«چه سلامی چه علیکی؟»

پیامبر اکرم (ص) در هشتمین روز از ماه مبارک رمضان اینگونه دعا کردند: اَللّهُمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ رَحْمَةَ الْأَیتَامِ وَ إِطْعَامَ الطَّعَامِ وَ إِفْشَاءَ السَّلامِ وَ صُحْبَةَ الْکرَامِ بِطَوْلِک یا مَلْجَأَ الْآمِلِینَ. خدایا در این ماه مهرورزی به ایتام، خوراندن طعام، آشکار کردن سلام و همنشینی با اهل کرامت را نصیبم فرما، به عطایت ای پناهگاه آرزومندان.

سلام به معنای سلامتی و امنیت و یکی از نام های خداست. این واژه ۴۲ بار در قرآن آمده که به معنای تسلیم شدن، درود گفتن و در امان بودن هم آمده است. راغب اصفهانی در کتاب مفردات می نویسد: «سلام به‌معنای سلامتی و پیراستگی از آفات ظاهری و باطنی است».

مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر آیه ۹۱ سوره نساء می نویسد: سلام از سِلم به‌ معنای صلح بودن، آرام بودن و در امان بودن است... هر قوم و ملتی یک نوع تحیت دارد ولی اسلام گفته وقتی همدیگر را می‌بینید به هم سلام بکنید و این سلام، شعار اسلام است.

پیامبر خدا یکی از ویژگی های امت خود را افشای سلام دانسته و فرمود مقصود از افشای سلام این است که از سلام کردن بر هیچ مسلمانی بخل نورزند.

حجت الاسلام علی‌رضا شاه فضل قمصری، پژوهشگر مذهبی به خبرنگار معارف ایرنا گفت: سلام کردن یک پیام بسیار زیبایی دارد که دربردارنده تمام خیرات برای طرف مقابل است.

استاد معارف دانشگاه علوم پزشکی کاشان ادامه داد: در دعای این روز افشاء و ظاهرسازی سلام را از خدا طلب می کنیم. منظور از افشای سلام این است که در گفت و گوهایی که با دیگران داریم، ابراز سلام داشته باشیم و با سلام کردن پیام صلح و دوستی و ارتباط صمیمانه را به طرف مقابل منتقل نماییم.

شاه فضل قمصری اضافه کرد: مفهوم سلام کردن این است که ما به طرف مقابل اعلام می کنیم به او علاقمند هستیم و آرزوی توفیق و سلامتی و برکت برای او داریم. افشاء سلام یعنی شخص مقابل از طرف ما مورد آسیب نخواهد بود و ما برای موفقیت او دعا می کنیم و برای برون رفت از مشکلات برای او دعا می کنیم. در واقع سلام یک پیام بسیار زیبایی است که در بردارنده تمام خیرات برای طرف مقابل می باشد.

در روایات آمده است بخیل‌ترین بخیل کسانی هستند که به یکدیگر سلام نمی‌دهند. پیامبر اکرم همواره در سلام کردن به دیگران پیشی می گرفتند.

رسول اکرم (ص) کودکان را دوست داشتند و همیشه به یاران خود می گفتند تا زمانی که زنده هستند سلام کردن به کودکان را ترک نخواهند کرد. آن حضرت به هر کس برخورد می ‏کردند، از بزرگ و کوچک، ثروتمند و فقیر، سلام می‏ کردند. پیامبر (ص) فرمود «صله ارحام کنید حتی با یک سلام کردن».

در روایتی از آن حضرت نقل شده است که سلام کردن، مستحب ولی جواب آن واجب است و در روایتی دیگر فرمود نزدیک‌ترین مردم به خدا و رسولش کسی است که گفتارش را با سلام آغاز کند.

در پاداش سلام کردن همین روایت از امام حسین (ع) کافی است که فرمود: سلام کردن۷۰ پاداش دارد که ۶۹ پاداش برای سلام کننده و یکی برای پاسخ دهنده است.

در احکام فقهی نماز آمده است که اگر در حال نماز باشیم و کسی سلام کرد، باید جواب آن فرد را بدهیم. یعنی اگر شخصی وارد بر نمازگزار شد و گفت «سلام علیکم» نمازگزار کلام نماز را متوقف کرده و می گوید «سلام علیکم» و سپس نماز را ادامه می دهد. البته اگر نمازگزار جواب فرد سلام دهنده را ندهد گناه انجام داده اما این گناه منجر به باطل شدن نماز نمی‌شود.