به گزارش خبرنگار ایرنا، شهرستان آستارا که با وجود سه گمرک فعال بهترین دسترسی را به بازار بزرگ کشورهای مشترک المنافع دارد و در پی تحول‌های سیاسی و نظامی بین‌المللی در چند سال‌های اخیر اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است.
با توجه به حجم تولید محصولات کشاورزی و تبدیل شدن استان‌های شمالی به قطب تولید محصولاتی مانند کیوی و دسترسی آسان به بازارهای منطقه‌ای از طریق مرز آستارا، گمرک این شهرستان نقش ویژه‌ای به خود گرفته و به رسم هر ساله همزمان با آغاز فصل برداشت در مهرماه، صف‌های طولانی از صدها دستگاه کامیون برای خروج از مرز شکل می‌گیرد.
به طوری‌که مبادلات تجاری (واردات، صادرات و ترانزیت کالا) گمرکات آستارا در سال گذشته بیش از ۶۰۰ هزار تن کالا به ارزش افزون بر ۳۶۰ میلیون دلار بود که بخش قابل توجهی از آن را محصولات کشاورزی صادراتی به کشور روسیه شامل می‌شد.
این کامیون‌ها در کنار کانتینرهای حامل کالاهای ترانزیتی که در اوج رفت و آمدها روزانه تعدادشان به بیش از ۱۰۰ دستگاه می‌رسید با توجه به ضعف زیرساخت‌ها موجب بروز مشکلاتی برای شهروندان می‌شدند که در این راستا دولت سیزدهم به طور جدی وارد عمل شد.
اگرچه دولت با توجه به مشکلات و کمبودها اقدام‌هایی را در راستای تسهیل و تسریع رفت و آمد کامیون‌ها در این مدت انجام داد و شرایط را تا حدودی بهبود بخشید اما همچنان برخی از صادرکنندگان، دست‌اندرکاران حوزه ترانزیت و رانندگان نگران تداوم مشکلات هستند.
بر این اساس مسئولان دستگاه‌های اجرایی مربوطه در نشستی با میزبانی اداره‌کل گمرک آستارا ضمن بررسی مشکلات موجود، اقدام‌های انجام داده و پروژه‌های در دست اجرا را تشریح کردند.
همچنین جمعی از اعضای اتاق بازرگانی گیلان و نمایندگان صادرکنندگان شهرستان که در این نشست حضور داشتند با اشاره به برخی مشکلات، ضرورت پیگیری و رفع آنها را تا پیش از آغاز فصل صادرات مورد تاکید قرار دادند.
گلایه بازرگانان از صف‌های طولانی در مرز
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی گیلان در این نشست به نمایندگی از بخش خصوصی با اشاره به نارضایتی صادرکنندگان، فعالان حوزه ترانزیت کالا و رانندگان کامیون از معطلی در آستارا ومسائل ناشی از آن گفت: بیشتر محصولاتی که از گمرک آستارا صادر می‌شود، محصولات کشاورزی است و چندین روز معطلی موجب کاهش کیفیت محصول می‌شود و این امر به همه آسیب می‌زند.
قاسم رضاییان افزود: اگر به واقع کمکی صورت نگیرد و چاره اندیشی جدی برای این مساله صورت نگیرد و فرآیندها تسهیل نشود، همه زیر سوال می‌روند از این رو باید مساله تشکیل صف‌های طولانی و معطلی چند روزه کامیون‌ها در مرز آستارا برطرف شود.
وی بیان کرد: همچنین بعضی دست‌اندرکاران از نحوه فعالیت دستگاه‌ها در جریان فرآیند گمرکی گلایه دارند از جمله در بحث استقرار دستگاه‌های مربوطه در محوطه گمرک آستارا که عده ای به جانمایی برخی مجموعه‌ها مانند پایانه معترض هستند که به مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان گیلان نیز اعلام شده است.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی گیلان اضافه کرد: آخرین نقطه مرز باید محل خروج باشد اما در جریان بازدیدها مشاهده شد که در نقطه آخر، پایانه مستقر است و قطعی اینترنت و یا سامانه آنها موجب بروز معضلاتی می‌شود در حالی که باید سیستم طوری طراحی شود که کار را تسهیل کند.
وی با اشاره به سهولت شرایط در گمرک برخی کشورهای همسایه از یک سو و سهم ناچیز ایران در سبد واردات روسیه از دیگر سو عنوان کرد: این نشان می‌دهد که ما ضعیف عمل می‌کنیم؛ اگر از همان ابتدا چارچوب ها به درستی چیده و مسائل به درستی پیگیری می‌شد، اکنون شاهد این معضلات نبودیم.
رضاییان تصریح کرد: احساس می‌شود حتی برخی مسائل در اثر کم‌توجهی بعضی افراد مسئول رخ می‌دهد و به هر روی باید اکنون مشکلات را برطرف کنیم تا همزمان با آغاز فصل صادرات محصولات کشاورزی با مشکلی مانند قطعی سیستم رایانه‌ای و بی‌انضباطی در صف‌های ورودی به گمرک روبه‌رو نشویم.
وی و برخی از بازرگانان گیلانی در ادامه بر لزوم ساماندهی ورود و خروج ناوگان‌های حمل و نقل به محوطه پایانه و گمرک، اتصال سامانه‌ها و دوربین‌های پایانه و گمرک، بازنگری در نحوه توزیع و دریافت دوزبلاغ‌ها به عنوان عوامل تسهیل‌گر و تسریع‌گر تاکید کردند.
تجهیز گمرک به دستگاه‌های اسکن جدید
مدیرکل گمرک آستارا هم گفت: با توجه به مسائل و مشکلاتی که در فصل برداشت محصولات کشاورزی یعنی مهرماه در حوزه گمرکی، راهداری و سایر دستگاه‌های مربوطه وجود داشت، ۱۴۰۱ سال سختی در حوزه تجارت بود که البته رسانه‌ای شدن موضوع موجب خیر شد و به همه مسئولان تلنگری زد که آستارا یک مرز بسیار مهم است.
علی‌حسین ذوالقدری افزود: با توجه به وجود سه مرز همزمان جاده‌ای، ریلی و دریایی آستارا از نظر راهبردی حساسیت‌های خاصی دارد که می‌طلبد دستگاه‌های دولتی و بخش خصوصی به همدیگر کمک کنند تا تسهیل و تسریعی در بحث صادرات داشته باشیم.
وی بیان کرد: البته در ۱۰ ماه گذشته اقدام‌های خوبی انجام شد که هر چند کافی نیست اما گام‌های خوبی بود و امید می‌رود در سال جاری نیز ادامه یابد که یکی از آنها مرحله نخست آماده‌سازی محوطه گمرک آستارا بود که امید می‌رود در سال جاری مرحله دوم آن هم اجرا شود.
مدیرکل گمرک آستارا اضافه کرد: مورد دیگر تامین دستگاه ایکس‌ری بود که کامیون‌ها پیش‌تر برای اسکن مجبور بودند در شلوغی محوطه به یک نقطه دیگر مراجعه کنند و این امر ترافیک کاذبی به وجود می‌آورد اما با پیگیری‌ها دستگاه مورد نظر تامین شد و از روز گذشته نیز به طور آزمایشی در حال استفاده است و تا پایان ماه جاری به بهره‌برداری کامل می‌رسد.
وی عنوان کرد: موضوع مهم دیگر نوسازی سیستم‌های رایانه‌ای بود که با پیگیری‌های انجام شده همه سیستم‌ها در بخش اداری گمرک آستارا با اعتبار خوبی نوسازی شد؛ همچنین بحث پایش تصویری محوطه گمرک هم که مورد تاکید بود با تامین اعتبار بیش از ۹۰ میلیارد ریالی انجام شد و دوربین‌ها در حال نصب است.
ذوالقدری گفت: برای تامین برق اضطراری درب ورود ساحلی محوطه گمرک که مورد اعتراض اعضای انجمن صادرکنندگان قرار داشت نیز با تامین اعتبار یک دستگاه ژنراتور خریداری شد که در حال نصب است تا در صورت قطعی برق، سیستم از مدار خارج نشود.
وی افزود: یک دستگاه ایکس‌ری پالتی هم وجود داشت که در یک سوله نصب شد تا کار بررسی دوباره کالاها و محموله‌هایی که نیاز به بازرسی بیشتری دارند، انجام شود و از این نظر گمرک آستارا دومین گمرک کشور خواهد شد.
مدیرکل گمرک آستارا بیان کرد: پیگیری ساخت سرویس بهداشتی در محوطه گمرک به منظور رفاه بیشتر رانندگان حامل کالاهای صادراتی و ترانزیتی و بازسازی ساختمان درب مرزی نیز انجام شد و تا جایگاهی در شان همکاران و بازدیدکنندگان ایجاد شود.
وی ابراز امیدواری کرد با تصمیم‌های شایسته و همکاری و تعامل بین بخشی در فصل شلوغی و اوج صادرات محصولات کشاورزی شاهد اعتراض رانندگان و یا ایجاد مشکلی برای صادرکنندگان در گمرک آستارا نباشیم.
بهسازی پل مرزی قدیمی و تملک زمین تیرپارک
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان گیلان نیز در این نشست گفت: برخی اقدام‌ها در راستای رفع مشکل صادرات و ترانزیت از آستارا از جمله بهسازی پل مرزی قدیمی ضروری بود که اقدام در این راستا از ۲ ماه گذشته آغاز شده و تاکنون شمع‌گذاری به انجام رسیده است.
غلامعلی نیک‌فهم افزود: امید می‌رود سایر کارها تا شهریور یا مهرماه به پایان برسد اما نصف دیگر پل در حوزه جمهوری آذربایجان است و اگر قرار باشد ۲ دستگاه کامیون به طور همزمان روی پل حرکت کنند باید عملیات ایمن سازی پل در ۲ طرف انجام دهند.
وی بیان کرد: ۲ مورد از پایه‌های پل استحکام لازم را ندارد از این رو در طرف آستارا اقدام برای بهسازی پل انجام شد اما باید آن سوی پل نیز ترمیم شود که موضوع در نشست کمیسیون مشترک همکاری‌های ایران و آذربایجان مطرح شد. در حالی که پیش‌تر به ساخت پل جدید اشاره می‌کردند و به موضوع بهسازی آن اهمیت نمی‌دادند.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای گیلان اضافه کرد: سایر مسیرها برای حمل و نقل کالاست اما این پل می‌تواند همچنان به عنوان پل مرزی مسافری در طول سال مورد استفاده قرار گیرد؛ ضمن آنکه پل روی جاده رشت -آستارا که به پل پایانه ریلی معروف است را به فراموشی سپرده بودند ولی با پیگیری انجام شده مقرر شد پیمانکار کار را ادامه دهد.
وی عنوان کرد:با توجه به مشکلات ناشی از ورود راه‌آهن به درون مجموعه گمرک و خروج از آن، مساله تردد و تاثیر منفی بر روند آماده شدن کامیون‌ها؛ احداث پل می تواند بخش زیادی از آنها را مرتفع کند و دیگر در آن نقطه ترافیک نخواهیم داشت.
نیک‌فهم افزود: همچنین برای برطرف کردن مشکل پارک کامیون‌ها با پیگیری‌ها و همکاری فرماندار آستارا زمینی ۲.۲ هکتاری برای ساخت تیرپارک در اختیار اداره‌کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان قرار گرفت که پس از فرایندهای اداری برای ساخت آن اقدام می شود.
وی اظهار کرد: بهسازی و ساماندهی فضاهای اضافی پایانه موجود راهداری آستارا نیز از دیگر اقدام‌هاست که هشت هکتار مفید در اختیار می گذارد و می‌توان از آن هم برای پارک کامیون‌ها استفاده کرد.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان گیلان بیان کرد: معضل کنونی بعد از پل بتنی است که پیمانکار به تازگی ادامه فعالیت خود را آغاز کرده و پل باغچه‌سرا هم مهم است و اگر نباشد، نحوه ارتباط درون پایانه و حرکت کامیون‌ها به سمت درون و بیرون شهر به مشکل می‌خورد.
وی تشریح کرد: تملک ۱.۴ کیلومتری اراضی آنبه پایان رسیده است و از این پس باید موضوع تملک اراضی پایانه مرزی در دستور کار باشد که سه یا چهار مورد تا کنون خریداری و حدود هشت هزار متر زمین در مرحله نخست کارشناسی شده است.
نیک‌فهم افزود: تا کنون برای تملک جاده ۷۵۰ میلیارد ریال پرداخت شده است و برای تملک زمین‌های باقی مانده هم باید حدود سه هزار میلیارد ریال تزریق شود تا پس از تملک نسبت به اجرای پروژه مورد نظر اقدام شود.
وی تاکید کرد: ایجاد پایانه مرزی موقت نیز در دستور کار است و بنابر قولی که داده شده باید با امکانات موقت با قابلیت جابه‌جایی در سه تا چهار ماه آینده در آن محل مستقر شود.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای گیلان اظهار کرد: هر گونه دخالت انسان در کارها، احتمال خلاف یا خطا دارد و این امر در مورد نوبت‌دهی کامیون‌ها نیز صدق می‌کند؛ از این رو با توجه به قولی که وزیر راه و شهرسازی در این زمینه داده بود، نرم‌افزار نوبت‌دهی آماده و قرار شد که در ۲ نوبت مورد بهره‌برداری قرار گیرد که مرحله نخست انجام شد و باید مرحله نهایی و اتصال به سیستم ساماندهی حوزه گمرک انجام شود.
وی با تاکید بر ضرورت مکانیزه شدن سامانه نوبت‌دهی پایانه بار و ورود به گمرک آستارا عنوان کرد: پس از راه‌اندازی کامل سامانه نوبت‌دهی، رانندگان و شرکت‌ها از همان مرز ورودی می‌توانند نسبت به ثبت اطلاعات و دریافت نوبت برای کالاهای ترانزیتی در مرز خروجی به صورت برخط اقدام کنند.
عزم دولت سیزدهم برای ارتقای ظرفیت گمرکی آستارا
فرماندار بندر آستارا در ادامه نشست گفت: این شهرستان مرزی با ظرفیت‌های شگرف در حوزه صادرات زمینه‌ساز حضور و توجه دولتمردان در کشورهای همسایه به این شهرستان شده و اقدامات خیلی مهمی در این حوزه انجام گرفته که با همکاری و تعامل فعالان بخش کار ادامه خواهد یافت.
عنایت رضایی‌پور افزود: بزرگترین کار در این راستا میزبانی نشست کمیسیون مشترک همکاری‌های جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان در بالاترین سطح بود؛ اهمیت شهرستان مرزی بندر آستارا به نحوی بود که چنین نشستی در سطح ملی به خاطر اهمیت توجه به آستارا در مرکز اتصال کریدور شمال - جنوب برگزار شد.
وی با اشاره به ظرفیت‌های شهرستان آستارا در حوزه زمینی، ریلی و دریایی بیان کرد:گفت و گوهای خوبی انجام شد و تصمیم‌های مناسبی در نشست کمیسیون مشترک گرفته شد؛ هر ۲ کشور به تعامل، پیگیری، جدیت و پشتکار در حل مشکلات برای توسعه حوزه ترانزیت تاکید داشتند که امید می‌رود کار در کمیته‌های تخصصی مربوطه پیگیری شود و به نتیجه‌های خوبی برسد.
فرماندار آستارا اضافه کرد: اقدام‌هایی که در این حوزه تا کنون انجام شده حاصل پشتکار و عملکرد راهداری، گمرک و اتاق بازرگانی و بازتاب آن به وسیله شورای تامین در استان و طرح در کمیسیون انسداد مرزی و شورای تامین استان بود که بسیاری از مسائل و مشکلات را به گوش مسئولان رساند.
وی اظهار کرد: اقدام‌های خوبی در حوزه گمرک آستارا در این مدت انجام شد از جمله با پیگیری‌های مدیرکل گمرک آستارا و ناظر گمرکات استان، دغدغه‌ها در حوزه زیرساختی در حال برطرف شدن است؛ دستگاه ایکس‌ری نصب شد و اکنون در مرحله آزمایش است و یک ایکس‌ری پالتی هم راه‌اندازی شده است.
رضایی‌پور گفت: نصب پایش تصویری نیز در حال انجام بوده و بیش از ۹۰ میلیارد ریال به این امر اختصاص پیدا کرده است و کار پیگیری می‌شود؛ همچنین ارتقای سیستم رایانه‌ای گمرک که از دیگر دغدغه‌ها بود با اعتبار افزون بر ۲۰ میلیارد ریال انجام شد.
وی با اشاره به اینکه سامانه نوبت‌دهی به کامیون‌های ترانزیتی و صادراتی با کمک راهداری و حمل و نقل جاده‌ای ایجاد شد، افزود: زمین ۲.۲ هکتاری فرمانداری هم که برای اتباع در نظر گرفته شده بود، در مرحله نهایی واگذاری به راهداری برای ایجاد تیرپارک است.
فرماندار آستارا بیان کرد: نخستین دغدغه در بحث ساماندهی کامیون‌ها بحث پل فلزی قدیمی بود که با پیگیری‌های انجام شده و اهتمام مدیرکل راهداری استان بیش از ۱۹۰ میلیارد ریال اعتبار به منظور بهسازی و بازسازی آن تخصیص پیدا کرد و در نشست کمیسیون مشترک تاکید شد که جمهوری آذربایجان هم به موضوع ورود پیدا کند و نسبت به بهسازی و بازسازی این پل فلزی ۸۰ ساله از سمت خود اقدام نماید.
وی اضافه کرد: پل بتنی جدید که قرار بود (با فاینانسی که خود آذربایجان گذاشت) ۱۸ ماهه انجام شود، با همت قرارگاه خاتم الانبیا(ص) در یک سال انجام شد و الان در آستانه افتتاح است؛ بزرگراه ۱.۴ کیلومتری آستارا به آستارا که مسیری ترانزیتی بوده و کارهای تملکش انجام شده است.
رضایی‌پور اظهار کرد: با توجه به اینکه پروژه سه هزار و ۸۰۰ میلیارد ریال تخصیص اعتبار گرفته، پیمانکار در سریعترین زمان ممکن باید زیرسازی را انجام دهد که تا ۶ ماه آینده آماده شود؛ الان کار در مرحله شمع‌کوبی یکی از پل‌های روگذر باغچه‌سرا است.
وی با اشاره به پیگیری امور پایانه راهداری جدید آستارا از شرکت زیرساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل، ادامه داد: زمینی به وسعت ۱۹ هکتار در نظر گرفته شده است که در مرحله نخست ۱۱ هکتار عملیاتی خواهد شد.
فرماندار آستارا تشریح کرد: در حال حاضر حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد زمین‌ها تملک شده و با پایان فصل برداشت برنج، مرحله نخست کار آغاز خواهد شد و تلاش می شود بتوانیم زیرساخت‌ها را آماده کرده تا در وهله نخست کامیون‌ها از سطح شهر جمع شوند.
وی افزود: در بحث پایانه ریلی هم اقدام‌های خیلی خوبی انجام شده است اما انتظار می‌رود هرچه سریعتر نسبت به محصورسازی و پایش تصویری محوطه اقدام لازم انجام شود و سیستم روشنایی و ساختمان اداری آماده گردد.
وی عنوان کرد: در این رابطه چهار سکو تا کنون آماده شده و کار واردات و صادرات از آنها در حال حاضر انجام می‌شود.
رضایی‌پور با بیان اینکه در حوزه راه‌آهن هم اقدامات خوبی انجام شده که به‌زودی اعلام می شود، گفت: باید برنامه‌ریزی شود تا ورودی و خروجی کامیون‌ها مدیریت گردد؛ البته تجربه نشان می‌دهد که برای رفع مشکل به طور کامل همه فرایندهای مرتبط از نوبت‌دهی تا خروج از مرز باید الکترونیکی شود.
وی یادآور شد: اقدام اولیه در این زمینه در راهداری انجام شده و نرم‌افزاری هم اکنون در پایانه آستارا برای نوبت‌دهی استفاده می‌شود اما اتصال دیگر مجموعه‌های مرتبط از جمله گمرک به آن باید پیگیری شود.
گمرک بندر مرزی آستارا به عنوان یکی از قدیمی‌ترین گمرکات کشور در امور واردات و صادرات قطعی، ورود و خروج موقت، تعاونی مرزنشینان، ترانزیت داخلی و خارجی، مبدا و مقصد کارنه‌تیر، کاپوتاژ، امور مسافری، مرجوعی، امانت‌های پستی و قضایی فعالیت دارد.
شهرستان مرزی بندر آستارا که حدود ۹۵ هزار نفر جمعیت دارد در غربی‌ترین نقطه استان گیلان در حاشیه دریای خزر واقع شده و از ظرفیت سه گمرک فعال جاده‌ای، ریلی و دریایی با کشور جمهوری آذربایجان برخوردار است.
نظر شما