در این بسته گزارشی که شامل متن، عکس، اینفوگرافیک و فیلم است، تلاش شده تا ۱۴ دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران با نگاهی گذرا به شرایط اجتماعی و برخی حاشیه‌های انتخاباتی زمان برگزاری هر دوره از انتخابات مرور شود. محور اصلی گزارش نیز انتخابات ریاست جمهوری در مازندران از نخستین دوره در سال ۱۳۵۸ تا دوره چهاردهم در سال ۱۴۰۳ است.
اگرچه داده‌های آماری موجود در این گزارش به ویژه در مورد دوره‌های اول تا هشتم قابل تکمیل هستند، اما به استناد آمارهای موجود در آرشیو استانداری مازندران و خبرهای منتشر شده در رسانه‌ها به ویژه خبرگزاری جمهوری اسلامی، مجموعه‌ای از داده‌های انتخاباتی کشور و مازندران شامل جمعیت واجد شرایط، تعداد نامزدهای اولیه، مشخصات نامزدهای نهایی، تقویم انتخابات در هر دوره، حواشی سیاسی و انتخاباتی، تعداد آرای اخذ شده در کشور و مازندران، درصد مشارکت، سهم مازندران از آرای ماخوذه در دوره‌های مختلف، مجموع رای نامزدها و برخی شاخص‌های انتخاباتی دیگر به تفکیک هر دوره گردآوری شده است. در بخش اخبار مرتبط این گزارش نیز نکات مربوط به هر دوره از انتخابات ریاست جمهوری با نگاهی به آمارها و رفتارهای انتخاباتی مردم مازندران به طور مفصل‌تری قابل مشاهده است.
با توجه به این‌که ۲ دوره از ۱۴ دوره انتخابات ریاست جمهوری به مرحله دوم کشیده شد، برای به دست آوردن میانگین مشارکت و مجموع رای‌های مازندرانی‌ها در همه ادوار برگزار شده انتخابات ریاست جمهوری، اعداد و ارقام ۱۶ انتخابات (۱۲ دوره یک مرحله‌ای و ۲ دوره ۲ مرحله‌ای) مبنا قرار گرفته است.
مشارکت انتخاباتی مازندرانی‌ها در یک نگاه
انتخابات در مازندران به طور معمول تنور گرمی دارد. آمارها نشان می‌دهند که مردم این استان در بسیاری از ادوار انتخابات نرخ مشارکت بالاتری را نسبت به نرخ مشارکت کشور ثبت کرده‌اند. طی ۱۴ دوره انتخابات ریاست جمهوری نرخ مشارکت انتخاباتی مازندرانی‌ها فقط در چهار انتخابات پایین‌تر از میانگین مشارکت انتخاباتی کشور بود؛ دوره‌های اول، سوم، چهارم و مرحله نخست دوره نهم، میزان مشارکت مردم این استان کمتر از نرخ میانگین مشارکت کشور بود.
اما در سایر ادوار همواره نرخ میانگین مشارکت انتخاباتی مازندرانی‌ها بیشتر از میانگین مشارکت انتخاباتی کشور ثبت شد. بیشترین فاصله نرخ مشارکت انتخاباتی مازندران با میانگین کشوری مشارکت انتخاباتی هم در انتخابات یازدهم ثبت شد که مشارکت مازندرانی‌ها ۲۰.۰۶ درصد بیشتر از میانگین کشوری بود.
بالاترین مشارکت انتخاباتی مازندرانی‌ها سال ۱۳۸۸ و در دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ثبت شد که به دلیل حضور مسافران در این استان بیشتر از ۱۰۰ درصد جمعیت واجد شرایط بود. تعداد افراد واجد شرایط استان در آن انتخابات یک میلیون و ۹۱۵ هزار و ۲۴۰ نفر بود، اما یک میلیون و ۹۱۹ هزار و ۸۳۸ رای در این استان به صندوق‌ها انداخته شد و مشارکت ۱۰۰.۲۴ درصدی به نام این استان به ثبت رسید.
کمترین میزان مشارکت انتخابات مردم مازندران هم هشتم تیر ۱۴۰۳ در مرحله نخست چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری رقم خورد که ۴۲.۰۳ درصد بود. در این انتخابات ۲ میلیون و ۴۷۸ هزار و ۲۴۴ نفر در مازندران امکان رای دادن داشتند که یک میلیون و ۴۳ هزار و ۵۷۰ نفر رای‌های خود را به صندوق‌ها انداختند.
آمارها نشان می‌دهند که میانگین مشارکت انتخاباتی مازندرانی‌ها در ۱۴ دوره انتخابات ریاست جمهوری ۷۲.۴ درصد است.
حاصل جمع رای‌هایی که مازندرانی‌ها طی این ۱۴ دوره انتخابات ریاست جمهوری به صندوق‌ها انداختند عدد ۲۲ میلیون و ۵۲۱ هزار و ۴۵۴ رای* را نشان می‌دهد.
مجموع جمعیت واجد شرایط مازندران در این ۱۴ دوره هم ۳۱ میلیون و ۸۷ هزار و ۴۷۶ نفر* است.
*نکته: این اعداد حاصل تجمیع جمعیت واجد شرایط مازندران که طی این ۱۴ دوره امکان رای دادن داشتند و رای‌دهندگانی است که از پنجم بهمن ۱۳۵۸ تا ۱۵ تیر ۱۴۰۳ در این استان ۱۶ بار (چهار بار در دوره‌های نهم و چهاردهم که انتخابات ۲ مرحله‌ای شد و ۱۲ بار در سایر دوره‌ها) برای انتخاب رئیس‌جمهور پای صندوق‌های رای رفتند.
دوره نخست؛ مشارکت ۶۵.۴۱ درصدی مازندرانی‌ها
نخستین دوره انتخابات ریاست جمهوری پنجم بهمن ۱۳۵۸ برگزار شد. مازندران مانند سراسر کشور که آن زمان در حال و هوای سیاسی و اجتماعی نخستین سال انقلاب اسلامی بود شرایط ویژه‌ای داشت. مازندرانِ آن زمان از نظر تقسیمات کشوری گلستان امروز را نیز در بر می‌گرفت.
جمعیت واجد شرایط مازندران برای شرکت در انتخابات یک میلیون و ۴۳۴ هزار و ۵۰۲ نفر بود. در روز رأی‌گیری ۹۳۸ هزار و ۲۸۰ نفر پای صندوق‌های رأی رفتند و مشارکت ۶۵.۴۱ درصدی برای این استان ثبت شد.
مجموع آراءِ اخذ شده کشور در آن انتخابات ۱۴ میلیون و ۱۵۲ هزار و ۸۸۷ رأی بود که ۹۳۸ هزار و ۲۸۰ رأی متعلق به مازندرانی‌ها بود. یعنی ۶.۶ درصد کل آراءِ نخستین دوره انتخابات ریاست جمهوری به مازندرانی‌ها تعلق داشت.
در آن انتخابات ابوالحسن بنی‌صدر با ۱۰ میلیون و ۷۰۹ هزار و ۳۳۰ رأی و کسب ۷۵ درصد آراءِ مردم نخستین رئیس‌جمهور ایران شد.
احمد مدنی با ۲ میلیون و ۲۲۴ هزار و ۵۵۴ رأی، حسن حبیبی با ۶۷۴ هزار و ۸۵۹ رأی، داریوش فروهر با ۱۳۳ هزار و ۴۷۸ رأی، صادق طباطبایی با ۱۱۴ هزار و ۷۷۶ رأی، کاظم سامی با ۸۹ هزار و ۲۷۰ رأی، صادق قطب‌زاده با ۴۸ هزار و ۵۴۷ رأی و محمد مکری با ۲ هزار و ۱۱۰ رأی در رتبه‌های بعدی این انتخابات قرار گرفتند.
دوره دوم؛ مشارکت ۷۳.۲۵ درصدی
بیش از یک میلیون و ۱۳۵ هزار مازندرانی همراه با حدود ۱۳ میلیون و ۴۰۰ هزار ایرانی دیگر مرداد ۱۳۶۰ در روزهایی که کشور درگیر جنگ تحمیلی بود و مخالفان انقلاب نیز در داخل برای افزایش ناامنی و براندازی تلاش می‌کردند، پای صندوق‌های رأی رفتند تا با مشارکت بیش از ۷۳ درصدی دومین رئیس‌جمهور را انتخاب کنند.
دومین دوره انتخابات ریاست جمهوری باید سال ۱۳۶۲ برگزار می‌شد، اما عزل بنی‌صدر از ریاست جمهوری سبب شد که حدود ۱۷ ماه پس از نخستین انتخابات ریاست جمهوری، ساز و کار برگزاری دومین دوره این رویداد مهم سیاسی نیز در کشور فراهم شود.
۲۵ خرداد ۱۳۶۰ مخالفان بنی‌صدر با برگزاری تظاهرات خواستار عزل او شدند و یک روز بعد هم نمایندگان نخستین دوره مجلس شورای اسلامی با ارائه یک طرح دوفوریتی بررسی کفایت سیاسی رئیس‌جمهور وقت را در دستور کار قرار دادند. ۳۱ خرداد هم ۱۷۷ نماینده به عدم کفایت سیاسی بنی‌صدر رأی دادند و نخستین رئیس‌جمهور ایران پس از حدود ۱۷ ماه از زمان انتخاب شدنش برکنار شد.
بعد از عزل بنی‌صدر با تشکیل شورای موقت ریاست جمهوری، فرآیند برنامه‌ریزی برای برگزاری دومین انتخابات ریاست جمهوری آغاز شد.
یک میلیون و ۱۳۵ هزار و ۸۸۰ نفر در مازندران در دومین دوره انتخابات ریاست جمهوری شرکت کردند و مشارکت ۷۳.۲۵ درصدی به نام مازندرانی‌ها ثبت شد.
۷۱ نفر برای این انتخابات نام‌نویسی کردند. در این انتخابات برای نخستین بار شورای نگهبان بررسی صلاحیت نامزدها را عهده‌دار شد و در نهایت با نظر شورای نگهبان عباس شیبانی، علی‌اکبر پرورش، حبیب‌اللّه عسکراولادی و محمدعلی رجایی به عنوان نامزدهای نهایی معرفی شدند.
۲۲ میلیون و ۴۳۹ هزار و ۹۳۰ نفر از از مردم ایران واجد شرایط شرکت در انتخابات بودند که ۱۴ میلیون و ۵۳۲ هزار و ۸۲۶ نفر در انتخابات شرکت کردند و مشارکت ۶۴.۲۳ درصدی ثبت شد.
مازندران در آن زمان یک میلیون و ۵۵۰ هزار و ۷۱۸ نفر جمعیت واجد شرایط داشت که از این تعداد یک میلیون و ۱۳۵ هزار و ۸۸۰ نفر در انتخابات شرکت کردند و مشارکت ۷۳.۲۵ درصدی به نام مازندرانی‌ها ثبت شد.
در نهایت محمدعلی رجایی با ۱۲ میلیون و ۷۷۰ هزار و ۵۰ رأی معادل ۹۰ درصد آرا با قاطعیت به عنوان دومین رئیس‌جمهور ایران انتخاب شد.
عباس شیبانی ۶۵۸ هزار و ۴۹۸ رأی، علی‌اکبر پرورش ۳۸۹ هزار و ۶۴۶ رأی و حبیب‌الله عسگراولادی نیز ۲۴۹ هزار و ۴۵۷ رأی کسب کردند. ۴۶۵ هزار و ۱۷۵ رأی باطله نیز به صندوق‌ها انداخته شده بود.
دوره سوم؛ مشارکت ۷۴ درصدی
مازندرانی‌ها که در نخستین و دومین دوره انتخابات ریاست جمهوری حضور پررنگی داشتند، در سومین دوره این انتخابات نیز که ۱۰ مهر ۱۳۶۰ و یک ماه پس از انفجار دفتر نخست‌وزیری و شهادت رئیس‌جمهور برگزار شد، با وجود شرایط خاص سیاسی و اجتماعی استان یک میلیون و ۱۴۴ هزار و ۱۴۱ رأی به صندوق‌ها انداختند و مشارکت ۷۴ درصدی را ثبت کردند.
از دوم مرداد ۱۳۶۰ که انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری به دلیل عزل بنی‌صدر از ریاست‌جمهوری برگزار شد تا برگزاری سومین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران فقط ۶۹ روز طول کشید.
هشتم شهریور ۱۳۶۰ محمدعلی رجایی که در انتخابات ۲ مرداد ۱۳۶۰ با رأی ۹۰ درصدی مردم رئیس‌جمهور شده بود با اقدام تروریستی منافقین (سازمان مجاهدین خلق) در انفجار ساختمان نخست‌وزیری همراه با محمدجواد باهنر نخست‌وزیر ایران و دبیر کل حزب جمهوری اسلامی به شهادت رسید.
دهم شهریور مجلس شورای اسلامی با ۱۷۸ رأی موافق، ۱۰ رأی مخالف و هشت رأی ممتنع ریاست دولت را تا زمان انتخاب رئیس‌جمهور به آیت‌الله مهدوی کنی سپرد تا امور اجرایی کشور و مقدمات برگزاری انتخابات توسط او مدیریت شود.
مازندرانی‌ها در سومین انتخابات ریاست جمهوری یک میلیون و ۱۴۴ هزار و ۱۴۱ رای به صندوق‌ها انداختند.
۴۶ نفر برای شرکت در این دوره از انتخابات نامزد شدند که در نهایت شورای نگهبان صلاحیت پنج نفر از این افراد شامل آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای، سید علی اکبر پرورش، حسن غفوری‌فرد، سیدرضا زواره‌ای و محمدرضا مهدوی کنی را تایید کرد. آیت‌الله مهدوی کنی که ریاست موقت دولت را بر عهده داشت از انتخابات انصراف داد و چهار نفر در رقابت انتخاباتی باقی ماندند.
۱۰ مهر ۱۳۶۰ سومین دوره انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد. ۱۶ میلیون و ۲۹ هزار و ۲۹۴ نفر در انتخابات شرکت کردند و مشارکت ۷۴.۲۶ درصدی در کشور ثبت شد.
در مازندران از یک میلیون و ۵۵۰ هزار و ۷۱۸ نفر جمعیت واجد شرایط شرکت در انتخابات، یک میلیون و ۱۴۴ هزار و ۱۴۱ نفر، یعنی ۷۳.۷۸ درصد جمعیت واجد شرایط در انتخابات شرکت کردند که معادل ۷.۱۳ درصد کل رأی‌دهندگان کشور در آن انتخابات بود.
در پایان این انتخابات آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای با ۱۵ میلیون و ۲۴۵ هزار و ۸۴۵ رأی، معادل ۹۵ درصد کل آراءِ مأخوذه به عنوان سومین رئیس‌جمهور ایران انتخاب شد. سید علی‌اکبر پرورش با ۳۲۰ هزار و ۲۵۰ رای، حسن غفوری‌فرد با ۷۲ هزار و ۸۱۸ رای و سیدرضا زواره‌ای با ۵۵ هزار و ۴۷ رای در رتبه‌های بعدی انتخابات قرار گرفتند. ۳۳۵ هزار و ۳۳۴ رأی باطله نیز به صندوق‌ها انداخته شد.
دوره چهارم؛ مشارکت ۵۴.۶۸ درصدی
چهارمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران در شرایطی برگزار شد که برای نخستین بار یک دوره چهار ساله ریاست‌جمهوری به پایان رسید و وضعیت اجتماعی کشور هم ثبات و آرامش بیشتری نسبت به زمان برگزاری سه انتخابات پیشین پیدا کرده بود.
نزدیک به ۹۹۱ هزار مازندرانی در چهارمین دوره انتخابات ریاست جمهوری که ۲۵ مرداد ۱۳۶۴ برگزار شد شرکت کردند و علاوه بر ثبت مشارکت ۵۴.۶۸ درصدی، حدود هفت درصد از کل آراءِ اخذ شده این انتخابات در کشور را به صندوق انداختند.
نامزدها از ۲۶ تا ۳۰ تیر فرصت داشتند تا با حضور در وزارت کشور برای حضور در این رقابت انتخاباتی نام‌نویسی کنند. در نهایت نیز ۵۰ نفر برای این دوره از انتخابات ریاست جمهوری نام‌نویسی کردند. شورای نگهبان پس از بررسی صلاحیت نامزدها، آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای، سید محمود کاشانی و حبیب‌الله عسگراولادی را به عنوان نامزدهای نهایی این انتخابات معرفی کرد.
در چهارمین انتخابات ریاست جمهوری مردم مازندران ۵۴.۶۸ درصد مشارکت انتخاباتی داشتند و حدود هفت درصد از کل آراءِ اخذ شده این انتخابات در کشور را به صندوق انداختند.
مازندران در آن سال و هنگام برگزاری چهارمین دوره انتخابات ریاست جمهوری یک میلیون و ۸۱۲ هزار و ۱۵۸ نفر جمعیت واجد شرایط شرکت در انتخابات داشت که ۹۹۰ هزار و ۸۲۵ نفر پای صندوق رأی رفتند.
مازندرانی‌ها در این انتخابات مشارکت ۵۴.۶۸ درصدی را ثبت کردند و حدود ۷ درصد از کل آراءِ مأخوذه کشور به نام مردم این استان ثبت شد.
با مشارکت ۱۴ میلیون و ۲۴۴ هزار و ۲۹۷ نفر و مشارکت ۵۴.۷۸ درصدی در کشور این انتخابات برگزار شد. وزارت کشور نیز نتیجه نهایی را ۱۱ شهریور اعلام کرد که بر اساس آن آیت‌الله سید علی خامنه‌ای با ۱۲ میلیون و ۲۰۳ هزار و ۸۷۰ رای برای دومین دوره پیاپی رئیس‌جمهور شد. سید محمود کاشانی یک میلیون و ۴۰۲ هزار و ۴۱۶ رای و حبیب‌الله عسگر اولادی ۲۸۳ هزار و ۲۹۷ رأی کسب کردند. ۳۵۵ هزار و ۴۷ رأی باطله نیز در کشور به صندوق انداخته شد.
دوره پنجم؛ مشارکت ۵۹ درصدی
مردم مازندران در پنجمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با یک میلیون و ۲۴۶ هزار و ۱۹ رأیی که به صندوق‌های انتخابات انداختند، مشارکت ۵۸.۸۴ درصدی را ثبت کردند که چهار درصد بیشتر از میانگین نرخ مشارکت کشور در آن انتخابات بود.
حدود سه ماه به پایان دوره چهار ساله دولت چهارم با ریاست آیت‌الله خامنه‌ای باقی مانده بود که رحلت امام خمینی(ره) و انتخاب آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان رهبر انقلاب اسلامی سبب شد فرآیند برگزاری پنجمین دوره انتخابات ریاست جمهوری کمی زودتر از موعد مقرر آغاز شود.
پس از انتخاب آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان رهبر انقلاب اسلامی، وزارت کشور با صدور اطلاعیه‌ای آغاز زودتر از موعد انتخابات را اعلام کرد. ثبت‌نام داوطلبان از ۷ تیر آغاز و ۶ مرداد نیز زمان برگزاری انتخابات تعیین شد.
۷۹ نفر برای شرکت در این انتخابات نام‌نویسی کردند که از میان آن‌ها شورای نگهبان در نهایت صلاحیت ۲ نفر یعنی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و عباس شیبانی را تایید کرد.
تعداد آرای مردم مازندران در پنجمنین دوره انتخابات ریاست جمهوری یک میلیون و ۲۴۶ هزار و ۱۹ رأی بود که ثبت مشارکت ۵۸.۸۴ درصدی آن‌ها در این انتخابات را ثبت کرد.
۶ مرداد ۱۶ میلیون و ۴۳۹ هزار و ۲۴۱ نفر که معادل ۵۴.۵۹ درصد جمعیت واجد شرایط کشور بود پای صندوق‌های رأی رفتند تا رئیس دولت پنجم را انتخاب کنند. انتخاباتی که همزمان با آن همه‌پرسی بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز برگزار شد.
جمعیت واجد شرایط مازندرانِ آن روز ۲ میلیون و ۱۱۷ هزار و ۶۷۶ نفر بود که از این تعداد یک میلیون و ۲۴۶ هزار و ۱۹ نفر در انتخابات شرکت کردند و مشارکت ۵۸.۸۴ درصدی توسط مازندرانی‌ها ثبت شد. یک میلیون و ۲۴۶ هزار و ۱۹ رأیی که مازندرانی‌ها در سال ۱۳۶۸ برای انتخاب رئیس دولت پنجم به صندوق انداختند معادل ۷.۵ درصد کل آراءِ مأخوذه کشور بود.
در نهایت از مجموع ۱۶ میلیون و ۴۳۹ هزار و ۲۴۱ رأی، حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی با ۱۵ میلیون و ۵۳۷ هزار و ۳۹۴ رأی رئیس‌دولت پنجم و چهارمین رئیس جمهور ایران شد. عباس شیبانی هم ۶۳۲ هزار و ۲۴۷ رأی داشت و ۲۶۹ هزار و ۶۰۰ رأی نیز باطله بود.
دوره ششم؛ مشارکت ۵۱ درصدی
مازندرانی‌ها در ششمین انتخابات ریاست جمهوری که مشارکت حدود ۵۱ درصدی داشتند، برای نخستین بار یک سیاستمدار هم‌استانی‌شان را در فهرست نهایی نامزدها می‌دیدند و همین امر این انتخابات را برای مازندران تا حدودی متفاوت از پنج دوره گذشته کرده بود.
دوره چهار ساله دولت پنجم با ریاست حجت‌الاسلام علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی سال ۱۳۷۲ به پایان رسید و وزارت کشور برای برگزاری انتخابات ششم، روز ۲۱ خرداد ۱۳۷۲ در نظر گرفته شد.
۱۲۸ نفر برای تصدی کرسی ریاست دولت ششم نام‌نویسی کرده بودند که شورای نگهبان در نهایت پس از بررسی صلاحیت‌ها، چهار نفر را به عنوان نامزدهای نهایی معرفی کرد.
آیت‌الله اکبر هاشمی رفسنجانی که یک دوره ریاست جمهوری را پشت‌سر گذاشته بود همراه با عبدالله جاسبی، رجبعلی طاهری و احمد توکلی سیاستمدار اهل بهشهر نامزدهای نهایی این انتخابات بودند.
مشارکت مازندرانی‌ها در انتخابات ششم ۶ درصد بیشتر از مشارکت کشور بود و ۷.۷ درصد از کل آراءِ مأخوذه کشور توسط مازندرانی‌ها ثبت شد.
این نخستین دوره‌ای بود که یک سیاستمدار اهل مازندران در فهرست نهایی نامزدهای انتخابات حضور داشت و بر همین اساس برای مازندرانی‌ها شکل متفاوتی نسبت به دوره‌های گذشته داشت.
جمعیت واجد شرایط کشور بیش از ۳۳ میلیون و ۱۵۶ هزار و ۵۵ نفر اعلام شده بود که در روز انتخابات ۱۶ میلیون و ۷۹۶ هزار و ۷۸۷ نفر معادل ۵۰.۶۶ درصد از این جمعیت پای صندوق‌های رأی رفتند.
مازندرانِ آن روزها که هنوز گلستان امروزی نیز بخشی از آن بود، ۲ میلیون و ۳۱۱ هزار و ۷۰۶ نفر جمعیت واجد شرایط شرکت در انتخابات داشت که یک میلیون و ۳۰۰ هزار و ۹۰۶ نفر پای صندوق‌های رأی رفتند و مشارکت ۵۶.۲۷ درصدی توسط مازندرانی‌ها ثبت شد. یعنی مشارکت مازندرانی‌ها ۶ درصد بیشتر از مشارکت کشور بود و ۷.۷ درصد از کل آراءِ مأخوذه کشور توسط مازندرانی‌ها ثبت شد.
در این انتخابات حجت‌الاسلام علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی با ۱۰ میلیون و ۵۶۶ هزار و ۴۹۹ رأی معادل ۶۴ درصد کل آرا منتخب مردم شد و برای دومین بار مدیریت قوه مجریه کشور را به عهده گرفت.
چهار میلیون و ۲۶ هزار و ۸۷۹ نفر نیز به احمد توکلی رأی داده بودند و رجبعلی طاهری با ۱۱۴ هزار و ۷۷۶ رأی و عبدالله جاسبی با ۸۹ هزار و ۲۸۰ رأی در رتبه‌های بعدی منتخبان مردم قرار گرفتند.
دوره هفتم؛ مشارکت ۸۰.۲۵ درصدی
دوم خرداد ۱۳۷۶ در هفتمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، مردم مازندران که بالغ بر نیمی از آن‌ها به دنبال پیروزی نامزد هم‌استانی خود بودند، با مشارکت ۸۰ درصدی‌شان رکورد مشارکت انتخاباتی این استان را نسبت به ۶ دوره قبلی ارتقاء دادند و برای نخستین بار تعداد رأی‌های مازندرانی‌ها برای انتخاب رئیس‌جمهور را به بیش از ۲ میلیون رساندند.
سال ۱۳۷۵ با ورود عمر دولت ششم به سال پایانی، تحرکات انتخاباتی در کشور آغاز شد. ۲۳ دی ۱۳۷۵ مجمع روحانیون مبارز، حجت‌الاسلام سید محمد خاتمی را به عنوان نامزد مورد حمایت خود انتخاب کرد و ۱۳ بهمن هم با اعلام رسمی، این تصمیم قطعی شد.
گزینه دیگری که زمزمه‌های حضورش در انتخابات ریاست جمهوری به گوش می‌رسید و شانس بالایی هم برای پیروزی او در نظر می‌گرفتند، یک چهره شاخص مازندرانی بود؛ علی‌اکبر ناطق نوری.
نام‌نویسی نامزدها از چهارم اردیبهشت ۱۳۷۶ آغاز شد و تنور انتخابات با نام‌نویسی چهره‌های شاخصی همچون علی‌اکبر ناطق نوری، عزت‌الله سحابی، ابراهیم یزدی و علی‌اکبر معین‌فر گرم‌تر شد. ۲۳۸ نفر نامزد شرکت در انتخابات شدند. اما شورای نگهبان در نهایت صلاحیت چهار نفر را مورد تایید اعلام کرد؛ محمد محمدی ری‌شهری، سید محمد خاتمی، سیدرضا زواره‌ای و علی‌اکبر ناطق نوری.
با اعلام این فهرست پیش‌بینی‌ها مبنی بر پیروزی ناطق نوری که ریاست مجلس شورای اسلامی را بر عهده داشت در آن انتخابات پررنگ‌تر شد.
در هفتمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بیش از ۵۰ درصد رای مردم مازندران به نام نامزد هم‌استانی‌شان به صندوق‌ها انداخته شد.
روزهای پایانی تبلیغات که رسید بر خلاف پیش‌بینی‌های اولیه حمایت از خاتمی در فضای جامعه به طور کامل غالب شد. با این حال در مازندران هیجان اردوگاه هواداران ۲ نامزد به شکلی برابر تا روز انتخابات ادامه داشت.
۲ خرداد ۱۳۷۶ انتخابات برگزار شد و ۲۹ میلیون و ۷۶ هزار و ۷۰ نفر پای صندوق‌های رأی رفتند. حوالی ظهر سوم خرداد و پیش از آن‌که نتیجه رسمی اعلام شود، علی‌اکبر ناطق‌نوری با صدور پیامی پیروزی سید محمد خاتمی را تبریک گفت و بعدازظهر همان روز نیز نتیجه نهایی اعلام شد.
بنا بر اعلام وزارت کشور، سید محمد خاتمی با بیش از ۲۰ میلیون رأی پنجمین رئیس‌جمهور ایران و رئیس دولت هفتم شد. دولتی که دولت اصلاحات نام گرفت.
نرخ مشارکت انتخاباتی کشور در این دوره بر خلاف پیش‌بینی‌ها از هر ۶ دوره نخست بیشتر بود و تعداد رأی‌دهندگان نسبت به ششمین دوره انتخابات ریاست جمهوری حدود ۱۲ میلیون نفر افزایش یافت.
ایرانی‌ها در این انتخابات مشارکت انتخاباتی ۷۹.۹۲ درصدی را ثبت کردند. نرخ مشارکت مازندرانی‌ها حدود ۱.۵ درصد بیشتر از نرخ کشوری بود.
مازندرانِ آن زمان ۲ میلیون و ۵۱۶ هزار و ۹۶۶ نفر جمعیت واجد شرایط شرکت در انتخابات داشت که از این تعداد ۲ میلیون و ۱۹ هزار و ۸۹۰ نفر پای صندوق‌های رأی رفتند و مشارکت انتخاباتی ۸۰.۲۵ درصدی را ثبت کردند. یعنی ۶.۹ درصد کل آراءِ کشور در هفتمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در مازندران به صندوق انداخته شد.
در این انتخابات حدود ۴۴ درصد مردم مازندران به سید محمد خاتمی رأی دادند و نزدیک به ۵۲ درصد مجموع آرا نیز به علی‌اکبر ناطق نوری اختصاص داشت.
سید محمد خاتمی با ۲۰ میلیون و ۷۸۰ هزار و ۱۷۸ رأی توانست ۶۹ درصد کل آراءِ مأخوذه را کسب کند و رئیس‌جمهور ایران شود.
علی‌اکبر ناطق‌نوری هفت میلیون و ۲۴۲ هزار و ۸۵۹ رأی کسب کرد. سید رضا زواره‌ای با ۷۷۱ هزار و ۴۶۰ رأی و محمدمهدی ری‌شهری با ۷۴۴ هزار و ۲۰۵ رأی در رتبه‌های بعدی این انتخابات قرار گرفتند.
۲۴۰ هزار و ۹۶۶ رأی باطله نیز به صندوق‌ها انداخته شد.
دوره هشتم؛ مشارکت ۶۸.۵ درصدی
۱۸ خرداد ۱۳۸۰ هشتمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در حالی برگزار شد که جمعیت و مساحت مازندران به دلیل تاسیس استان گلستان نسبت به دوره‌های قبل کمتر شده بود و مازندرانی‌ها نیز که برای سومین دوره پیاپی یک هم‌استانی را در بین نامزدهای نهایی می‌دیدند با مشارکت ۶۸.۵۵ حدود ۲ درصد بیشتر از میانگین کشوری مشارکت انتخاباتی داشتند.
وزارت کشور از ۱۲ تا ۱۶ اردیبهشت را به عنوان مهلت نام‌نویسی نامزدها در نظر گرفت. تعداد نامزدهای ریاست جمهوری در این دوره با رشد چهار برابری نسبت به دوره هفتم و رشد حدود هشت برابری نسبت به دوره ششم به ۸۱۴ نفر رسید.
شورای نگهبان در نهایت صلاحیت ۱۰ نامزد را تایید کرد و ۲۶ اردیبهشت فهرست نهایی نامزدها توسط این نهاد اعلام شد. سید محمد خاتمی، احمد توکلی، علی شمخانی، عبدالله جاسبی، حسن غفوری فرد، منصور رضوی، شهاب‌الدین صدر، علی فلاحیان، مصطفی هاشمی‌طبا و سید محمود کاشانی در فهرست نهایی نامزدهای هشتمین دوره انتخابات ریاست جمهوری قرار گرفتند.
حضور احمد توکلی در فهرست نهایی انتخابات باعث شد که مازندرانی‌ها برای سومین دوره پیاپی نامزدی در بین نامزدهای نهایی انتخابات ریاست جمهوری داشته باشد.
۱۸ خرداد ۱۳۸۰ جمعیت واجد شرایط کشور برای شرکت در هشتمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ۴۲میلیون و ۱۷۰ هزار و ۲۳۰ نفر بود که از این تعداد ۲۸ میلیون و ۱۵۵ هزار و ۱۹ نفر پای صندوق‌های رأی رفتند و نرخ مشارکت انتخاباتی ۶۶.۷۷ درصدی برای کشور ثبت شد.
در هشتمین دوره انتخابات ریاست جمهوری یک میلیون و ۳۰۲ هزار و ۶۵۴ نفر در مازندران پای صندوق‌های رای رفتند و مشارکت ۶۸.۵۵ درصدی برای مازندرانی‌ها ثبت شد.
در حالی که جمعیت واجد شرایط این استان در هفتمین دوره انتخابات ریاست جمهوری به دلیل یکپارچه بودن مازندران و گلستان ۲ میلیون و ۵۱۶ هزار و ۹۶۶ نفر بود، در انتخابات دوره هشتم و پس از مستقل شدن گلستان این تعداد برای مازندران به یک میلیون و ۹۰۰ هزار و ۲۴۶ نفر کاهش یافت.
در مازندران یک میلیون و ۳۰۲ هزار و ۶۵۴ نفر پای صندوق‌های رای رفتند و مشارکت ۶۸.۵۵ درصدی برای مازندرانی‌ها ثبت شد که حدود ۲ درصد بیشتر از نرخ مشارکت انتخاباتی کشور بود. ۴.۶ درصد از کل آراءِ اخذ شده در کشور را مازندرانی‌ها به صندوق انداختند.
در نهایت سید محمد خاتمی با ۲۱ میلیون و ۶۵۴ هزار و ۴۷۶ رای حدود ۷۷ درصد آرا مأخوذه را کسب کرد و برای دومین دوره پیاپی رئیس‌جمهور ایران شد.
نامزد مازندرانی انتخابات یعنی احمد توکلی نیز احمد توکلی با ۴ میلیون و ۳۹۳ هزار و ۵۴۴ رأی در رتبه دوم نامزدها قرار گرفت. علی شمخانی ۷۳۷ هزار و ۹۶۲ رای، عبدالله جاسبی ۲۶۰ هزار و ۸۲ رای، سید محمود کاشانی ۲۳۵ هزار و ۳۶۳ رای، حسن غفوری‌فرد ۱۲۹ هزار و ۲۲۲ رای، سید منصور رضوی ۱۱۴ هزار و ۳۲۷ رای، شهاب‌الدین صدر ۵۹ هزار و ۶۴۶ رای، علی فلاحیان ۵۵ هزار و ۱۷۶ رای و سید مصطفی هاشمی‌طبا ۲۸ هزار و ۹۰ رای کسب کردند.
دوره نهم؛ مشارکت ۶۰.۸ رصدی
مازندرانی‌ها در نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری که برای نخستین بار انتخابات به مرحله دوم کشیده شد، روز ۲۷ خرداد ۱۳۸۴ با یک میلیون و ۳۲۲ هزار و ۹۹۸ رأی و مشارکت ۶۰.۸ درصدی و روز سوم تیر در مرحله دوم با یک میلیون و ۳۷۶ هزار و ۶۱۵ رأی مشارکت ۶۵.۲۶ درصدی را ثبت کردند که در هر ۲ مرحله بالاتر از نرخ مشارکت انتخاباتی کشور بود.
در ماه‌های پایانی دومین دوره فعالیت دولت اصلاحات، برنامه‌ریزی‌های سیاسیون برای تصدی کرسی ریاست دولت نهم آغاز شد. از یک سو اصلاح‌طلبان تلاش می‌کردند تا نامزد مورد حمایت خود را معرفی کنند که البته به اجماع مشخصی نرسیدند و از سوی دیگر جناح مقابل در تلاش بود تا با معرفی نامزدی جدید بتواند پیروز انتخابات باشد.
طبق تقویم انتخابات نام‌نویسی نامزدها از ۲۴ تا ۳۰ اردیبهشت انجام شد. در این دوره هم روند صعودی تعداد نامزدها تکرار شد و به یک‌هزار و ۱۵ نفر رسید. شورای نگهبان در نهایت صلاحیت ۶ نامزد را تایید کرد. محمود احمدی‌نژاد، محسن رضایی، محمدباقر قالیباف، مهدی کروبی، علی لاریجانی و اکبر هاشمی رفسنجانی نامزدهایی بودند که در فهرست شورای نگهبان قرار گرفتند.
اما اعتراض اصلاح‌طلبان به رد صلاحیت چهره‌های منتسب به این طیف از جمله مصطفی معین و محسن مهرعلیزاده زمینه را برای افزایش تعداد نامزدها فراهم کرد. در نهایت نیز پس از نامه آیت‌الله خامنه‌ای به شورای نگهبان مبنی بر تجدیدنظر در بررسی صلاحیت مصطفی معین و محسن مهرعلیزاده، صلاحیت این ۲ نامزد تایید شد و تعداد نامزدهای نهایی به هشت نفر رسید. البته کمی مانده به روز برگزاری انتخابات محسن رضایی از این رقابت کنار کشید و هفت نفر در این رقابت انتخاباتی باقی ماندند.
حضور علی لاریجانی در فهرست نهایی نامزدها که نخستین تجربه‌اش در نامزدی برای ریاست جمهوری بود سبب شد تا مازندرانی‌ها برای چهارمین دوره پیاپی نامزدی از استان خود در جمع نامزدهای ریاست جمهوری داشته باشند.
مازندرانی‌ها در مرحله نخست این دوره بیشترین رای را به نام نامزد هم‌استانی خود علی لاریجانی به صندوق‌ها انداختند.
در زمان برگزاری این انتخابات یعنی روز ۲۷ خرداد ۱۳۸۴ جمعیت واجد شرایط کشور ۴۶ میلیون و ۷۸۶ هزار و ۴۱۸ نفر بود که ۲۹ میلیون و ۳۶۲ هزار و ۸۶۱ نفر معادل ۵۹.۷۶ درصد در انتخابات شرکت کردند.
آیت‌الله هاشمی رفسنجانی ۶ میلیون و ۱۵۹ هزار و ۴۵۳ رأی و محمود احمدی‌نژاد پنج میلیون و ۷۱۰ هزار و ۳۵۴ رای کسب کردند و به عنوان ۲ نامزد برتر راهی مرحله دوم شدند.
مهدی کروبی با پنج میلیون و ۶۶ هزار و ۳۱۶ رای، محمدباقر قالیباف با چهار میلیون و ۷۵ هزار و ۱۸۹ رای، مصطفی معین با چهار میلیون و ۵۴ هزار و ۳۰۴ رای، علی لاریجانی با یک میلیون و ۷۴۰ هزار و ۱۶۳ رای و محسن مهرعلیزاده با یک میلیون و ۲۸۹ هزار و۳۲۳ رای در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند و از چرخه رقابت حذف شدند.
جمعیت واجد شرایط رأی‌دهی در مازندران نیز ۲ میلیون ۱۷۳ هزار و ۷۴۷ نفر بود که از این تعداد در روز ۲۷ خرداد یک میلیون ۳۲۲ هزار و ۹۹۸ نفر پای صندوق‌های رأی رفتند و مشارکت ۶۰.۸ درصدی را ثبت کردند.
علی لاریجانی که نفر ششم این انتخابات شده بود، در مازندران رتبه نخست آرای مردم را داشت. در مازندران به ترتیب علی لاریجانی ۴۶۴ هزار و ۸۹۱ رأی، اکبر هاشمی رفسنجانی ۳۱۱ هزار و ۹۴۹ رأی، محمود احمدی‌نژاد ۱۵۹ هزار و ۲۹۱ رأی، مصطفی معین ۱۴۸ هزار و ۴۰۸ رأی، محمدباقر قالیباف ۱۱۶ هزار و ۷۶۳ رأی، مهدی کروبی ۱۰۳ هزار و ۲۲۹ رأی و محسن مهرعلیزاده ۱۸ هزار و ۴۶۷ رأی کسب کردند.
سوم تیر ۱۳۸۴ زمان برگزاری مرحله دوم نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در نظر گرفته شد. در این روز ۲۷ میلیون و ۹۵۸ هزار و ۹۳۱ نفر در انتخابات شرکت کردند که حدود یک میلیون و ۴۰۴ هزار نفر کمتر از آراءِ مرحله نخست بود. از این تعداد رأی، محمود احمدی‌نژاد با رشد ۴۲ درصدی آراءِ خود نسبت به مرحله نخست ۱۷ میلیون و ۲۱۸ هزار و ۳۰۹ رأی را به خود اختصاص داد و اکبر هاشمی رفسنجانی هم با رشد ۱۵ درصدی آراء، ۱۰ میلیون و ۴۶ هزار و ۷۰۱ رأی کسب کرد.
به این ترتیب محمود احمدی‌نژاد رئیس دولت نهم و ششمین رئیس‌جمهور ایران شد و حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی رئیس دولت‌های پنجم و ششم پس از کسب بیشترین آرا در مرحله نخست، بر خلاف پیش‌بینی‌ها در مرحله دوم رقابت انتخاباتی را با اختلاف به رقیب کمتر شناخته شده‌اش واگذار کرد.
دوره دهم؛ مشارکت ۱۰۰ درصدی
مازندرانی‌ها در دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری که ۲۲ خرداد ۱۳۸۸ برگزار شد به استناد آمارهای وزارت کشور با یک میلیون و ۹۱۹ هزار و ۸۳۸ رأی رکورد دست نیافتنی ۱۰۰ درصدی در مشارکت انتخاباتی را ثبت کردند.
تحرکات و گمانه‌زنی‌های انتخاباتی از زمستان ۱۳۸۷ آغاز شده بود و با آغاز سال ۱۳۸۸ شکل برجسته‌تری به خود گرفته بود. اصلاح‌طلبان میرحسین موسوی را به عنوان نامزد اصلی مد نظر خود مطرح کردند و اصولگرایان هم روی محمود احمدی‌نژاد اجماع تقریبی داشتند.
از ۱۵ تا ۱۹ اردیبهشت ۱۳۸۸ که مهلت نام‌نویسی نامزدها بود، ۴۷۵ نفر برای شرکت در انتخابات نام‌نویسی کردند که در نهایت شورای نگهبان صلاحیت محمود احمدی‌نژاد، مهدی کروبی، میرحسین موسوی و محسن رضایی را تایید کرد.
شور ایجاد شده در روزهای پیش از انتخابات از احتمال حضور پرتعداد مردم پای صندوق‌های اخذ رأی خبر می‌داد. حضور ۲ نامزد شاخص و اصلی این رقابت انتخاباتی در مازندران طی روزهای پیش از انتخابات نیز سبب شده بود که شور و حال انتخابات پررنگ‌تر از همیشه شود. از طرفی حضور مسافران و خوش‌نشینان در این استان طی روزهای منتهی به انتخابات نیز سبب شده بود که فضای انتخاباتی مازندران شلوغ‌تر و برجسته‌تر از سایر دوره‌ها باشد.
جمعیت واجد شرایط کشور برای شرکت در دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ۴۶ میلیون و ۱۹۹ هزار و ۹۹۷ نفر بود. از ۴۶ میلیون و ۱۹۹ هزار و ۹۹۷ نفری که در کشور واجد شرایط شرکت در انتخابات بودند، ۳۹ میلیون و ۱۳۵ هزار و ۱۹۱ نفر رأی خود را به صندوق انداختند و رکورد مشارکت انتخاباتی کشوربا رقم ۸۴.۸۳ درصد شکسته شد.
۲۲ خرداد ۱۳۸۸ به دلیلی حضور مسافران در این استان تعداد مجموع آرا از تعداد جمعیت واجد شرایط رای‌دهی فراتر رفت و مشارکت ۱۰۰.۲۴ درصدی در مازندران ثبت شد.
وزارت کشور پس از شمارش آرا محمود احمدی نژاد را با کسب ۲۴ میلیون و ۵۲۷ هزار و ۵۱۶ رای به عنوان رئیس دولت دهم و رئیس‌جمهور منتخب اکثریت مردم معرفی کرد. بر اساس آمارهای وزارت کشور، میرحسین موسوی خامنه نیز ۱۳ میلیون و ۲۱۶ هزار و ۴۱۱ رای کسب کرد. محسن رضایی ۶۷۸ هزار و ۲۴۰ رای و مهدی کروبی ۳۳۳ هزار و ۶۳۵ رای داشتند.
مازندران در زمان برگزاری انتخابات ۲۲ خرداد ۱۳۸۸، یک میلیون و ۹۱۵ هزار و ۲۴۰ نفر جمعیت واجد شرایط رأی‌دهی داشت. به استناد آمارهای منتشر شده توسط وزارت کشور بیشترین رأی مازندرانی‌ها در آن انتخابات متعلق به محمود احمدی‌نژاد بود که یک میلیون و ۲۸۹ هزار و ۲۵۷ رأی کسب کرد. میرحسین موسوی هم با ۵۸۵ هزار و ۳۷۳ رأی پس از احمدی‌نژاد بیشترین رأی مازندرانی‌ها را کسب کرد. محسن رضایی ۱۹ هزار و ۵۸۷ رأی و مهدی کروبی نیز ۱۰ هزار و ۵۰ رای کسب کردند و ۱۵ هزار و ۵۷۱ رای باطله به صندوق‌ها انداخته شد.
آمارها می‌گویند در مازندران روز ۲۲ خرداد ۱۳۸۸ رکورد مشارکت انتخاباتی شکسته شد. در حالی که جمعیت واجد شرایط مازندران یک میلیون و ۹۱۵ هزار و ۲۴۰ نفر بود، یک میلیون و ۹۱۹ هزار و ۸۳۸ نفر، یعنی چهار هزار و ۵۹۸ نفر بیشتر از جمعیت واجد شرایط در این استان پای صندوق‌های رأی رفته بودند. به همین دلیل مشارکت ۱۰۰.۲۴ درصدی به نام مازندران ثبت شد. در آن انتخابات مازندران و یزد ۲ استانی بودند که با مشارکت بیش از ۱۰۰ درصدی، بالاترین میزان مشارکت انتخاباتی کشور به نام‌شان ثبت شد.
دوره یازدهم؛ مشارکت ۹۳ درصدی
یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری که ۲۴ خرداد ۱۳۹۲ برگزار شد و با پیروزی حسن روحانی پایان یافت، در مازندران با رای یک میلیون و ۹۲۳ هزار و ۹۶۶ نفر و مشارکت ۹۳ درصدی مردم این استان ثبت شد که ۲۰ درصد بیشتر از نرخ مشارکت انتخاباتی کشور بود.
پس از هشت سال یک بار دیگر زمزمه‌های حضور آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در انتخابات مطرح شد. اصلاح‌طلبان و حتی گروهی از اصولگرایان خواهان ورود هاشمی رفسنجانی به انتخابات بودند. حسن روحانی هم از چهره‌های شاخصی بود که فروردین ۱۳۹۲ به طور رسمی از برنامه‌ریزی‌اش برای حضور در انتخابات خبر داد.
در سوی دیگر این تحرکات، اصولگرایان مشغول فعالیت بودند تا نامزد یا نامزدهای مد نظر خودشان را معرفی کنند. وزارت کشور ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۲ را زمان آغاز نام‌نویسی نامزدها اعلام کرد و طی پنج روز ۶۸۶ نفر برای شرکت در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ثبت‌نام کردند.
شورای نگهبان بررسی صلاحیت نامزدهای یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری را از ۲۲ تا ۳۱ اردیبهشت انجام داد. و سرانجام وزارت کشور در آخرین روز اردیبهشت فهرست نهایی نامزدهای این دوره از انتخابات را معرفی کرد. مهم‌ترین خبری که آن روز با اعلام فهرست نهایی نامزدها مطرح شد، دیده نشدن نام آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در فهرست نهایی نامزدها بود. چهره‌ای که پیش‌بینی می‌شد بتواند رأی اکثریت را به خود اختصاص دهد.
نرخ مشارکت انتخاباتی مازندرانی‌ها در انتخابات یازدهم ۲۰ درصد بیشتر از میانگین مشارکت کشور بود که بیشترین میزان فاصله بین مشارکت انتخاباتی مازندران با میانگین کشور در همه ادوار انتخابات ریاست جمهوری است.
با نظر شورای نگهبان محمدباقر قالیباف، حسن روحانی، سعید جلیلی، غلامعلی حداد عادل، محمدرضا عارف، علی‌اکبر ولایتی، محسن رضایی و سید محمد غرضی به عنوان نامزدهای نهایی این انتخابات معرفی شدند. چهار روز پیش از برگزاری انتخابات، غلامعلی حداد عادل به نفع جریان اصولگرایی و محمدرضا عارف به نفع حسن روحانی از چرخه انتخابات کناره‌گیری کردند و ۶ نفر در این رقابت انتخاباتی باقی ماندند.
در هفته پایانی مانده به انتخابات حمایت از روحانی در استان‌های مختلف روندی افزایشی گرفت. ۱۹ خرداد که روحانی به مازندران سفر کرد و در مسجد جامع ساری بین حامیانش حضور یافت، جمعیت قابل توجهی به استقبال او رفتند.
روز انتخابات یعنی ۲۴ خرداد ۱۳۹۲ جمعیت واجد شرایط کشور ۵۰ میلیون و ۴۸۳ هزار و ۱۹۲ نفر بود که از این تعداد ۳۶ میلیون و ۹۳۸ هزار و ۶۵۱ نفر پای صندوق‌های رأی رفتند و مشارکت انتخاباتی ۷۲.۹۴ درصدی را ثبت کردند.
در پایان این انتخابات حسن روحانی با ۱۸ میلیون و ۶۱۳ هزار و ۳۲۹ رای به عنوان رئیس دولت یازدهم و هفتمین رئیس‌جمهور ایران انتخاب شد و محمدباقر قالیباف با ۶ میلیون و ۷۷ هزار و ۲۹۲ رای در رتبه دوم نامزدها قرار گرفت.
سعید جلیلی ۴ میلیون و ۱۶۸ هزار و ۹۴۶ رای، محسن رضایی ۳ میلیون و ۸۸۴ هزار و ۴۱۲ رای، علی‌اکبر ولایتی ۲ میلیون و ۲۶۸ هزار و ۷۵۳ رای و سید محمد غرضی ۴۴۶ هزار و ۱۵ رای کسب کردند. یک میلیون و ۲۴۵ هزار و ۴۰۹ رأی باطله نیز به صندوق‌ها انداخته شد.
اما نرخ مشارکت انتخاباتی مازندرانی‌ها در این دوره ۲۰ درصد بیشتر از میانگین مشارکت کشور بود که بیشترین میزان فاصله بین مشارکت انتخاباتی مازندران با میانگین کشور در همه ادوار انتخابات ریاست جمهوری است.
مازندران در زمان برگزاری این انتخابات ۲ میلیون و ۶۸ هزار و ۸۴۳ نفر جمعیت واجد شرایط رأی‌دهی داشت که از این تعداد یک میلیون و ۸۶۹ هزار و ۷۰۹ نفر در انتخابات شرکت کردند و چهار سال پس از مشارکت انتخاباتی ۱۰۰ درصدی در این استان، مشارکت ۹۳ درصدی به نام مازندران ثبت شد.
رأی اول مازندرانی‌ها در این انتخابات حسن روحانی بود. ۵۶ درصد از رأی‌دهندگان در مازندران به روحانی رای داده بودند. یک میلیون و ۸۰ هزار و ۷۲۷ رأی در مازندران به نام حسن روحانی وارد صندوق‌های رای شده بود.
قالیباف با ۲۸۲ هزار و ۸۶۲ رأی، محسن رضایی با ۹۲ هزار و ۵۱۸ رأی، سعید جلیلی با ۱۷۸ هزار و ۳۱۸ رأی، علی‌اکبر ولایتی با ۱۵۹ هزار و ۶۰ رأی و سید محمد غرضی با ۲۰ هزار و ۶۷۳ رأی در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند و ۵۵ هزار و ۵۵۱ رأی باطله نیز به صندوق‌ها انداخته شد.
دوره دوازدهم؛ مشارکت ۹۱ درصدی
مردم مازندران در دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با ۲ میلیون و ۱۱۰ هزار و ۳۸۸ رأی بیشترین تعداد رأی این استان در ادوار مختلف انتخابات ریاست جمهوری را به صندوق‌ها انداختند و با ثبت مشارکت ۹۱ درصدی این استان را در رتبه دوم جدول مشارکت انتخاباتی قرار دادند.
دولت یازدهم با ریاست حسن روحانی که سال ۱۳۹۲ پیروز انتخابات شده بود پس از چهار سال فعالیت به پایان راه رسید و طبق برنامه‌ریزی‌ها ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۶ باید دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری برگزار می‌شد.
مهلت نام‌نویسی نامزدها فرا رسید و نامزدها از ۲۲ تا ۲۶ فروردین ۱۳۹۶ با حضور در وزارت کشور وارد کارزار دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری شدند.
در این مهلت پنج روزه رکورد نام‌نویسی برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری طی همه ادوار این انتخابات شکسته شد. یک‌هزار و ۶۳۶ داوطلب شامل ۱۳۷ زن و یک‌هزار و ۴۹۹ مرد به وزارت کشور رفتند و نامزد شرکت در انتخابات ریاست جمهوری شدند.
شورای نگهبان طی پنج روز صلاحیت نامزدها را بررسی کرد و در نهایت روز ۳۱ فروردین ۱۳۹۶ فهرست ۶ نفره نامزدهای نهایی دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری منتشر شد. حسن روحانی، محمدباقر قالیباف، سید ابراهیم رییسی، اسحاق جهانگیری، سید مصطفی میرسلیم و سید مصطفی هاشمی‌طبا ۶ نامزدی بودند که برای تصدی کرسی ریاست دولت دوازدهم به مرحله پایانی رقابت انتخاباتی رسیده بودند.
از هشتم اردیبهشت فرصت سه هفته‌ای تبلیغات نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری آغاز شد. فضای کلی اجتماعی مازندران نشان می‌داد که جوِ رقابت به سود حسن روحانی است. اما هواداران سید ابرهیم رئیسی هم در مازندران کم‌تعداد نبودند.
تعداد نامزدها با کناره‌گیری محمدباقر قالیباف و اسحاق جهانگیری به چهار نفر کاهش یافت. ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۶ فرا رسید و انتخابات برگزار شد. جمعیت واجد شرایط کشور در زمان برگزاری دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ۵۶ میلیون و ۴۱۰ هزار و ۲۳۴ نفر بود که از این تعداد ۴۱ میلیون و ۳۶۶ هزار و ۸۵ نفر پای صندوق‌های رأی رفتند و مشارکت انتخاباتی ۷۳.۳۳ را ثبت کردند.
۲۳ میلیون و ۶۳۶ هزار و ۶۵۲ نفر به حسن روحانی رأی دادند و روحانی با ۵۷.۱۴ درصد کل آراءِ ماخوذه رئیس دولت دوازدهم شد و در ساختمان پاستور ماند.
مردم مازندران در انتخابات دوازدهم ۲ میلیون و ۱۱۰ هزار و ۱۶ رای به صندوق‌ها انداختند و در انتخابات شرکت کردند و مشارکت ۹۱ درصدی را ثبت کردندکه حدود ۱۸ درصد بیشتر از نرخ میانگین مشارکت کشور بود.
سید ابراهیم رییسی نیز با ۱۵ میلیون و ۸۳۵ هزار و ۷۹۴ رای معادل ۳۸.۲۸ درصد آرا دوم شد. این بیشترین تعداد رأی نفر دوم انتخابات ریاست جمهوری در همه ادوار این انتخابات بود. سید مصطفی میرسلیم با ۴۷۸ هزار و ۲۶۷ رای معادل ۱.۱۶ درصد و سید مصطفی هاشمی طبا با ۲۱۴ هزار و ۴۴۱ رای معادل ۰.۵۲ درصد کل آرا در رتبه‌های بعدی این انتخابات قرار گرفتند. یک میلیون و ۲۰۰ هزار و ۹۳۱ رای باطله هم به صندوق‌ها انداخته شد.
مشارکت انتخاباتی مازندرانی‌ها در این دوره هم نسبت به نرخ میانگین مشارکت انتخاباتی کشور بالاتر بود. مازندران ۲ میلیون و ۳۱۹ هزار و ۸۸۲ نفر در مازندران واجد شرایط شرکت در انتخابات بودند که از این تعداد ۲ میلیون و ۱۱۰ هزار و ۱۶ نفر در انتخابات شرکت کردند و مشارکت ۹۱ درصدی توسط مازندرانی‌ها به ثبت رسید که حدود ۱۸ درصد بیشتر از نرخ مشارکت کشور بود.
بیشترین رأی مازندرانی‌ها نیز به نام حسن روحانی به صندوق انداخته شده بود. روحانی سال ۱۳۹۶ در مازندران یک میلیون و ۲۶۶ هزار و ۸۸۹ رأی معادل ۶۰ درصد کل آراء مردم این استان را کسب کرد که ۱۸۶ هزار و ۱۶۲ رأی بیشتر از رأی مردم مازندران به او در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بود.
سید ابراهیم رئیسی ۷۳۲ هزار و ۴۷۵ رأی(۳۴.۷ درصد)، سید مصطفی میرسلیم ۲۵ هزار و ۷۳۰ رأی(۱.۲) و سید مصطفی هاشمی‌طبا ۱۰ هزار و ۴۰۸ رأی(۰.۴ درصد) کسب کردند. ۷۴ هزار و ۵۱۴ رأی باطله نیز در مازندران به صندوق‌ها انداخته شد.
مشارکت ۹۱ درصدی مردم مازندران در انتخابات سال ۱۳۹۶ این استان را در جدول استانی مشارکت در انتخابات، پس از یزد در رتبه دوم قرار داد.
دوره سیزدهم؛ مشارکت ۶۰.۷ درصدی
مازندرانی‌ها در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری که ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ برگزار شد با بیش از یک میلیون و ۵۰۳ هزار رای، مشارکت ۶۰.۷ درصدی را ثبت کردند که ۱۲ درصد از نرخ مشارکت کشور بالاتر بود.
در سال پایانی دولت دوازدهم نارضایتی‌های اجتماعی از شرایط مدیریتی کشور به شکل برجسته‌ای به چشم می‌آمد. همین امر نیز سبب شده بود که پیش‌بینی‌ها حکایت از کاهش مشارکت انتخاباتی برای سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری داشته باشند.
انتخابات قرار بود ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ برگزار شود و وزارت کشور از ۲۱ تا ۲۵ اردیبهشت را به عنوان زمان نام‌نویسی نامزدها اعلام کرد. طی پنج روز فرصت نام‌نویسی که از سوی وزارت کشور در نظر گرفته شد، ۵۹۲ داوطلب برای شرکت در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری نام‌نویسی کردند.
در نهایت شورای نگهبان پس از ۹ روز بررسی صلاحیت نامزدها، چهارم خرداد ۱۴۰۰ فهرست نهایی را به وزارت کشور ارائه کرد.
با نظر شورای نگهبان سعید جلیلی، محسن رضایی، آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی، علیرضا زاکانی، امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، محسن مهرعلیزاده و عبدالناصر همتی به عنوان نامزدهای نهایی این انتخابات معرفی شدند.
سه روز پیش از انتخابات علیرضا زاکانی و سعید جلیلی به نفع آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی از حضور در انتخابات انصراف دادند و محسن مهرعلیزاده هم به نفع عبدالناصر همتی کناره‌گیری کرد. در نهایت چهار نامزد در این رقابت انتخاباتی باقی ماندند.
جمعیت واجد شرایط کشور ۵۹ میلیون و ۳۱۰ هزار و ۳۰۷ نفر بود که از این تعداد ۲۸ میلیون و ۹۳۳ هزار و چهار نفر پای صندوق‌های رأی رفتند و مشارکت انتخاباتی ۴۸.۸ درصدی برای کشور ثبت شد.
نرخ مشارکت انتخاباتی در مازندران باز هم از نرخ میانگین مشارکت کشور بالاتر ثبت شد. در مازندران ۲ میلیون و ۴۷۴ هزار و ۲۰۵ نفر واجد شرایط شرکت در انتخابات بودند. روز رأی‌گیری یک میلیون و ۵۰۲ هزار و ۴۷۹ نفر در این استان به چهار هزار و ۱۶۲ شعبه اخذ رأی مازندران مراجعه کردند و آراءِ خود را به صندوق انداختند.
به این ترتیب مشارکت ۶۰.۷ درصدی به نام این استان به ثبت رسید که ۱۲ درصد بیشتر از میانگین نرخ مشارکت انتخاباتی کشور بود.
در پایان این انتخابات آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی با ۱۷ میلیون و ۹۲۶ هزار و ۳۴۵ رای معادل ۶۱.۹ درصد کل آرا، رئیس دولت سیزدهم و هشتمین رئیس‌جمهور ایران شد.
محسن رضایی سه میلیون و ۴۱۲ هزار و ۷۱۲ رأی معادل ۱۱.۷ درصد آرا کسب کرد. عبدالناصر همتی ۲ میلیون و ۴۲۷ هزار و ۲۰۱ رای(۸.۳ درصد آرا) و سید امیرحسین قاضی‌زاده ۹۹۹ هزار و ۷۱۸ رای(۳.۴ درصد آرا) کسب کردند. سه میلیون و ۷۲۶ هزار و ۸۷۰ رأی معادل ۱۲.۸ درصد آرا سراسر کشور هم باطله بود.
در مازندران آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی ۸۹۱ هزار و ۲۲۵ رأی معادل ۵۹.۳ درصد آرای مردم این استان را کسب کرد.
پس از رئیسی، عبدالناصر همتی با ۱۳۲ هزار و ۱۸۰ رای(۸.۷ درصد)، محسن رضایی با ۱۰۳ هزار و ۵۸۰ رای(۶.۸ درصد) و سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی با ۵۶ هزار و ۸۳ رای(۳.۷ درصد) در رتبه‌های بعدی انتخابات در مازندران قرار گرفتند. ۳۱۹ هزار و ۴۱۱ رای باطله نیز در مازندران به صندوق‌ها انداخته شد که معادل ۲۱.۲ درصد کل رأی‌های مردم مازندران در روز ۲۹ خرداد ۱۴۰۰ بود.
دوره چهاردهم؛ مشارکت ۵۲.۱ درصدی
چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری مانند دوره دوم و سوم زودتر از موعد مقرر برگزار شد. شهادت آیت‌الله رئیسی در سانحه سقوط بالگرد حامل رئیس‌جمهور و همراهانش در ارتفاعات ورزقان که ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ رخ داد سبب شد انتخابات چهاردهم یک سال زودتر برگزار شود.
یک روز پس از حادثه طبق اصل ۱۳۱ قانون اساسی و با موافقت رهبر انقلاب، محمد مخبر معاون اول آیت‌الله رئیسی به عنوان مدیر قوه مجریه و سرپرست ریاست جمهوری معرفی شد. بر اساس قانون باید ظرف ۵۰ روز رئیس‌جمهور انتخاب می‌شد. مخبر، محمدباقر قالیباف و غلامحین محسنی اژه‌ای در جلسه سران قوا هشتم تیر را برای برگزاری انتخابات در نظر گرفتند.
وزارت کشور از ۱۰ تا ۱۴ خرداد نام‌نویسی نامزدها را انجام داد. ۲۷۸ نفر برای ثبت‌نام در انتخابات ریاست جمهوری راهی وزارت کشور شدند. اما با توجه به مقرراتی که به عنوان الزامات نام‌نویسی وضع شده بود فقط ۸۰ نفر توانستند به عنوان نامزد نام‌نویسی کنند.
نام‌نویسی سید شمس‌الدین حسینی نماینده رامسر، تنکابن و عباس‌آباد در مجلس شورای اسلامی برای شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری تا حدودی مورد توجه مازندرانی‌ها و به ویژه مردم غرب مازندران قرار گرفته بود. البته صلاحیت او برای حضور در این رقابت انتخاباتی تایید نشد.
شورای نگهبان از ۱۵ خرداد بررسی صلاحیت نامزدها را آغاز کرد و روز ۲۰ خرداد فهرست نهایی نامزدها را اعلام کرد. با نظر شورای نگهبان ۶ نفر برای شرکت در این انتخابات وارد کارزار رقابت انتخاباتی شدند.
مسعود پزشکیان، سعید جلیلی، مصطفی پورمحمدی، محمدباقر قالیباف، علیرضا زاکانی و سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی به عنوان نامزدهای نهایی این انتخابات از ۲۰ خرداد تا هفتم تیر فرصت داشتند تا فعالیت‌های تبلیغاتی‌شان را آغاز کنند.
رقابت انتخاباتی در مازندران حول سه نامزد شاخص یعنی مسعود پزشکیان، سعید جلیلی و محمدباقر قالیباف شکل گرفته بود و سه نامزد دیگر ستادی در مازندران تشکیل ندادند.
طبق پیش‌بینی‌ها در روزهای پایانی تبلیغات سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی و علیرضا زاکانی از حضور در انتخابات کناره‌گیری کردند و چهار نامزد در انتخابات باقی ماندند.
مازندرانی‌ها در این انتخابات ریاست جمهوری که مانند دوره نهم به مرحله دوم کشیده شد، ۲ رفتار متفاوت انتخاباتی از خود نشان دادند؛ در مرحله نخست با مشارکت ۴۲ درصدی جلیلی صدرنشین آرای مردم این استان بود و در مرحله دوم با مشارکت ۵۲.۱ درصدی پزشکیان نامزد برتر مردم این استان شد.
هشتم تیر ۱۴۰۳ جمعیت واجد شرایط کشور برای شرکت در انتخابات ۶۱ میلیون و ۴۵۲ هزار و ۳۲۱ بود. از این تعداد ۲۴ میلیون و ۵۳۵ هزار و ۱۸۵ نفر در داخل و خارج کشور پای صندوق‌های رای رفتند و پایین‌ترین میزان مشارکت همه ادوار انتخابات ریاست جمهوری با مشارکت ۳۹.۹۲ درصدی ثبت شد.
مسعود پزشکیان ۱۰ میلیون و ۴۱۵ هزار و ۹۹۱ رای، سعید جلیلی ۹ میلیون و ۴۷۳ هزار و ۲۹۸ رای، محمدباقر قالیباف ۳ میلیون و ۳۸۳ هزار و ۳۴۰ رای و مصطفی پورمحمدی ۲۰۶ هزار و ۳۹۷ رای کسب کردند.
با این حساب هیچ کدام از نامزدها حد نصاب لازم برای پیروزی در انتخابات را کسب نکردند و رقابت انتخاباتی بین مسعود پزشکیان و سعید جلیلی به مرحله دوم کشیده شد.
در مازندران جمعیت واجد شرایط رای‌دهی روز هشتم تیر ۲ میلیون و ۴۸۷ هزار و ۲۴۴ نفر اعلام شده بود. یک میلیون و ۴۳ هزار و ۵۷۰ نفر روز هشتم تیر در مازندران آرای خود را به صندوق‌ها انداختند و مشارکت انتخاباتی ۴۲.۰۳ درصدی را ثبت کردند که پایین‌ترین نرخ مشارکت انتخاباتی مازندرانی‌ها در هر ۱۴ دوره انتخابات ریاست جمهوری بود.
در این مرحله سعید جلیلی با ۴۴۸ هزار و ۳۰۸ رای معادل ۴۳ درصد آرای مردم مازندران نامزد برتر منتخب مازندرانی‌ها شد. مسعود پزشکیان هم با ۴۰۶ هزار و ۴۸۵ رای، ۳۹ درصد کل آرای مازندرانی‌ها را کسب کرد.
محمدباقر قالیباف با ۱۳۲ هزار و ۱۵۱ رای (۱۳ درصد آرا) و مصطفی پورمحمدی با ۹ هزار و ۶۲۹ رای (یک درصد آرا) در رتبه‌های بعدی انتخاب مردم این استان قرار گرفتند.
مرحله دوم چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ۱۵ تیر ۱۴۰۳ برگزار شد. جمعیت واجد شرایط مازندران با توجه به اضافه شدن متولدان ۹ تا ۱۵ تیر به رای‌دهندگان اندکی افزایش یافت و به ۲ میلیون و ۴۸۸ هزار و ۸۷۸ نفر رسید.
مازندرانی‌ها در این مرحله یک میلیون و ۲۹۷ و ۶۳۴ رای به صندوق انداختند و میزان مشارکت انتخاباتی‌شان نسبت به مرحله نخست را ۱۰ درصد افزایش دادند. مشارکت انتخاباتی مازندران از ۴۲.۰۳ درصد در هشتم تیر۱۴۰۳ به ۵۲.۱ درصد در روز ۱۵ تیر رسید.
وزن رای مازندرانی‌ها به ۲ نامزد نهایی انتخابات چهاردهم نیز تغییر کرد. مسعود پزشکیان در مرحله دوم انتخابات ۶۶۷ هزار و ۳۲۴ رای کسب کرد که معادل ۵۱.۴۳ درصد کل آرای ماخوذه مازندران در روز ۱۵ تیر بود. یعنی طی یک هفته ۲۶۰ هزار و ۸۳۹ رای به آرای او در مازندران افزوده شد. سعید جلیلی هم در مرحله دوم ۶۰۱ هزار و ۱۸۵ رای به دست آورد.
در این مرحله مسعود پزشکیان در ۱۳ شهرستان مازندران پیشتاز انتخابات بود و در ۹ شهرستان نیز سعید جلیلی آرای اکثریت رای‌دهندگان را کسب کرد.
در کشور نیز نرخ مشارکت انتخاباتی حدود ۱۰ درصد افزایش یافت و از ۳۹ درصد در مرحله نخست به ۴۹ درصد در مرحله دوم رسید.
از مجموع ۳۰ میلیون و ۵۳۰ هزار و ۱۵۷ رأی ثبت شده در روز ۱۵ تیر، مسعود پزشکیان با ۱۶میلیون و ۳۸۴ هزار و ۴۰۳ رأی رئیس دولت چهاردهم و نهمین رئیس‌جمهور ایران شد و سعید جلیلی هم ۱۳میلیون و ۵۳۸ هزار و ۱۷۹ رأی کسب کرد.
نظر شما