به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، مقتل‌خوانی یکی از آیین‌های مذهبی است که در ایام محرم برای روایت آن چه که در کربلا و روز عاشورا گذشته است استفاده می‌شود و در واقع یکی از شیوه‌های عزاداری و روضه‌خوانی است.
مقتل‌خوانی حتی از روضه هم پیشینه طولانی‌تری دارد و می‌توان گفت به قدمت تاریخ واقعه عاشورا است. تفاوت آن با روضه در این است که مقتل مستقیما به سراغ واقعه عاشورا می‌رود و با جزییات دقیق بیان می‌گردد. در جامعه امروز که هیئت‌های مختلفی در ایام محرم وجود دارند تا عزاداران حسینی در آن شرکت کنند و در میان انبوه روضه‌ها و مداحی‌ها، این سنت دیرینه کمرنگ شده است. حال آن که می‌توان گفت تاثیرگذارترین و نزدیک‌ترین روایت‌ها، روایت از طریق مقتل‌های معتبر است.
خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) قصد دارد در گفت وگو با کارشناسان این حوزه به بررسی اهمیت و جایگاه مقتل‌خوانی در تاریخ شیعه و همچنین روش‌های ترویج این مهم، بپردازد.
در دومین گفتگو از این پرونده به سراغ حجت‌الاسلام سیدحسین مومنی رفته ایم که در ادامه می‌خوانید:
این سخنران مذهبی با بیان این که کربلا را باید از سه زاویه مورد واکاوی قرار داد، گفت: اولین زاویه علل و عواملی است که موجب این رخداد شد. باید بررسی کرد که چه شد مردم و امت با این که می‌دانستند امام حسین(ع)، امامشان است او را به بدترین شکل ممکن کشتند. چه بر سر جامعه دینی آمد که حتی برای پیروزی یزید بر امام حسین(ع)نذر کرده بودند.دومین زاویه این است که اتفاقاتی که در روز عاشورا رخ داده است بیان شود. نکته سوم هم این است که باید پیامدهای عاشورا را مورد بررسی قرار دهیم. باید دقت کرد که پیامد عاشورا عبارت از پاک شدن است. پاک شدن تاریخ، اجتماع و فرد.
وی با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری افزود: کربلا مرکب از سه عنصر است؛ عقلانیت، حماسه و عزت، عاطفه و عشق.گاهی اوقات انسان از طریق استدلال جلو می‌رود تا افراد را به سمت دین سوق بدهد. گاهی هم به واسطه حماسه و گاه عاطفه. کربلا هر سه عنصر را دارد. اگر ما بخواهیم صرفا استدلالی به کربلا نگاه کنیم، این نگاه غلط است همانطور که نگاه عاطفی صرف به آن نیز غلط است.
این روحانی با اشاره به اهمیت روایت کربلا و مقتل‌خوانی بیان کرد: اهمیت مقتل‌خوانی آن قدر بالا است که خود ائمه(ع) مقتل خوانده‌اند. بیان این مصیبت‌ها از این جهت اهمیت دارد که بر قلب اثر می‌گذارد. هیج چیزی مانند اتفاقات عاشورا بر قلب اثر مثبت نمی‌گذارد. مسائلی که اتفاق افتاده است اولا باید از زبان ائمه معصومین(ع) روایت شود. در مرحله بعد کسانی که چه در جبهه دشمن و چه در جمع یاران امام حسین(ع) در واقعه عاشورا حضور داشتند.
وی گفت: ولی عمده مرثیه‌هایی که به دست ما رسیده است و ما بیان می‌کنیم از ائمه(ع) است.اگر این روایت‌ها درست منتقل شود اثر خواهد گذاشت و ما در سال‌های اخیر اثرش را دیده‌ایم.مثلا افرادی که در طول سال شاید تقیدی نداشته باشند اما در ایام محرم به حرمت امام حسین(ع) تقیدی پیدا می‌کنند و قلب آن‌ها به سمت خدا سوق پیدا می‌کند.
او با بیان این که دشمنان از این تاثیر احساس خطر کرده و کتاب‌هایی تولید کرده‌اند که مورد وثوق نیستند،گفت: اما کتاب‌هایی وجود دارد که در فرهنگ شیعه قدیم نوشته شده‌اند و مورد تایید علما و بزرگان ما رسیده است.کتاب‌هایی هم که اخیرا نوشته شده مورد تحقیق و پژوهش قرار گرفته و در اختیار افرادی که استفاده می‌کنند قرار گرفته است. کتاب‌هایی چون «مقتل جامع»،«شهادت‌نامه»، «مقتل مقرم»، «لهوف» و «نفس‌الهموم» کتاب‌های قابل اعتنا،موثق و مستند هستند.
حجت‌الاسلام مومنی در مورد آسیب‌شناسی که در این حوزه صورت گرفته است اظهار داشت:باید بگویم در مقایسه با سایر امور، این مسئله آسیب مورد توجهی نداشته است. هرچند که مادحین،ذاکرین و روضه‌خوان‌ها دور هم جمع شده‌اند و نکاتی اگر بود مورد بررسی قرار داده‌اند و از نکاتی که پیشکسوتان این حوزه گفتند،بهره‌مند شدند.
این کارشناس مذهبی در پایان افزود: توصیه من این است همان اندازه که مادحین و شاعرین برای شعر و نوحه وقت می‌گذارند که بسیار عالی است برای روضه هم وقت بگذارند و نکاتی که در دل روضه‌های ناب وجود دارد استخراج و به مردم بیان کنند. اگر همانطور که در لیالی قدر مراسم‌ها از تمامی شبکه‌های رسانه پخش می‌شود، در روز عاشورا هم مقتل‌خوانی را از تمام شبکه‌های سیما پخش کنند و همانطور که در هیئت‌ها خودمان می‌خوانیم بدون کم و زیاد شدن و در نظر گرفتن مصالح در رسانه ملی پخش شود، این سنت دیرینه ترویج می‌شود.
نظر شما