن بودند و بر اساس گزارش سازمان ثبت احوال کشور؛ بیشترین کاهش تعداد ولادت‌ها در سال ۱۴۰۱ مربوط به سه استان اصفهان،تهران و خراسان رضوی است.

گله داری اظهارداشت: کاهش ۴۰ هزار و ۹۱۴ ولادت در سال ۱۴۰۱، کاهش ۳.۷ درصدی را نشان می‌دهد که بیشترین کاهش به ترتیب مربوط به استان‌های تهران، خراسان رضوی و اصفهان است.

کاهش هشت درصدی موالید در اصفهان

دبیر قرارگاه جوانی جمعیت اُستان اصفهان در این پیوند گفت:یکی از شاخصه‌های مهم جمعیتی، نرخ باروری کلی موسوم به (TFR) است که میانگین تعداد فرزندانی است که به ازای هر زن ۱۵ تا ۴۹ سال متولد شده است.

حمید گله‌داری ادامه داد: نرخ باروری کلی (TFR) برای اُستان اصفهان درسال ۱۴۰۰ برابر با ۱.۴۱ بود که این شاخص در سال ۱۴۰۱ به ۱.۳ کاهش پیدا کرده است.

وی اظهار داشت: میانگین کشوری نرخ باروری کلی (TFR) حدود ۱.۶۵ است که نرخ باروری ۱.۳ اُستان اصفهان، ۰.۳۵ صدم واحد، کمتر از میانگین کشوری و نگران کننده است.

وی یادآور شد: تعداد موالید ایرانی ثبت شده سال ۱۴۰۰ در کُل استان اصفهان بنا به گزارش سازمان ثبت احوال کشور ۵۲ هزار ۶۹۷ رویداد تولد بود که این شاخص جمعیتی در سال ۱۴۰۱ به ۴۸ هزار و ۴۰۷ مورد کاهش پیدا کرده است که کاهش هشت درصدی را نشان می‌دهد.

گله‌داری خاطرنشان کرد: باوجود کاهش موالید ایرانی در اُستان اصفهان در طول سال گذشته، شاهد افزایش تعداد موالید غیرایرانی در اُستان بودیم به نحوی که سال ۱۴۰۰، هفت هزار و ۵۳۲ تولد غیر ایرانی در استان ثبت شد اما این شاخص در سال ۱۴۰۱ به هشت هزار و ۳۵۲ مورد رسید.

وی تصریح کرد: اطلاعات تعداد موالید غیر ایرانی در اُستان اصفهان برای ۲ سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ بر اساس گزارشات "سامانه ایمان" تهیه شده است.

دبیر قرارگاه جوانی جمعیت اُستان اصفهان تاکید کرد: رُشد جمعیت ایرانی استان در سال ۱۴۰۰ برابر ۰.۴۹ درصد بود و سال ۱۴۰۱ این میزان کم نیز کاهش پیدا کرد و هم اکنون رُشد جمعیت در شهرستان‌ گلپایگان صفر و در شهرستان های اردستان، بویین و میاندشت و خوانسار منفی است.

وی با اشاره به کاهش تعداد ازدواج های سال ۱۴۰۱ در اُستان اصفهان گفت: تعداد مشاوره های ازدواج از ۲۵ هزار و ۹۳۲ مورد درسال ۱۴۰۰ به ۲۳ هزار و ۶۸۶ مورد در سال ۱۴۰۱ رسید، که نشانه ای از کاهش تعداد ازدواج ها در استان است.

نرخ باروری پایین اصفهان

برای جایگزینی طبیعی جمعیت، لازم است هر زن در بازه سنی باروری، ۲.۱ تا ۲.۲ فرزند به دنیا بیاورد؛ که به این موضوع سطح جانشینی گفته می‌شود و بر اساس آخرین آمار وزارت بهداشت، این رقم در دهه ۶۰ و در ایران ۶.۸ درصد بود ولی در سال‌های اخیر این شاخص به زیر ۲ رسیده است که زنگ خطری برای بحران جمعیتی کشور است.

رییس مرکز بهداشت اُستان اصفهان در این پیوند گفت: استان‌های کشور به‌لحاظ شاخص باروری کلی که متوسط تعداد فرزندانی است که یک زن در سن باروری باید داشته باشد تا نسل وی منقرض نشود به پنج دسته تقسیم شده‌اند.

گله‌داری ادامه داد: این پنج دسته شامل باروری بسیار پایین که ۱.۲ و کمتر از آن است، باروری پایین که ۱.۲ تا ۱.۵ است، باروری کمتر از سطح جانشینی بین ۱.۵ تا ۲.۱ می باشد و باروری درسطح جانشینی که ۲.۱ و بیشتر از آن است.

وی یادآور شد: شاخص باروری کلی با نرخ رشد جمعیت نسبت مستقیم دارد و نرخ رشد جمعیت کشور در سال ۱۳۴۵ حدود هفت درصد بود و این شاخص پس از گذشته ۵۵ سال به ۱.۶۵ درصد رسیده که نشان از کاهش شدید، این شاخص جمعیتی در کشور دارد.

رییس مرکز بهداشت اُستان اصفهان یادآور شد: کاهش نرخ، رُشد جمعیت در اصفهان شدیدتر از بسیاری از استان‌های کشور بوده و بر اساس طبقه‌بندی اُستان‌ها برحسب میزان باروری کُل، که در سال ۱۳۹۹ برای نخستین بار صورت گرفت، اصفهان به همراه اُستان‌های مرکزی،قزوین و ایلام چهار اُستانی هستند که دارای نرخ باروری پایین و بین ۱.۳۱ تا ۱.۵ هستند.

وی خاطرنشان کرد: پنج اُستان تهران،گیلان،البرز،مازندران و سمنان دارای نرخ باروری بسیار پایین در حدود ۱.۳ درصد و پایین تر از آن هستند.

وی با تاکید بر این نکته که سطح جانشینی جمعیت برابر با ۲.۱ است، اظهار داشت: تنها چهار اُستان سیستان و بلوچستان،یزد،خوزستان و خراسان جنوبی دارای نرخ رُشد جمعیتی بالاتر از ۲.۱ هستند.

دبیر قرارگاه جوانی جمعیت اصفهان گفت: ۱۸ اُستان دیگر کشور که شامل اُستان‌های کرمانشاه،کُردستان،آذربایجان شرقی، فارس، همدان، بوشهر، اردبیل، زنجان، کهگیلویه و بویراحمد، قم، کرمان، لرستان، آذربایجان غربی، چهارمحال و بختیاری، هرمزگان، گلستان،خراسان رضوی و خراسان شمالی هستند، دارای نرخ رشد جمعیتی کمتر از سطح جانشینی و بین ۱.۵۱ تا ۲.۰۹ هستند.

تغییر الگوی فرزندآوری در ایران

دبیر قرارگاه جوانی جمعیت و رییس مرکز بهداشت اُستان اصفهان گفت: شاهد تغییر الگوی فرزندآوری در ایران هستیم و جوانی جمعیت و حمایت از خانواده رنگ و بویی جدید گرفته است.

گله‌داری ادامه داد: کاهش ۴۰ هزار و ۹۱۴ رویداد ولادت در سال ۱۴۰۱ در اُستان اصفهان نسبت به سال پیش از آن، موجب کاهش تعداد فرزاندان تازه متولد مرتبه اول و دوم و افزایش تعداد فرزندان سوم به بعد نسبت به سال ۱۴۰۰ شده است که نشانه هایی از تغییر الگوی فرزندآوری در کشور و استان است.

وی ادامه داد: در سال ۱۴۰۱ شاهد کاهش ۸.۷ درصدی فرزند اول، کاهش ۵.۹ درصدی فرزند دوم و افزایش ۲.۵ درصدی فرزند سوم و افزایش ۱۵ درصدی فرزندان چهارم و بعد از آن بودیم.

میانگین سن پدر و مادر در اولین فرزندآوری

رییس مرکز بهداشت اُستان اصفهان دگفت:میانگین سن پدر و مادر در اولین فرزندآوری در سال ۱۴۰۱ برای مادران به ۲۷.۳ سال و برای پدران به ۳۲ سال رسیده است.

حمید گله‌داری ادامه داد: بیشترین میانگین سنی مادران در اولین فرزندآوری مربوط به استان تهران است که به ۳۰/۲ و کمترین مربوط به استان سیستان و بلوچستان می باشد و برابر ۲۲.۷ سال است.

وی تصریح کرد: بیشترین میانگین سنی پدران در اولین فرزندآوری نیز مربوط به اُستان تهران با ۳۴.۴ سال و کمترین مربوط به اُستان سیستان و بلوچستان با ۲۷.۱ سال است و اصفهان نیز از نظر این شاخصه وضعیت مطلوبی ندارد و شاخص های آن در این زمینه کمی بهتر از تهران است.

گله‌داری تصریح کرد:افزایش سن زوجین در اولین فرزندآوری در سال‌های گذشته افزایش داشته و همکنون اصفهان در نرخ موالید رتبه ۲۵، در ازدواج رتبه ۳۰ و در طلاق رتبه ۲۲ کشور را دارد و اگر تا دو سال پیش بحث کویید یک بحران برای استان بود همکنون کاهش موالید و بیماری های غیر واگیر مشکل اصلی جمعیت استان هستند.

به گزارش ایرنا، براساس گزارش ثبت احوال کشور،سال گذشته اصفهان به همراه تهران و خراسان رضوی بیشترین کاهش موالید در سال ۱۴۰۱ را داشتند و نرخ کاهش موالید در اصفهان به هست درصد رسید.

استان اصفهان با بیش از پنج میلیون و ۳۰۰ هزار نفر جمعیت از لحاظ شاخص‌های جمعیتی وضعیت خوبی ندارد و همکنون حدود ۱۲ درصد از جمعیت استان سالمند و بالای ۶۰ سال هستند و شیب سالمندی در این خطه تُندتر از میانگین کشور است.